ҚАЙТА ӨРЛЕУ ДӘУІРІНІҢ МӘДЕНИЕТІ

Презентация қосу

ҚАЙТА ӨРЛЕУ ДӘУІРІНІҢ
МӘДЕНИЕТІ
Орындаған: Нуриддин Н.
1. Қайта өрлеу қайнар көздері
«Қайта өрлеу» термині («Ренессанс») ортағасырдың орнын
басқан мәдени-тарихи дәуірдің атауы ретінде 16 ғасырда пайда
болды.
Қайта өрлеу – бұл ортағасырдан жаңа дәуірге өту барысындағы
мәдени төңкеріс кезеңі.
Қайта өрлеудің негізгі белгілері: 1) мәдениеттің гүлденуі; 2)
мәдениеттегі төңкеріс; 3) өтпелі мәдени кезең; 4) антикалылықты
қайта қалпына келтіру.
Қайта өрлеу кезеңі капиталистік өндіріспен тұспа тұс келді.
Ренессанс мәдениетінің қалыптасуында үлкен рольді шіркеу
атқарды, ол ірі қамқоршы әрі тапсырыс беруші болып қала берді.
Ренессанс мәдениеті – бұл еркін қалалар мәдениеті; олардың өз
бетінше дамуы адамның ортағасырлық дәстүрлерден,
ғұрыптардан босауына жағдай жасады.
Қайта өрлеу отаны – Италияболды.
Итальяндық Қайта өрлеудің хронологиялық шегі 13 ғасырдың
ортасынан 16 ғ. бірінші жартысына дейінгі уақытта алып жатыр.
2. Ренессанстың гуманистік
дүниетанымы.
Қайта өрлеу дәуірі өмірді, адамның өмірдегі орнын
басқаша түсіндіретін жаңа дүниетанымды
қалыптастырды.
Қасиетті Кітаптар орнына көне Греция мен Римнің
философиясын зерттеу басталды.
Флоренцияда Козимо МедичиПлатонның
академиясынқұрды – бұл грек философиясын
сүюшілер қоғамы.
Гуманистер ғылымдардың жаңа кешенін
қалыптастырды: грамматика, филология, риорика,
тарих, педагогика және этика.
Сол дәуір философиясының басты мәселесі – адам
өмірі қаншалықты құнды? Адам ұлы ма, әлде
керісінше ме? Оның әлемде алатын өмірі қандай?
Сол дәуірде гуманистік философиялық идеялардың
дамуына өзінің үлестерін қосқандар: Н.Коперник,
М.Фичино, Дж.Пико делла Мирандола, Н.Кузанский,
Парацельс, Дж.Бруно.
3. Қайта өрлеу дәуірінің әдебиеті мен театр .
«Ортағасырдың соңғы ақыны және жаңа дәуірдің бірінші
ақыны» ретінде Данте Алигьери саналады.
Оның басты шығармасы «Құдыретті комедия»әлемге,
адамға деген жаңа қатынастың негізін салды.
Данте– итальяндық әдеби тілдің негізін салушы; оның
шығармасы латын тілінде емес, ұлттық тоскандық
диалектіде жазылды.
Әдебиеттегі гуманистік сарындар Франческо
Петраркашығармашылығында жалғасын тапты.
Петрарка– классикалық филологияның негізін салушы.
Оның басты шығармасы «Канциониере»ұлттық итальян
тілінде жазылған және екі бөлімге бөлінеді: сонеттер мен
канцондар«Мадонна Лаураның өмірі»және«Мадонна
Лаураның өлімі»
Қайта өрлеу дәуірінде жаңа жанр – новеллаларды тудырған
жазушы Джованни Боккаччо «Декамеронның»авторы.
Қайта өрлеу идеяларының білдіруші Франсуа Рабле
«Гаргантюа мен Пантагрюэль»шығармасының авторы.
Өзінің замандастарына үлкен әсер еткен нидерландық
гуманист Эразм Роттердамскийдіңшығармалары
Әдебиеттің дамуымен театрдың да дамуы байланысты.
Театр халықтық және кәсіби болып бөлінді және
зайырлы сипатта болды.
Көне грек аңыздары тақырыбына зайырлы драмалар
жазған Полицианоболды (Орфей туралы әңгіме»).
Ойшыл-гуманистер Л.Аристо мен Н.Макиавеллисол
кезең өміріне арналған комедиялар жазды.
16 ғасырда маскалар комедиясы театры пайда болды.
16 ғасырда жаңа театр жанрлары – пастораль мен
балет өмірге келді.
Ренессан дәуірі әлемге ұлы драматургтер – Лопе де
Вега(Испания) менВильям Шекспирді(Англия) әкелді.
Ренессанс сәулет өнері.
