Эмульсия. Эмульсияларды тұрақтандыру үшін қолданылатын ЖМҚ және БАЗ

Презентация қосу

Жоспар:
1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім:
• эмульсияларды тұрақтандыру үшін қолданылатын ЖМ Қ
және БАЗ
• ГЛБ мөлшерінің БАЗ және ЖМҚ тұрақтандыр ғышты қ
қасиетіне әсері
• суспензиялар және эмульсиялар дайындау кезінде
тұрақтандырғыштар
3.Қорытынды
4.Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ

• Эмульсия .Дисперстiк
фазасы және дисперстiк ортасы
бiр бiрiнде ерiмейтiн немесе аз
еритiн сұйықтықтардан
тұратын микрогетерогендi
жүйенi эмульсия деп атайды.
эмульсияларды тұрақтандыру үшін қолданылатын ЖМҚ
және БАЗ

• ССРО МФ ХI басылымында эмульсияларға
келесi анықтама берiледi: Эмульсиялар - бiр
бiрiнде ерiмейтiн майда дисперстi жүйеден
тұратын iшуге, сырт тәнге және парентералды
қолдануға арналған сыртқы түрi бойынша
бiртектi дәрiлiк түр.
Эмульсия механикалық энергияның
жұтылуымен түзіледі; екі сұйықтықты
біріктірген кезде түзілген жаңа бет,бос беттік
энергияны тасымалдайды.Бос беттік энергия
беттік ауданға және фаза аралық беттік
тартылысқа байланысты:

ɛ=ó*S

мұндағы: ɛ-бос беттік энергия,н/м
ó- беттік тартылыс,н/м
S- беттік аудан,м2
Осы теңдеуден фаза аралық бөлінген бет
үлкен болған сайын,фаза бөліктерінің бетіне
бағытталған,оның артық бос энергиясы да
көп болатындығын байқауға болады.
Мұндай жүйелер термодинамикалық
тұрақсыз және оларда бос энергия қорын
азайтуға бағытталған процестер өздігінен
өтеді.Бұл процесс өздігінен тамшылардың
бір-бірімен қосылып (коалесценция) –ірілену
нәтижесінде жүреді.Шексіз ірілену кезінде
эмульсия толық бұзылып,екі қабатқа бөлінуі
мүмкін.
Жүйе агрегативті тұрақтылығын сақтау үшін,
беттік тартылысты төмендету арқылы
дисперстік дәрежесін сақтау , сонымен бірге
бос энергияны минималды мәнге дейін
төмендету керек. Осы мақсатқа жету үшін
беттік активті зат (БАЗ) қосу қажет. Олар
фаза аралық бетке адсорбцияланып, артық
фаза аралық энергияны төмендетеді.Фаза
аралық беттік энергия төмендеген сайын,
беттік активті эмульгатор бөліну беткейіне
жиналады. Соның нәтижесінде
эмульгатордан, диспертік фазаны қоршайтын
адсорбциялық пленка түзіледі.
Шекаралық қабатта болатын мицеллалар немесе эмульгатор молекулалары
векторлы қасиетке ие,яғни белгілі бір ретпен орналас қан. Мицелла мен
молекулаларының бағытталуы, олардың полярлы топтарына байланысты.Б ұл топтар
гидрофилді және бөлінген бетте әрқашан су фазасына ба ғытталады .
Эмульгатор эмульсияны тұрақтандырумен қатар, эмульсия типін де аны қтайды. Қай фазада эмульгатор
жақсы ерісе, сол фаза дисперстік орта болады.М/С типіндегі т ұра қты эмульсия алу үшін гидрофильді
эмульгатор қосу қажет, олар суда жақсы ериді,май тамшыларында берік қабат т үзеді.С/М типіндегі
тұрақты эмульсия алу үшін гидрофобты эмульгаторларды алу қажет,олар майда жа қсы ериді .
ГЛБ мөлшерінің БАЗ және ЖМҚ
тұрақтандырғыштық қасиетіне
әсері
Эмульгаторларға қойылатын
талаптар:
дифильдiк, беттiк тартылысты
төмендету қабiлетi, дәрiлiк
заттармен әрекеттеспеуi қажет,
фармакологиялық индифференттi
болуы керек.
Эмульгаторлардың белсенділігі арнайы
санмен,гидрофильді-липофильді баланспен
(ГЛБ) сипатталады. ГЛБ деп – бір-біріне
қарама қарсы молекула топтарының -
гидрофильді және гидрофобты молекула
топтарының қатынасын айтады.
ГЛБ анықтау үшін Гриффин ұсынған
жартылай шартты жүйені қолданады. БАЗ
молекуласын құрайтын бөлек топтардың
сумен әрекеттесу дәрежесін сандық түрде
анықтау және шартты толық сан түрінде
көрсетуге мүмкіндік береді.
ГЛБ сандары барлық белгілі беттік
активті заттар үшін 1 ден 40-қа дейін
шкала құрайды (Гриффин шкаласы).10
саны липофильді және гидрофильді БАЗ
арасындағы шекара жақын. С/М типті
эмульсия түзетін майда еритін
эмульгаторларда ГЛБ 10
төмен.Эмульгатордың ГЛБ саны жоғары
болған сайын,М/С типті эмульсиясын
түзетуге жақын болады.
ГЛБ саны 1-3 мәніндегі БАЗ
көпіршікті басады, 3-6-болғанда
С/М типті эмульгатор , 7-8 –
жуғыш заттар , 8-13 – болғанда
М/С типті эмульгатор,13 – 15 –
детергент, 15-тен жоғары
болғанда солюбилизатор ретінде
қолданылады.
суспензиялар және эмульсиялар
дайындау кезінде
тұрақтандырғыштар

