Пайымдау

Презентация қосу

Пайымдау
Пайымдау — ойлаудың екінші формасы болып
табылады. Егер ұғымды әдетте «атоммен» салыстырса,
онда пайымдау ойлаудың «молекуласы»
болады. Пайымдау — ойлау процесінің белгілі бір
сатысы немесе ой тұжырымдаудың түрі; басты бір
мәселеге жауап қайтаруда бір-бірінен туындайтын ой-
пікірлер туындысы. Пайымдау — ойлаудың алғашқы
сатысынан оның тұжырымына өту жолы. Бірақ
пайымдау туралы түсініктер бірден жүйеленбейді,
бірін-бірі толықтыра да бермейді. Философия
тарихында пайымдауды ғылыми танымға қабілеттілік (
Кант), анықтамаларды шектейтін білімнің калыптасу
кезеңі (Гегель) дейтін түсініктер бар. Пайымдау —
құбылыстың себебі мен байланысын анықтайтын ақыл-
ойдың құрамдас бөлігі, тіл табысудың алғашқы деңгейі.
Пайымдау тәсілін сипаттау, жинақтау және дәлелдеу —
логиканың негізгі міндеттерінің бірі.
Пайымдаудың негізгі 3 түрі
бар
Дедукция

Индукция

Аналогия
Дедукция
Дедукция (лат. deductio — бөліп шығару) -
сенімді сипатқа ие логика заңдары негізінде
бір немесе бірнеше басқа
тұжырымдамалардан (шарттар) бір
тұжырымды (салдар) дәлелдеп, шығару.[1][2]
Дедукция — білімнің көбіне жалпыдан
жекеге қарай көшуі, салдардың
алғышарттардан шығарылуы; ғылыми
танымда дедукция индукциямен
ажырағысыз байланысты.
Мысалы : Біз тірі организмдер оттегі жоқ
жерде тіршілік ете алмайды,ал балық тірі
организмнің бірі десек,олай болса балық
оттегі жоқ жерде тіршілік ете алмайды
деген қорытындыға келеміз.
Индукция
Индукция(лат. іnductіo – ой салу, бағыттау) – жекеден
жалпыға қарай жасалатын ой қорытындысы.

Мысалы:Гүлдер сусыз өмір сүре алмайды,ағаштар да сусыз
өмір сүре алмайды десек,осы айтылғандарда
жалпылап,сусыз өсімдіктер тіршілік ете алмайды,деген
қорытындыны жасаймыз.
Аналогия
Аналогия (гр. analogіa – сәйкестік,
ұқсастық) – ғылыми болжамдарды
жасаудың маңызды алғышарты болып
табылады.Ұқсастық бойынша ой
қорытындыларын жасау.

Мысалы: И.Ньютон бүкіл әлемдік
тартылыс заңын тапқанда аналогиялық
ой қорытындысына сүйенген. Ол жер
үстінлегі денелердің қозғалуы,әсіресе
құлауы,мен аспан денелерінің қозғалуы
арасындағы ұқсастықты түсіндіруде
аналогияны келтіреді.
Назарларыңызға
Рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Айлақ Сиқырлы балықтар

Философия зерттеулері және әдістері

САЯСАТТАНУДЫҢ НЕГІЗГІ ПАРАДИГМАЛАРЫ

Ғылым философиясының негізгі мәселел

Мәтіннің түрлері

ФИЛОСОФИЯ ИРРАЦИОНАЛИЗМ

Информатика пәнімен кіріктірілген сабақтар жүйесі

Баланы қарау және күтім жасау шкаласы бойынша мектепке

Иммануил Кант философиясы

СЕРПЕН СЕРІКБОЛСЫН СӨЙЛЕСІМ ӘРЕКЕТІ

Пәндер