Жемқорлық құлықтарының психологиялық ерекшеліктері

Презентация қосу

Жемқорлық
құлықтарының
психологиялық
ерекше ліктері
Жемқорлық құлықтарының психологиялық
ерекшеліктері
Жемқорлық мінез-құлыққа ықпал ете алатын
тұлғаның қоғамға жат көзқарастары бағыттары,
қоғам қолдамайтын мұқтаждықтары мен
мүдделерінің әлеуметтік түбі.
Жемқорлық дегеніміз не?
Лат. Corruptio- сатып алу –мемлекеттік басқару
құрылымындағы
лауазымды тұлғаның өзіне тапсырылған
қызмет мүмкіндігін жеке бас пайдасына немесе
мүддесі үшін
пайдалану мақсатында жасаған қоғамға қауіпті
қылмыстық іс-әрекеттері
В.С.Комиссаров сыбайлас жемқорлықтың нақты
қылмыстық-құқықтық көрініс нысаны ретінде қызмет
өкілеттілігін теріс пайдалану мен пара алуды айтады.
Оның пікірінше кез-келген лауазымдық қылмыс сыбайлас
Сыбайлас жемқорлықтың

жемқорлық болып табылмайды, бірақ кез келген
қылмыстық нысандары
сыбайлас жемқорлық қылмыс лауазымдық қылмысқа
жатады

Г.Н.Борзенков қылмыстың: талан-тараж, парақорлық
және қызмет өкілеттілігін пайдакүнемдік мақсатта
теріс пайдалану сияқты үш тобын сыбайлас
жемқорлыққа жататын қылмыс деп көрсетеді

П.Н.Панченко сыбайлас жемқорлықтың: қызмет
өкілеттілігін теріс пайдаланып құқық бұзу, қызмет
өкілеттілігін теріс пайдаланып талан-таражға салу,
қызмет бабын пайдаланып пара алу сияқты нысандарын
анықтаған
Сыбайлас жемқорлықтың қылмыстық-құқықтық
нысандары

а) мемлекеттік билікке қарсы,
мемлекеттік қызмет және жергілікті
өзін-өзі басқару органдары қызметінің
мүдделеріне қарсы қылмыс

б) лауазым иелерінің басқа да кез
келген қылмыстары, сонымен қатар
лауазым иесі болып табылмайтын
мемлекеттік қызметкерлердің

в) қызмет бабын пайдакүнемдік
немесе басқа да жеке мүддесі үшін
пайдаланып жасаған қылмыстарды
жатқызамыз
Сыбайлас жемқорлы ққ а қарсы 2015-2025
жылдарға арналған ба ғдарлама
Сыбайлас жемқорлықпен күрес бойынша GRECO
елдер тобының құрамына ену
«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы»
заң қабылдау
Құқық қорғау органы қызметкерлерінің Ар-ождан
кодексін қабылдау
«Нұр Отан»партия мүшесінің этикалық стандартын
қабылдау

«Қоғамдық бақылау» туралы Заң қабылдау

ЖОО сыбайлас жемқорлық деңгейі бойынша
жариялылық рейтингісі
Жергілікті қоғамдастықтарға ауыл әкімін мерзімінен
бұрын орнынан алу өкілеттілігін беру
Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа
қарсы саясатының күшті және әлсіз жақтары

Күшті жақтары: Әлсіз жақтары:
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы
Барлық салада сыбайлас
нормативтік-құқықтық базаның
жемқорлықтың кең таралуы
болуы

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс- Халықтың құқықтық
қимылдың қалыптасқан сауаттылық деңгейінің
тәжірибесі төмендігі

Мемлекеттік және жергілікті
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы
атқарушы билік органдары
шаралар мемлекеттік саясаттың
қызмееті ашықтығының
басымдылықтарының бірі
жеткіліксіздігі

Ақпараттық инфрақұрылым
Халық пе мемлекеттік
саласында мемлекеттік
қызметкерлердің менталитеті
органдардың бар әлеуеті
Сыртқы орта деңгейлері
• Тұтас қоғам
Макроорта - • Мемлекет
тұтас қоғамды • Микроорталардың
қамтитын орта жиынтығы

