Ядролық қару қолданған кездегі төтенше жағдайлардағы емдеу-эвакуациялық шараларды ұйымдастыру

Презентация қосу

Тақырыбы: Ядролық қару қолданған кездегі төтенше жағдайлардағы
емдеу-эвакуациялық шараларды ұйымдастыру
Жоспар:
Ядролық қару;
Ядролық қарудың шығу тарихы;
Ядролық қарудың немесе жарылыстың әсері;
Радиоактивті ластану, медициналық көмек көрсету;
Қарсыластың ядролық қаруды қолдану барысында
жүргізілетін емдеу-эвакуациялық шаралар
Ядролық қауіпсіздік
Жаппай қыру қарулары

Қолдану барысында жаппай қырылуға әкелетін немесе тірі күштерді
және қарсыластың техникасын жоятын қару түрлерін жаппай қыру
қарулары деп аталады.
Ядролық қару
Ядролық қару деп жарылыс кезінде
ядролық реакцияның жүруінің
нәтижесінде болатын ішкі ядролық
қуатты пайдалануға негізделіп
жасалған қаруды айтады. Ол барлық
белгілі зақымдау құралының
ішіндегі ең қуаттысы. Ядролық
жарылысының қуаты тротилдық
эквивалентпен өлшенеді. Тротилдық
эквивалент тоннамен (т),
килотоннамен (Кт) және
мегатоннамен (Мт) өлшенеді.
Ядролық қарудың өзінен, оны
жеткізетін құралдардан
(зымыран, торпедо, ұшақ, арт
иллериялық атыс), сондай-ақ
қарудың нысанаға дәл тиюін
қамтамасыз ететін әр түрлі
басқару құралдарынан тұрады.
Ядролық қару

Жарылыс түрлері Талқандаушы
Талқандаушы
факторлар
факторлар

Биіктіктегі
Биіктіктегі Сәуле бөлу
Сәуле бөлу

Соққы толқын
Соққы толқын
Ауадағы
Ауадағы
Өткір радиация
Өткір радиация
Жер
Жер үсті
үсті
(Су
(Су бетіндегі)
бетіндегі) Төңіректі
Төңіректі
радиоактивті
радиоактивті
ластау
ластау
Жер Электромагнитті
Электромагнитті
Жер асты
асты
(Су импульс
(Су асты)
асты) импульс
ШЫҒУ ТАРИХЫ

Бірінші жарылыс Аламогордодағы сынақ полигонында 1945 жылғы 16
шілдеде жасалды. 1945 ж. тамызда әр қайсысының қуаттыдығы 20 кт болатын
2 атом бомбасы Жапонияның Хиросима (8 тамыз) мен Нагасаки (9 тамыз)
қаласына тасталып, үлкен адам шығынына ұшыратты (Хиросимада 140
мыңдай, Нагасакида 75 мыңға жуық адам).
Ядролық қару – жаппай қырып-жою қаруы

