Нутталиоз патаморфологиясы

Презентация қосу

Нутталиоз патаморфологиясы

Орындаған: Айдын А.А
Тобы: ВМ-404
Тексерген: Амиргалиева С.С
Нутталиоз – нутталиялар қоздыраты, ауырған мал
дене температурасының көтерілуімен, қанның
азаюымен, сарғаюмен, ағзаларға қан құюлумен,
орталық жүйке, жүрек қантамырлар жүесі, ас қорту
жүйелерінің зақымдануымен ерекшеленетін, жіті
және жітілеу түрде өтетін трансмиссивтік ауру.
Нутталиозбен жылқылар және басқа да тақ
тұяқтылар (есек, қашыр) жануарлар аурады.
Қоздырғышы - Nuttalia equi Theileridae тұқымдасына
жататын қан эритроциттерін зақымдайтын
қарапайымдар. Пішіні сопақ, алмұрт, нүкте тәрізді
болып келеді. Паразит тұрқы 1-4 мкм. Тұрқы жағынан
үш түрлі болады: ірілері эриторцит радиусына тең,
орташалары эритроцит радиусының жартысындай, ал
ұсақ түрлері радиустың төртінші бөлігіндей. Жылқы
қанында бұл паразиттер екі, үш және төрт бөлікке
бөлініп көбейеді. Сондықтан эритроцит ішінде
нутталиялардың крест тәрізді түрлері пайда
болады.Паразиттің бұл түрлерін «мальта кресі» деп
атайды. Тақ тұяқтылардың қанында нутталиялар өте
ұзақ уақыт 6 жыл, кейбір жағдайларда 18 жылға дейін
сақталады. Жылқы қанында паразиттер ірі және
орташа түрлі басым болса онда ауру жіті және жітілеу
түрінде байқалады.
Клиникалық белгілері. Нутталиоздың жасырын
кезеңі 1-2 апта. Жіті түрімен ауырған малдың дене
қызуы 41С дейін, ал кейде одан да жоғары көтеріліп,
тамыры жиі соғып ентігеді. Қаны азаяды, сарфы ауруға
шалдағады, қанталаулар байқалады.Азыққа тәбеті
болмай, жалпы күйі нашарлайды. Азқазан-ішек
жолдарының қызметі бұзылады, мал арықтайды.3-6
күнге созылады.
Нутталиоздың жітілеу түрінде осы белгілер
байқалады бырақ олар көмескілеу білінеді,30-40 күнге
созылады. Мұндайда нутталлиоздың клиникалыққы
белгілері біртіндеп көмескі тартып, ұрақсыз болады.
Қызбасы күн сәулесі түскеңде және мал жегілгенде,
мінілгенде ғана аздап көтеріледі,мал
ариды.Мұндай жылқыларды жұмыстан босатып,
арнайы дәрілермен емдесе,тез сауығып кетеді.
Балауы. Жылқы нутталлиозына балау Эпизоотология
лық деректердің,клиникалылық белгілерінің,Паталоги
ялық-анатомиялық өзгерістерідің және зертханалық
зерттеулердің негізінде қойылады. Нутталлиоз ауруын
дәл анықтау үшін жылқының қаны зерттеледі. Ауру
малдың құлақ қан тамырларынан алынған бір тамшы
қаннан жұғынды дайындап,ол Романовский-Гимза
әдісімен боялады. Боялған қан жұғындысын
микроскоппен зерттеп, аурудың жіті және жітілеу және
созылмалы түрлерін анықтауға болады. Қан
жұғындысында “мальта кресі” табылса, нутталиоз
екені анықталады.
Патологиялық-
анатомиялық өзгерістері. Нутталлиоздың жіті
түріндегі Патологиялық-
анатомиялық өзгерістеріі біршама айқындау болады.
Өлексені жарып көргенде мүшелері мен ұлпалард
ың сарғыш тартқаны
байқалады, бауыр мен талақ ұлғайып, қан сұйылып,
ұю қасиетін жоғалтқан.
Осы аталған өзгерістер пироплазмоз ауруында да
кездеседі. Бірақ
нутталиоздың пироплазмоздан ерекшелігі - мүшеле
р мен ұлпалардың
қанталауы.
Паталогиялық-анатомиялық өзгерістер:
Нутталиоздың жіті түрінен өлген малдың өлексесінде,
кілегейлі қабықтардың қанталауы, бұлшық еттің,
дәнекер ұлпаның сарғаюы байқалады. Жүрегі
ақшыл-сұр түсті, эпикард пен эндокарт қанталаған,
көк бауыры, бүйрегі, бауырының көлемі ұлғайған.
Өкпенің көлемі ұлғайған. Лимфа түйіндері кеңейген,
қанталаған. Зәр құрмына қан араласқан –
гемоглобинурия.
Бұл аталған өзерістер пироплазмоз ауыруында да
кездеседі. Нутталиоздың пироплазмоздан ерекшелігі
мүшелер мен ұлпаларда қанталаулар кездеседі.
Алдын алу шаралары. Нутталиозға қарсы
сақтық шараларын жүргізгенде, оның
пироплазмозбен аралас немесе
пироплазмоздан сәл кейін шығатынын ескерген
жөн. Кейбір шаруашылықтарда әсіресе жас
малдың,жаз айларында арық болуы, осындай
аралас инвазияға байланысты
Сондықтан жаз айларында жылқының қанын
мезгіл-мезгіл тексеріп тұру қажет. Егер,
нутталлиоз ауруы шыға қалған жағдайда оған
қарсы шаралары жүргізіледі. Мемлекеттік
шекараларда экспортқа және ипортқа
жіберілген малдар тексерілуі
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

1. Ө. Ығылманұлы «Ветеринариялық паталогиялы қ
анатомия»
2. Сайдулдин Т. «Ветеранрялы қ індеттану» 2 том,
Алматы,1999. – Б. 181-189
3. К.У Сулейманова. «Жануарларды ң инвазиялы қ
аурулары»
4. Интернет желісі:https://vetvo.ru/nuttallioz-
loshadej.html,
zhivotnovodstvo.net.ru
ССайдулдин Т. «Ветеринариялық індеттану» 2
том. Алматы, 1999. –Б. 181-189
2. Ө.Ығылманұлы «Ветеринариялық патологиялық анатомия»
айдулдин Т. «Ветеринариялық індеттану» 2 том. Алматы, 1999. –Б. 181-189
2. Ө.Ығылманұлы «Ветеринариялық патологиялық анатомия»
Сайдулдин Т. «Ветеринариялық індеттану» 2 том. Алматы, 1999. –Б. 181-189
2. Ө.Ығылманұлы «Ветеринариялық патологиялық анатомия»

Ұқсас жұмыстар

Жылқы нутталиозы

Малдың негізгі пироплазмидоздары және олармен күрес шаралары

Тіс қатты тіндерінің өлеттенуі

ҚАРЫННЫҢ ЖІТІ КЕҢЕЮІНІҢ ПАТОМОРФОЛОГИЯСЫ

Бұзаулардағы ішек инфекцияларының салыстырмалы патоморфологиясы

Жарақатты перикардиттің патоморфологиясы

ІРІ ҚАРА МАЛДЫҢ ТЕЙЛЕРИОЗДАРЫ

Перифериялық лимфа түйіндерінің туберкулезі

Олигофренияның патоморфологиясы

Жүйелі қызыл жегі ауруы

Пәндер