Микроорта - • жанұя
тұлға тікелей • достар
байланысқа • мектеп
түсетін қоғам
институттары
Макроортаны құрушы шетел
аңызының персонажы
Робин Гуд – ағылшын
халқының орта ғасыр
балладаларының
кейіпкері, орман
қарақшыларының
жетекшісі. Аңыз бойынша
ол өз қарақшыларымен
бірге Нотингемнің
жанындағы Шервуд
орманындағы байларды
тонап, олжаны кедейлерге
үлестірумен айналысқан
1994 жылы Ресейде жатып интернет жүйесі арқылы АҚШ-тың беделді
банк жүйесіне сақтандару құралдарын бұза отырып еніп, әр
мемлекеттердің басқа банктеріндегі есеп-шоттарға ондаған миллион
АҚШ доллары көлеміндегі қаржыны бірнеше сағаттың көлемінде
аударып жіберген, кейіннен Ресейге де көп мөлшерде ақша ‘’аудар ған’’.
Оны жасаған 24 жасар Ресей азаматы АҚШ-та ұсталып, сот алдында
жауап бергенде, судьяның ‘’Бұл істі не үшін жасадың?’’- деген сұрағына
мектепте төменгі сыныпта оқып жүргендегі әңгімесін баяндап берген.
Онда мұғалім бұлардан өскенде кім болатындығы туралы сұрақ қойып,
кезек бұған келген ол: ‘’Ол мамандықтың қалай аталатынын білмеймін,
бірақ ондай мамандықтың бар екенін білемін, ол – байлардан ақшаны
алып кедейлерге бөліп беретін мамандық деп жауап берген’’. Жауап
берген оқушылардың ішіндегі ең дұрыс жауап деп мұғалім осы болашақ
‘’хакердің’’ жауабын тапқан. Бұл әрекет аңыздағы Робин Гудтің әрекетіне
сай келеді. Ондай қасиеттерді ол макрортаны құраушы Робин Гудті
көргесін емес, тікелей байланыстағы микрортаның айтуымен сіңіреді .
''Жасөспірімдерге теріс ықпал жасаған не?''
Көшенің ықпалы 74
Отбасы мүшелерінің ішімдікке салынуы 14
Туыстарымның жасаған қылмысы 8
Отбасындағы жанжал 3
Абай қарасөздерінде
‘’Егер мен қолымда
закон қуаты бар адам
болсам, адамды
қайта тәрбиелеуге
болмайды деген
адамның тілін кесер
едім’’,- деген
Профессор
Е.І.Қайыржановтың ізімен В.Н.Кудрявцевтің
жүрсек, оларды
пікірінше адамның
биологиялық, генетика-лық,
психологиялық және өмір салты дұрыс
социологиялық деп болмаса, ол адам
топтастыруға болады, бұзылады, оны
сондай-ақ бұдан басқа да қылмысқа бейімдейтін
теологиялық, астологиялық,
жағдай туады.
астрономиялық
т.б.теориялар бар.
Жасөспірімдерді тәрбиелеудегі
маңызды факторлар

Жастардың 90%-і бос уақыттарында
кинотеатрлар мен үйлерінде кино көреді

Кәмелетке толмағандарды тәрбиелеуде
бейнефильмдердің маңызы зор

Мультфильмдердегі кейіпкерлердің өзі
сәбиді өзіндей болуға еліктетеді
''Тимур және оның командасы'' фильмінен
кейін ''тимуршылар''
қозғалысы өріс алды

'Тарзан'' фильмінен соң талдан талға
секіреміз деп көптеген балалар жарақат
алған.

''Фантомас'' фильмінен кейін кәмелетке
толмағандар арасындағы қылмыстылық
көбейген.