КСРО-да академик И.В. Курчатов
басқарған ғалымдар тобы ядролық
қару жасады. 1947 ж. Кеңес
үкіметі КСРО үшін атом бомбасы
ның құпиясы жоқ екендігін
мәлімдеді. 1949 ж. тамызда КСРО-
да Семей полигонында
бірінші атом бомбасын сынау
өткізілді.
1952 ж. 1 қарашада АҚШ-та қуаттылығы 3 мт термоядролы қ
қондырғы жарылды. Авиациялық бомба түріндегі
термоядролық қару АҚШ-та 1954 ж. жасалды. КСРО-да
термоядролық бомба 1953 жылдың 12 тамызында бірінші рет
сынақтан өткізілді. 50-жылдардың ортасында А ҚШ пен КСРО-
да ядролық қаруды әр түрлі қашықтықтарға жеткізуге арналған
әр түрлі кластар мен типтердегі тасығыштар жасалды. 1960
ж. КСРО-да Қарулы Күштердің ерекше түрі – стратегиялық
мақсаттағы ракеттік әскер құрылды. АҚШ пенКСРО-дан бас қа
Ядролық қару 1952 ж. 30 қазанда Ұлыбританияда, 1960 ж. 13
ақпанда Францияда, 1964 жылдың 16 қазанында Қытайда пайда
болды. Кейіннен Ядролық қаруға Үндістан мен П әкстан да ие
болды. Қазіргі кезде кем дегенде 30 ел ғылыми-техникалы қ
жағынан ядролық қару шығаруға дайын.
Әлемдегі ядролық қарудың
запастары
Ядролық қарудың немесе жарылыстың
әсері
Соққы толқын ауаның бірден қысылысынан пайда болады және
дыбыс жылдамдығынан жоғарғы жылдамдықпен тарайды. Соққы
толқынының пайда болу көзі жарылыстың ортасында өте жоғары
қысымның пайдаболуы. Соққы толқын өзінің жойқын күшіне
байланысты жолындағылардың бәрін қирата талқандап өтеді.
Соққы толқынның күші эпицентрінен қашықтаған сайын бәсеңдей
береді. Адамдар соққы толқыннан тек арнайы панаханаларға,
шұңқырларға т.с.с. таса жерлерге жасырынып, сақтанады.
Жарықты сәуле болу ядролық қарудың жарылысының әсерінен
пайда болады. Оның құрамында ультракүлгін, инфрақызыл және
көрінетін сәулелер болады. Жарықты сәуле бөлу жарылыстың
күшіне байланысты бірнеше секундқа ғана созылады. Бұл
сәулелердің ішіндегі қауіптісі инфрақызыл сәулесі.
Жарықты сәуле бөлу үлкен өрттердің пайда болуына
әсер етеді, адамдар күйеді, көзді жандырып жібереді.
Өткір радиация – гамма-сәуленің және нейтрондардың
ағымы. Ядролық жарылыстың нәтижесінде, оның
айналасына жоғары көтеріліп бұлт құраған радиоактивті
заттар жерге түсіп, айналаны, суды, ауаны радиоактивті
заттармен ластайды.
Радиоактивті заттар адамдарға екі жолмен әсер етеді:
гамма-сәуленің бета-бөлшектерімен бөлініп адамның ашық
жеріне, терісіне қонады, екіншіден, олар адамның ішіне
кетеді. Осыдан адамдар сәуле ауруына шалдығады. Егер
теріге радиоактивті заттар көп қонса, адамдар радиоактивті
күйік алуы мүмкін. Ішке түскен радиоактивті заттар қан
арқылы адам бойына толық тарайды.
Радиоактивті заттардан арнайы панаханалар ғана
сақтайды.
Электрлік магниттік импульс жарылыстан кейін
электрлік және магниттік алаңның пайда болуына әсер
етеді. Бұндай алаңның көлемі бірнеше мыңдаған шаршы
километр аумақ болуы мүмкін, ол жарылыстың қуатына
тікелей байланысты. Электрлік магниттік импульс үлкен
антеналы өте сезімтал электрондық элементтерді
күйдіріп жібереді, прибролады, конденсаторларды,
ваакумды қондырғыларды және т.с.с. электрондық
қондырғыларды істен шығарады. Яғни бұл фактордың
әсерінен байланыс аппараттарды, электрондық есеп
машиналарды жарамсыз болып қалады.
Жергілікті аймақтын радиоактивті
ластану схемасы
Радиацияға қарсы қорғаныс
Медициналық көмек көрсету. Алдымен халықты
радиациялық қауіп жөнінде құлақтандыру керек,
ұжымдық және жеке қорғаныс құралдарын пайдалану
туралы хабардар ету керек, радиоактивтік заттармен
ластанған аймақтың тұрғындарын өздерін қалай ұстау
керектігін мүмкіншілігінше түсіндіру қажет,
радиацияның деңгейін анықтаудың маңызы зор,
дозиметрлік бақылауды тұрақты жүргізу керек, су мен
тамақты радиоактивтік ластануға зерттеу жасау қажет.
Радиацияның адам бойында таралуы
Қарсыластың ядролық қаруды қолдану барысында
жүргізілетін емдеу-эвакуациялық шаралар
Эвакуация (лат. evacuatіon – босату, evacu – босатамын):
1) әскерлердің маневрлілігі мен тез жылжуын қамтамасыз
ету мақсатында соғыс қимылы жүріп жатқан жерден тұтқындарды, халы қты,
бұзылған және артық мүлікті, олжаларды, әр түрлі ба ғалы заттарды тыл ға
көшіру;
2) соғыс немесе саяси себептерге яки келісімдер мен шарттар ға байланысты
әскерлерді алдын ала орналасқан аудандарынан шығару;
3) дұшпан шабуылының қауіп төнгізіп тұрған немесе табиғат апатына (су тасу,
таудан тас, қар құлау) ұшыраған жерлерден
тұрғын халықты, кәсіпорындарды,мекемелерді, мәдени ж әне құнды заттарды,
жергілікті мүлікті алып шығу;
4) медициналық Эвакуация, яғни жаралыларды, ауруларды со ғыс қимылы ж үріп
жатқан ұрыс даласынан тылдағы емдеу мекемелеріне ұйымдас қан т үрде
тасымалдау, көшіру;
5) су электр станциялары мен ірі су қоймалары салынғанда сол аума қта ғы елді
көшіру.[
Ядролық қару қолдану кезінде бірінші кезекте
атқарылатын шаралар : жау шабуылын дер
уақытында хабарлап, көшіру және жерасты
баспаналарына жасырыну жұмыстарын
ұйымдастыру
Қарсыластың ядролық қаруды қолданғаннан кейін емдеу-
эвакуациялық шаралардың қорғау жұмыстары сақталған
бөлімдердің күштері мен құралдары арқылы жүзеге асады. Ол
әскери қабілеттілігін жоймаған дәрігер қызметкерлерінің
басқаруымен өтеді.
Негізінен осы шаралар іздеуге
ұласады және қоқыстардың, зардап
шеккендерді шығаруға, жасырын
қалған жерлерді қарау, т.б. керек.