Жаңа құрылыс идеяларын 15 ғ. архитекторлары
кең қолданды, олардың ішіндегі ең әйгілісі
Филиппо Брунеллескиболды.
Осы ұлы сәулетші барлық Реннесанс дәуіріне тән
стильді қалыптастырды (Флоренциядағы Мария
дель Фиоре соборының куполы, Флоренциядағы
Санта Кроче шіркеуінің алдындағы Пация
капелласы).
Филиппо Брунелескидің шәкірті Микелоццо да
Бартоломео, оның ірі жұмысы Медичи
палаццосы.
Сәулет өнерінің дамуына үлкен үлесін қосқан
архитектор Донато д Анджело Браманте, ол
Ватикан архитектуралық ансамблінің авторы.
Ренессанс мүсін өнері.
Қайта өрлеу мүсін өнерінің гүлденген шағы
Донателлоесімімен байланысты. Оның
мәрмәрдан жасалған шығармалары –«Давид»,
Иоанн Евангелистің отырған мүсіні,
Гаттамелаттаның қола мүсіні, «Юдифь пен
Олоферн».
Донателло шығармалары сол заманның ең озық
идеяларын: гуманизм, жарқын индивидуалдылық
идеяларын бейнеледі.
Қайта өрлеу заманының ең ғұлама мүсіншісі
Микеланджело
Буонароттиболды,«Баспалдақтағы Мадонна»,
«Кентаврлар шайқасы», «Пьета», «Таддеи
мадоннасы», «Питти мадонассы», «Давид».
Микеланджело Буонароттидің барлық
шығармалары титандық алып, еркін етіп
жасалған.
Итальяндық Қайта өрлеу сурет өнері.
Ренессанс сурет өнерінің негізгі бағыттарының негізін
қалаған Проторенессанс шеберлері: Пьетро Каваллини,
Ченни ди Пеппо.
Ерте Қайта өрлеу кезеңінің ірі суретшісі Джотто ди
Бондоне; оның барлық шығармалары – Сан Франческо
шіркеуіндегі 28 фреска, «Христосты жоқтау»,
«Тұтқынған алу» - суретшілер үшін оқу құралы тәрізді.
Мазаччо, Фра Филиппо Липпи, Доменико Венециано,
Беноццо Гоццоли, Пьетро дела Франческа, Пизанчелло,
Якопо Беллини сияқты суретшілер шығармашылығында
жаңа жанрларға ұмтылыс байқалды, олар зайырлы
сюжеттер мен тенденцияларға назар аудара бастады.
Итальяндық Қайта өрлеу өнерінде ерекше орынды
Сандро Ботичеллишығармашылығы алады, оның
барлық шығармаларының ішкі дүниесі бай
мазмұнды(«Әулие Себастьян», «Мадонна»,
«Көктем», «Венераның тууы»).
Жоғарғы Қайта өрлеу дәуірінің ұлы суретшісі
Леонардо да Винчи; «Гүл ұстап тұрған Мадонна»,
«Үңгірдегі Мадонна», «Мадонна Литта», «Құпия
Солтүстік Ренессанс сурет
өнері.
Солтүстік Ренессанс өнеріне
ортағасырлық дүниетаным үлкен
әсер етті, сондықтан ол діни сезім
мен символикаға толы болды, ол
антикалықтан алыс, готикаға
жақын болды.
Нидерландыдағы Қайта өрлеу
мәдениетінің жарқын өкілдері
ағайынды Хуберт, Ян, ван
Яйкболды.
Неміс Қайта өрлеу кезеңінің ірі
өкілі Альбрехт Дюрерболды.«Салт
атты, өлім және сайтан», «Әулие
Иероним», «Меланхолия».
Ренессанс
музыкасы.
Нота басу ойлап
табылды.
Музыка мен мәтіннің
тығыз бірігуі басталып,
инструменттік музыка
дамыды.
Музыкалық
инструменттерді
конструкциялауда
жетістіктер жасалды ,
клавесин, виола,
скрипка).
Мұса, Микеланлджело
туындысы - Ренессанс.
Ренессанс, Италия,
Флоренция

Ұқсас жұмыстар

Жаңа заман мәдениеті

Қайта өрлеу мәдениеті

Қайта өрлеу дәуірі

Қайта өрлеу дәуірінің мәдени мұрасы мен ескерткіштері

Мәдениет туралы түсініктердің тарихи эволюциясы

ҚАЙТА ӨРЛЕУ ДӘУІРІНДЕГІ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ОЙЛАРДЫҢ ДАМУЫ

Еуропада феодализмнің құлдырап және алғашқы буржуазиялық қоғамның қалыптасуы кезінде дамыған философиялық социологиялық ілім

Философияның қалыптасуының негізгі кезеңдері

Қайта өрлеу философиясы

Антикалық мәдениет

Пәндер