Эмульгаторлар және олардың
жiктелуi. Барлық эмульгаторлар
құрылысы және қасиеттерi
бойынша ионогендi және ионогендi
емес болып бөлiнедi.
Ионогенді эмульгаторлар:
• а) анионактивтi:суда диссоцияланады.
Молекуласының гидрофильді бөлігінің
заряды теріс (сабындар,альгинаттар)
• б) катионактивті: суда диссоцияланады.
Молекуласының гидрофильді бөлігінің
заряды оң (төртіншілік тұздары және т.б.)
• в) амфотерлік (ақ уыздар,желатин,казеин
және т.б.) Молекуласының заряды ерітіндінің
рН мәніне байланысты өзгереді.
Ионогендi эмульгаторларға жататын
анионактивтi және катионактивтi БАЗ-дар,
линименттер және жағар майлар
технологиясында қолданылады.
Ионогенді емес эмульгаторлар
-Ерітінділерде иондалмайды,молекулалары
диссоцияланбайтын заттар (холестерин,
твиндер, майлы спирттер, целлюлоза және
Олардың туындылары, өсімдік шырыштары,
пектинді заттар және т.б.)
Дәрiханада эмульсиялар дайындау үшiн шайырлар, пектиндi ж әне шырышты заттар
кеңiнен қолданылады. Шайырлар - фаза-аралық шекарада шайырлардан т үзiлген
адсорбциялық пленкалар жоғары серпiндiлiгiмен ж әне берiктiгiмен сипатталынады.
Арабиялық шайыр, гуммиарабик (Gummi arabicum) -
импорттық өнiм, африкалық акациядан алынады. Жақсы
сорттары сарғыштау, жартылай мөлдiр бөлшектер.
Тұрақтандыру үшін 10 бөлiк майға 5 бөлiк шайыр алынады
Өрiк шайыры
(Gummi armeniaca) -
өрiк ағашы
бұтақтарының
дiңгектерiнен кесiлген
және жарылған жерiнен
алынады. Көп мөлшерде
Орта Азияда әзiрлейдi.
10 бөлiк майға 5 бөлiк
шайыр алынады.
Қасиетi бойынша
гуммиарабиктi толық
алмастырады.
Амфотерлі эмульгаторлар – ақ уызды
өнімдер. Ақ уыз молекулалары негізгі –
NH2 және қышқыл – СООН топтар
кіретін аминқышқылының
конденсацияланған өнімі.Олар рН мәніне
байланысты қышқыл немесе негізгі тип
бойынша диссоциациялануға ұшырайды.
Амфотерлi эмульгаторлар. Желатоза - Gelatosae.
Желатиннiң судағы жартылай гидролизiнiң өнiмi
(1:2). 10,0 г майға 5,0 г желатоза алынады.
Сонымен қатар казеин, натрий казеинаты, құрғақ
сүт қолданылады.
Жұмыртқаның сарысы. Құрамында
эмульгирленген түрде болатын 29-36% майлары
және липоидтары бар 17%-дық ақ уыздың
ерiтiндiсi болып табылады. Бiр жұмыртқаның
сарысымен 15-20 г майды эмульгирлеуге болады.
Жұмыртқа сарысындағы эмульгирлеушi агент -
фосфопротеид вителлин болып табылады.
Қорытынды
• Қорыта айтқанда эмульсия және
суспензиялар термодинамикалық тұрақсыз
заттар болғандықтан, жүйе агрегативті
тұрақтылығын сақтау үшін беттік активті
зат (БАЗ) қосамыз. Олар фаза аралық бетке
абсорбцияланып,артық фаза аралық
энергияны төмендетеді.Эмулльсия мен
суспензияның тұрақтылығын сақтайды.
Пайдаланылған әдебиеттер
• 1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясы.
Т. – Алматы: «Жібек жолы» баспа үйі, 2009. – 792 бет.
• 2.Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясы.
Т. 3. – Алматы: «Жібек жолы» баспа үйі, 2014. – 864 бет.
• 3.Сағындықова Б.А., Анарбаева Р.М. Дәрілердің дәріханалық
технологиясы: оқулық – Шымкент. – 2008. – 436 б.
• 4.Сағындықова Б.А., Анарбаева Р.М. Дәрілердің дәріханалық
технологиясы: оқулық – Алматы: «Эверо», 2011. – 436 б.
• 5.Анарбаева Р.М.. Дәріханалық дәрілік түрлер технологиясы
бойынша зертханалық сабақтарға арналған оқу құралы –
Алматы: «Эверо», 2014 – 364 б.
• 6.Сағындықова Б.А., Анарбаева Р.М. Дәрілік түрлердің
тәжірибелік технологиясы: оқулық – Алматы: «Эверо», 2016.
– 385 б.

Ұқсас жұмыстар

Эмульсияларды дайындау технологиясы және жалпы сипаттама туралы

Эмульсияларды дайындау технологиясы және жалпы сипаттама

Эмульсияларды дайындау технологиясы

Мұнайды айдау

Макрогетерогенді жүйелер: суспензиялар, эмульсиялар

Жағар майлар

Дәрігерге дейінгі көмек

Сүзу центрифугалар

Полимерлер өндірісі

ТАМАҚ ӨНІМДЕРІНІҢ ШИКІЗАТТАРЫН ӨҢДЕУ ӘДІСТЕРІ

Пәндер