Оларға алғашқы дәрігерлік
көмек көрсету (өзіндік және
айырбас көмек ретінде), алып
шығу (ошақ сыртына алып
шығу), келесі эвакуациясы үшін
зардап шеккендерге тоқталу,
жеңіл жаралылар ошақтан өз
бетінше шығуы
Әскерге қабілетті бөлімше командирі қорғау
жұмыстарын ұйымдастырып, зардап шеккендерді
ошақтан тыс жерге алып шығу ға жол көрсетеді.
Жаппай қыру қаруын қолданғаннан кейінгі
зардаптарды жою үшін отряд ошақ басына 30-40 мин
кейін келеді, осыдан өзіндік көмек үлкен маңыз
алады. Қалған дәрігер қызметкерлері барлық
жаралыларға алғашқы дәрігерлік көмекті к өрсете
алмайды. Отряд келгеннен соң ең алдымен жердегі
радиация денгейін анықайды, ошақ шекарасына
шықпайды, радиация деңгейіне байланысты оша қта
жұмыс ұйымдастырылады.
Қорғау жұмыстарын жақсы ұйымдастырылуы
үшін ошақ секторға бөлінеді. Әрбір секторда
фельдшер немесе санинструктор жұмыс істейді,
солардың басқаруы арқылы солдаттар ОЛП-ден
жараланғандарды іздейді, алғашқы дәрігерлік
көмек көрсетіледі, жаралыларды көлікке тиейді.
Ошақтан жаралылар алып шығу үшін санитарлы
көлік және жалпы көлік қолданылады, сонымен
бірге әскери машиналары қолданылады. Осы
көлікпен зардап шеккендер жақын жердегі
дәрігерлік орталықтарға жеткізіледі (алдымен
зардап шеккен бөлімше) немесе ОмедБ (ОмедО)
-ға зардап шеккендер ұзақ жолды көтермейтінін
есепке алу керек. Сондықтан оларға алғаш қы
дәрігерге дейінгі көмекті көрсету керек.
Ошақтан жаралылар алып шығу үшін санитарлы көлік
және жалпы көлік, фельдшерлер және дәрігерлердің
секторларға бөлінуі
Дәрігерлік эвакуация кезеңдегі дәрігерлік көмек көлемі МПП,
ОмедБ, ОМО 60-70 қысқарады. Ядролық ошақтағы қырылу қаруы
комбинирленген болады, сондықтан осындай зардап шеккендерді
қабылдау ВМПГ жылынуы болуы мүмкін. Жоғарғы радиация деңгейі
бар жер асты, жарылыс ошақтарында жұмыс жүргізгенде неғұрлым
ауыр қиыншылықтар пайда болады. ОЛП-ң өзіндік құрамында
индивидуальды дозиметр болуы керек. Сағатына 0,5 рентгеннен
жоғарылатын радиация деңгейінде оларға дәрігерлік көмек
көрсетудегі жаралыларды іздеу противогаз және арнайы қорғаныш
киім киіп арқылы жүргізіледі. Егер радиация деңгейі соғатына 50
рентгеннен жоғары болса, жаралылар іздеуі БТР-да жүргізіледі,
соғыс көлігінде автомобильдерде. Зардап шеккендерді неғұрлым
тезірек күшті зақымдалу аймағынан алып кету керек. Әр түрлі
көлікті қолдана отырып, өз уақытында ОЛП құрамын айырбастап
отыру керек, оның жоғары зақымдануын жіберлеу керек. Ядролық
жарылыс және де емделуді қажет етпейтін әскери солдаттарды
дәрігерлік қызмет бақылау ұйымдастырылады.