2003 жылғы Павлодар қаласында мектеп
оқушыларының адамды пышақтап өлтіру
фактісіне өздері Ресей фильмі ''Бригаданың''
әсер етті деп мойындаған.
Америка ғалымдарының зерттеулеріне қарағанда сотталғандардың

Кейіпкерлеріне еліктеп
Қылмыс жасау тәсілін солардан үйренген

28%

72%
Микроортаның ішінде тұлғаның өмірге келген алғашқы
күндерінен ықпал ететін ол - жанұя. Бала жанұяны дүниенің
кіндігі деп есептейді, әр түрлі қылықтарды жанұя мүшелірінің
мінез-құлқымен салыстара отырып қана ‘’жақсы-жаман’’ деп
бағалайды. Өз оң-солын таныған соң ғана көңіл көкжиегін
кеңейте бастайды, жанұя мүшелерінің әрекетінің де қате
екендігін түсінеді, бірақ ол кезде тым кеш болуы мүмкін,
өйткені қалыптасып қалған қасиеттерін өзгертіп, өзін өзі
қайта тәрбиелеу қиын, ал оны сыртқы күштер тарапына қайта
тәрбиелеу мүлде қиын
Микрортада тағы бір ықпал ететін
әлеуметтік негізгі институт – ол мектеп.
Бала өзіне достарды, үйірмелерді де осы
мектеп арқылы табады. Жеткіншек қандай
әлеуметтік топты жанына жақын көрсе,
сол топптың (жанұядан соң) көзқарасымен
өлшейді. Бұл жолда ұстаздары да қатты
ықпал етеді.
Қылмыскер тұлғасын сипаттау үшін оның бала күнінен бастап бойына
сіңірген барлық қасиеттерін адақтап шығу керек. Біреуді бойы ұзын деп
жақсы көрсеңіз - ол биологиялық қасиеті, енді береуді ақылды деп
сыйласыңыз - ол психологиялық-интеллектуалдық қасиеті. Қай ортада
сыйлы-сыйсыз болу да адамның белгілеріне, қасиеттеріне байланысты.
Бір ортада сұраныс пен қадірлеуге ие белгі келесі орта ға қажеті шамалы.
Мысалға, мектепте бақылау жұмысы үстінде а қылды бала сыйлы, өйткені
оның есепті тез шығара алатын қасиеті бар, ал жоғары сыныпты ң
балаларымен есеп айырысқанда басбұзар баланың сыйы артады, о ған
білімнің қажеті жоқ, тек төбелесе білу керек. Қылмыскер т ұл ғасын
сипаттау үшін оның бала күнінен бастап бойына сіңірген барлы қ
қасиеттерін адақтап шығу керек. Біреуді бойы ұзын деп жа қсы к өрсе ңіз -
ол биологиялық қасиеті, енді береуді ақылды деп сыйласы ңыз - ол
психологиялық-интеллектуалдық қасиеті. Қай ортада сыйлы-сыйсыз болу
да адамның белгілеріне, қасиеттеріне байланысты. Бір ортада с ұраныс пен
қадірлеуге ие белгі келесі ортаға қажеті шамалы. Мысал ға, мектепте
бақылау жұмысы үстінде ақылды бала сыйлы, өйткені оны ң есепті тез
шығара алатын қасиеті бар, ал жоғары сыныпты ң балаларымен есеп
айырысқанда басбұзар баланың сыйы артады, оған білімні ң қажеті жо қ,
тек төбелесе білу керек.
Қорытынды:
Сыбайлас жемқорлықтың алдын
алу үшін ең алдымен тұлғаның
психологиясына әсер ететін
факторлардан бастау керек. Заман
талабына сай, сыбайлас
жемқорлықтың неге апарып
соқтыратынын жасөспірімдерге
көрсету үшін және
жемқорлықтың алдын алу үшін
түрлі бейнероликтер мен
бейнефильдерді көп түсіріп және
түрлі сынып сағаттарында оларға
көрсету керек.
Назарлары ң ыз ғ а
Рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Жемқорлық мінез - құлыққа ықпал ете алатын тұлғаның қоғамға жат көзқарастары бағыттары, қоғам қолдамайтын мұқтаждықтары мен мүдделерінің әлеуметтік түбі

Жемқорлық құлықтарының психологиялық ерекшелігі

Девиантты мінез - құлық әлеуметтенуі

Педагогикалық диагностиканың мәні

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбие берудің негізгі бағыттары

Жоғары мектеп оқушыларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбие беру

Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының криминологиялық сипаттамасы

Жоғары жүйке әрекетінің типтерінің балаларда қалыптасуы

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім және тәрбие

Сыбайлас жемқорлық сауалнама

Пәндер