Сыбайлас жемқорлық мінез-құлықтарының психологиялық ерекшеліктері: факторлар мен алдын алу шаралары

Ж е м қ о р л ы қ

қ ұ л ы қ т а р ы н ы ң

п с и х о л о г и я л ы қ

е р е к ш е л і к т е р і

Жемқорлық құлықтарының психологиялық ерекшеліктері

Жемқорлық мінез-құлыққа ықпал ете алатын тұлғаның қоғамға жат көзқарастары бағыттары, қоғам қолдамайтын мұқтаждықтары мен мүдделерінің әлеуметтік түбі.

Сыбайлас жемқорлықтың қылмыстық-құқықтық нысандары

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы 2015-2025

жылдарға арналған бағдарлама

Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа

қарсы саясатының күшті және әлсіз жақтары

Сыртқы орта деңгейлері

Макроортаны құрушы шетел

аңызының персонажы

1994 жылы Ресейде жатып интернет жүйесі арқылы АҚШ-тың беделді банк жүйесіне сақтандару құралдарын бұза отырып еніп, әр мемлекеттердің басқа банктеріндегі есеп-шоттарға ондаған миллион АҚШ доллары көлеміндегі қаржыны бірнеше сағаттың көлемінде аударып жіберген, кейіннен Ресейге де көп мөлшерде ақша ‘’аударған’’. Оны жасаған 24 жасар Ресей азаматы АҚШ-та ұсталып, сот алдында жауап бергенде, судьяның ‘’Бұл істі не үшін жасадың?’’- деген сұрағына мектепте төменгі сыныпта оқып жүргендегі әңгімесін баяндап берген. Онда мұғалім бұлардан өскенде кім болатындығы туралы сұрақ қойып, кезек бұған келген ол: ‘’Ол мамандықтың қалай аталатынын білмеймін, бірақ ондай мамандықтың бар екенін білемін, ол - байлардан ақшаны алып кедейлерге бөліп беретін мамандық деп жауап берген’’. Жауап берген оқушылардың ішіндегі ең дұрыс жауап деп мұғалім осы болашақ ‘’хакердің’’ жауабын тапқан. Бұл әрекет аңыздағы Робин Гудтің әрекетіне сай келеді. Ондай қасиеттерді ол макрортаны құраушы Робин Гудті көргесін емес, тікелей байланыстағы микрортаның айтуымен сіңіреді.

Профессор Е. І. Қайыржановтың ізімен жүрсек, оларды биологиялық, генетика-лық, психологиялық және социологиялық деп топтастыруға болады, сондай-ақ бұдан басқа да теологиялық, астологиялық, астрономиялық т. б. теориялар бар.

В. Н. Кудрявцевтің пікірінше адамның өмір салты дұрыс болмаса, ол адам бұзылады, оны қылмысқа бейімдейтін жағдай туады.

Абай қарасөздерінде ‘’Егер мен қолымда закон қуаты бар адам болсам, адамды қайта тәрбиелеуге болмайды деген адамның тілін кесер едім’’, - деген

Жасөспірімдерді тәрбиелеудегі

маңызды факторлар

Микроортаның ішінде тұлғаның өмірге келген алғашқы күндерінен ықпал ететін ол - жанұя. Бала жанұяны дүниенің кіндігі деп есептейді, әр түрлі қылықтарды жанұя мүшелірінің мінез-құлқымен салыстара отырып қана ‘’жақсы-жаман’’ деп бағалайды. Өз оң-солын таныған соң ғана көңіл көкжиегін кеңейте бастайды, жанұя мүшелерінің әрекетінің де қате екендігін түсінеді, бірақ ол кезде тым кеш болуы мүмкін, өйткені қалыптасып қалған қасиеттерін өзгертіп, өзін өзі қайта тәрбиелеу қиын, ал оны сыртқы күштер тарапына қайта тәрбиелеу мүлде қиын

Микрортада тағы бір ықпал ететін әлеуметтік негізгі институт - ол мектеп. Бала өзіне достарды, үйірмелерді де осы мектеп арқылы табады. Жеткіншек қандай әлеуметтік топты жанына жақын көрсе, сол топптың (жанұядан соң) көзқарасымен өлшейді. Бұл жолда ұстаздары да қатты ықпал етеді.