Диалектика теориясы

Презентация қосу

Диалектика теориясы

Орындаған: Айдын А
Тексерген: Манапбаев Н
• Жоспар:

• Диалектиканың негізгі принциптері мен
категорялары.
• Диалектиканың заңдары.
• Диалектика ұғымын ежелгі грек философы
Сократ енгізді. Ол диалектиканы – диалог,
әңгімелесу кезіндегі қарама-қарсы
көзқарастардың қақтығысы арқылы ақиқатқа
жетудің ерекше әдісі деп түсіндірді.
• Диалектиканың негізін қалаушы Эфестен
шыққан Герклит болған.
• Философияда диалектиканың үш негізгі түрі
қалыптасты:
1. Антикалық: қарапайым, стихиялы, жеке
бақылауларға, күнделікті тәжірибелерге
негізделген (Гераклит, Платон, Аристотель,
Зенон т.б)
2. Неміс классикалық: Кант, Фихте, Шеллинг,
әсіресе Гегель жасаған
3. Материалистік: К.Маркс пен Ф.Энгельс
қалаған.
• Диалектикалық материализм диалектика мен
материализмнің бірлігі болып табылады.

• Материализм дүниенің негізі материя екенін
анықтаса, диалектика дүниенің негізі дамуда
екенін көрсетеді.
• Диалектиканың элементтері дегеніміз оның
категориялары, принциптері және заңдарының
тұтас даму үстіндегі жүйесі. Осылар арқылы даму
үстіндегі реал дүние барлық жағынан сипатталады.
• Диалектиканың категориялары – қоғамдық практика
негізінде қалыптасатын, реал дүние мен танымның
жалпы негізгі жақтары мен қатынастарын
белгілейтін ұғымдар яғни ойлаудың түрі.
• Диалектикалық материализмнің негізгі
категориялары – материя, сана, қозғалыс, уақыт,
кеңістік, сапа, мөлшер, сан, қайшылық, себеп,
салдар, қажеттілік, кездейсоқтық, мазмұн, түр.
Бұлар универсал яғни әмбебап категориялар болып
табылады.
• Диалектиканың негізгі идеясы, түпкі принципі ол –
даму идеясы болып табылады.
• Даму дегеніміз – заттар мен құбылыстардың сапа
жағынан өзгеріп, негізінен басқаға айналуын,
біреулерінің құрып, екіншілерінің тууын айтамыз.
• Жалпы даму процесінде кез-келген объекті өзінің
жойылу, бөліну, пайда болуынан тұрады. Бұл
сатыларды , диалектиканың элементтері, яғни
заңдары мен категориялары арқылы түсіндіреді.
• Белгілі бір философиялық категориялардың
байланысы диалектиканың заңдары түрінде көрінеді.
• Заң дегеніміз – құбылыстардың арасындағы жалпы,
қажетті, тұрақты, маңызды, қайталанып отыратын
байланыс.
• Даму диалектикасының негізгі мәнін ашатын үш заң
бар. Олар: қарама-қарсылықтың бірілгі мен күресі,
сан және сапа өзерістерінің өзара ауысуы және
1. Қарама-қарсылықтың бірлігі мен күресі заңы; материалистік
диалектиканың мәнін, өзегін аіғаратын шындықты ң және
оны адам ойы тануының жалпы заңы. Яғни, кез-келген
объекті қарама-қарсылықтардан тұрады,ешқандай сыртқы
күшке жүгінбестен қозғалыстың қздігінен қозғалуын
түсіндіреді.
2. Терістеуді терістеу заңы; диалектиканың негізгі заңдарының
бірі. Тұңғыш рет Гегельдің идеалистік жүйесінде
тұжырымдалған. Терістеуді терістеу заңы сабақтастықты,
дамудың спираль тектестігін, жаңаның ескімен сабақтасты қ
арқылы байланысын, дамудың жоғары сатысындағы
бірқатар төменгі сатыларға тән кейбір қасиеттердің ерекше
түрде қайталанатйндығын көрсетеді.
3. Сан және сапа өзгерістерінің өзара алмасу заңы; Сапа мен
сан болмыстың объективті сипаттамасы.

•.
• Сандық өзгерістер белгілі бір сапа
шеңберінде бірте-бірте үздіксіз жүреді. Өз
дамуының белгілі бңр сатысында, екінші бір
затқа айналады, яғни сандық өзгерістер
толығымен сапалыққа ауысады.
• Диалектиканың принципі дегеніміз оның
барлық заңдары мен категорияларының
бірлігі болып табылады олар өзара
байланыста, оларды біп-бірінен ажыратуға,
бір-біріне қарсы қоюға болмайды.
Назарларыңызға

рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Диалектика және оның негіздері

Мемлекет пен құқық теориясы

Басқару ғылымының пәні мен әдістері

ФИЛОСОФИЯ ТАРИХЫ

Ежелгі Қытай философиясы. Гносеология және эпистемология

Диалектика немесе даму философиясы

1.Дуниеге қөзқарас және оның типтері. 2.Ежелгі Қытай философиясы. 3.Философиядағы адам мәселесі. 4. Гносеология және эпистемология. 5. Диалектика және оның әдістері

K. Маркстің экономикалық ілімі

Ғылым философиясы

Марксизм теориясы

Пәндер