Абай Құнанбайұлы

Презентация қосу

Абай Құнанбайұлы
1845 - 1904
Ұлы ақын,
композитор,
философ,
саясаткер,
ағартушы,
қазақтың
реалистік
жаңа жазба
әдебиетінің
негізін
қалаушы.
Абай 10
тамыз 1845 ж.
қазіргі Семей
облысының Шыңғ
ыс тауларында
Қарқаралының ағ
а
сұлтаны
Құнанбайдың төр
т әйелінің бірі,
екінші
әйелі Ұлжаннан ту
ған.
Әкесі Құнанбай Өскенбайұлы
Шешесі Ұлжан Әжесі Зере
Ақынның өз балалары:

Абай

Талантты балалары:
Әбдірахман,Мағауия,
Тұрағұл,Мекайыл

Ділдәдән Күлбадан Әйгерімнен

Тұрағұл,
Ақылбай, Әкімбай
Әбдірахман,Райхан Мағауия Мекайыл
Ізкәйіл, Кенже
Ұлдары

Ақылбай Тұрағұл
Шығармалары

Абай өлең жазуды 10 жасында («Кім екен деп келіп ем түйе
қуған...») бастаған. Одан басқа ертеректе жазылған өлеңдері —
«Йузи-рәушән», екіншісі — «Физули, Шәмси». «Сап, сап, көңілім»,
«Шәріпке», «Абралыға», «Жақсылыққа», «Кең жайлау» өлеңдері
1870 — 80 жылдар аралығында жазылған. Ақындық қуатын
танытқан үлкен шығармасы — «Қансонарда» 1882 ж. жазылған.
Алайда жасы қырыққа келгеннен кейін ғана көркем әдебиетке
шындап ықылас қойып, көзқарасы қалыптасып, сөз өнерінің халық
санасына тигізер ықпалын түсінеді. Шығармалары үш жүйемен
өрбиді:
ғақлия
өз жанынан өзге тілдерден,
(немесе
шығарған төл әсіресе орысшадан
Абайдың қара
өлеңдері аударған өлеңдері
сөздері)
Шығармалары
Абай өлеңдері түгел дерлік лирикадан құралады, поэма жанрына к өп бой ұрма ғаны
байқалады. Қысқа өлеңдерінде табиғат бейнесін, адамдар портретін жасау ға, ішкі-
сыртқы қылық-қасиеттерін, мінез-бітімдерін айқын суреттермен к өрсетуге өте
шебер. Қай өлеңінен де қазақ жерінің, қазақтың ұлттық сипатыны ң ерекшеліктері
көрініп тұрады. Ислам діні тараған Шығыс елдерінің әдебиетімен жа қсы танысу
арқылы өзінің шеберлік — шалымын одан әрі шы ңдайды. Шығысты ң екі хикаясын
«Масғұт» және «Ескендір» деген атпен өлеңге айналдырады.
Абай Құнабаев Н. Долгополов
досымен бірге.

Абай орыс әдебиетімен
Пушкин, Лермонтов,
Достоевский, Белинский
Добролюбов
шығармаларымен
танысады. Әсіресе
Пушкин мен
Лермонтовтың
шығармаларын сүйіп
оқыған.
Пушкиннің “Евгений Онегин”қазақ
тіліне аударады, әрі өзі “Татьянаның хаты”
атты ән шығарды.
Біржан сал, Ақан сері,
Жаяу Мұса, Тәттімбет
сияқты сазгердердің
маржан мұраларынан
сусындап, әншілік-
күйшілік өнерді ерекше
бағалаған. Әнге, өнерге
жаны құмар болған.
Абай күйлері: “Торы
жорға”, “Май түні”,
“Абай желдірмесі”.
Абай әндері: “Көзімнің
қарасы”, “Айттым,
сәлем, Қаламқас”, “Сегіз
аяқ”, “Қор болды
жаным”.
Абай тоғыз
жасынан
бастап өлең
шығарған.
Балаларға
арналған
өлеңдері
“Адам болам
десеңіз”,
“Әсемпаз
болма әрнеге”,
“Жазғытұрым
”, “Күз”,
“Қыс” т.б
Абайдың
шығарған
кітаптарының
бірі
Музыкалық мұра
Ұлы ақын, ағартушы Абай музыкалық саласында да айта қалғандай мұра
қалдырды. Өзінің асыл өлеңдерін, қара сөздерін қағазға түсіріп, кейінгі ұрпаққа
жазып қалдырса, музыкалық жөнінде оның мұндай мүмкіншілігі болмады.
Өйткені, Абай өмір сүрген көзеңде қазақта музыканың жазба мәдениеті жоқ еді,
халықтық музыка ауыз дәстүрлік қалыпта еді. Сондықтан Абай әндері де
қазақтың басқа халықтық ән-күйлері сияқты, ауыздан-ауызға, заманнан
заманға ауыса отырып жетті. Музыка саласында жазба мәдениеттің болмауына
қарамастан, Абай әндерінің бізге толық жеткен себебі - олардың халықтың
жүрегінде сақталуға сапасы сай келетін шығармалар болғандығында, халық
санасынан өшпес орын алғандығында.
Қорытынды

Ұлы Абайды өмір, қоршаған дүние, табиғат, болмыс
сыры, олардың заңдылықтары көп ойландырған, ол
дүние сырына бойлап, өзін мазалаған сауалдарға
жауап табуға тырысқан. Мен осы кіммін? Жан иелері
өмірінің түпкі мәні неде? Барлық адам баласы, жан-
жануарлар да тамақтанады, ұйықтайды, қорғанады,
артына ұрпақ қалдырады. Сонда адам баласының
басқа жан иелерінен айырмашылығы неде? Міне,
Абай әркімді де толғандыратын терең сырлы
сұрақтарға жауап іздейді.
Тыңдағандарыңызға
рақмет!!!

Дайындаған:
Майданова Асем
Боранбай Айгерім

Ұқсас жұмыстар

Абай Құнанбайұлы саяси көзқарастары

Қазақ данасы Ұлы Абайдың қарасөздері

Абай Құнанбаев қара сөз кітабының авторы

XIX ҒАСЫРДАҒЫ ҚАЗАҚ АҒАРТУШЫЛАРЫНЫҢЫҢ САЯСИ КӨЗҚАРАСТАРЫ

Абайдың Қыс өлеңінің шығу тарихы

Абай ҚұнанбайұлыЕтіс.Етіс түрлері

ЕСКЕНДІР ПОЭМАСЫ - А. ҚҰНАНБАЙҰЛЫ

Мәтінді туралау тегтері

Қара сөздері

Абай поэмаларының тілі

Пәндер