(жер асты жарылысы)
dosimeter – дозиметр (радиа
ияны өлшейтін құрал)

ОЛП

Противогаз БТР
Ядролық қауіпсіздік
Ядролық қауіпсіздік - халықаралық және ұлттық қауіпсіздік
жүйесінің аса маңызды бөлігі; адам өміріне, қоғам дамуына
қауіп төндіретін, биосфера мен экож үйе жа ғдайына орны толмас
зардап тигізетін ядролық апаттарды болдырмауды к өздейтін
әскери және азаматтық белгідегі ядролық нысандардың жай-
күйімен байланысты. Ядролық қауіпсіздікке қол жеткізуді ң жол
дары: жоғары ядролық технологиялар мен ядролық
қаруды таратпау; ядролық сынақтарға тыйым салу; ядролық
құрал-жабдықтарды сақтау, өңдеу және тасымалдауға
халықаралық бақылау орнату. Әскери және азаматтық
нысандағы жоғары ядролық технологиялар ұлттық қауіпсіздікке
ғана емес, сондай-ақ халықаралық қауіпсіздікке қатер т өндіретін
ғаламдық апаттардың негізгі көзі болып табылады.
6 тамыз - халықаралық ядролық қаруға қарсы күн. Қаза қстан
аумағында 1949 жылдан Семей ядролық сынақ полигоны жұмыс
істегені мәлім. Онда 40 жыл ішінде, шамамен 500 ядролы қ сына қ
жасалды. Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан полигонды жауып,
өз еркімен ядролық қарудан бас тартқан алғашқы мемлекет
ретінде тарихта қалды.

20 жыл өткеннен кейінгі
Семей полигоны
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Суровцев А.А., Мельникова Е.Н., Медведева Н.М.
және басқа. Жоғары оқу орындарына арналған оқу
құралы, «Тіршілік қауіпсіздігі», Алматы, 2004ж., 1-2
том.
2. Ж.Е. Жолымбетов, С.Е. Жолымбетов, Н.Д. Калимов
«Тіршілік қауіпсіздігі негіздері» Оқу-құралы,
Қарағанды, 2008
3. Каиргельдина С.А. Основы безопасности
жизнедеятельности. Методическое пособие для
студентов немедицинских Вузов. Евразийский
гуманитарный институт. Астана, 2003г

Ұқсас жұмыстар

ЯДРОЛЫҚ ЗАҚЫМДАНУ ОШАҒЫ

АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫС

Шаруашылық нысандарының азаматтық қорғанысы

Таратып орналастыру

ЭВАКУАЦИЯЛЫҚ ШАРАЛАР ҰЙЫМДАСТЫРУ

Құтқару іздестіру жұмыстарын жүргізу

Азаматтық қорғанысының азаматтық ұйымдары

Қарапайым жайлар

БИОЛОГИЯЛЫҚ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР КЕЗІНДЕ

ИНФЕКЦИЯЛЫҚ АУРУЛАР

Пәндер