Кіші мектеп жасындағы оқушыларды оқытудың әдістері, мазмұны мен ұйымдастыру формалары

Презентация қосу

“Кіші мектеп жасындағы оқушыларды оқытудың
әдістері, мазмұны мен ұйымдастыру
формалары”
Жоспары:

• 1 Оқытудың әдістері- дидактика категорияларының
бірі.
• 2 Оқыту әдістерінің жіктелуі. Әдістердің оқытудың
мақсаты мен мазмұнына сәйкестігі.
• 3 Оқытудың ұйымдастыру формалары.
• 4 Сабақ- мектепте оқытуды ұйымдастырудың негізгі
формасы. Сабақтың типтері және құрылымы. Сабақтың
тиімділігін арттыру жолдары.Қазіргі сабаққа қойылатын
талаптар.
• 5 Бастауыш мектепте оқытуды ұйымдастырудың түрлі
формаларын пайдаланудың ерекшеліктері.
Әдіс (методос деген грек сөзінен туады – зерттеу немесе таным жолы), тәсілдер
жиынтығы. Әдіс педагогикалық әдебиеттерде тәсіл деп түсіндіріледі.

Әдіс – оқыту процесінің негізі деп айтуға болады, ол алдын-ала жоспарлан ған
мақсат пен соңғы нәтижені байланыстыратын звено болып табылады.

Оқыту әдістері – бұл педагог пен оқушының оқу мақсатына жетуге бағытталған
реттелген іс-әрекеті.
Дидактикалық мақсаттар бойынша оқыту әдістері 2 топқа бөлінеді:
1. Оқу материалының біріншілікті қабылдауына әсер ететін әдістер;
2. Алған білімнің жетілдірілуі және бекіту әдістері.
Оқыту әдістерінің бинарлы және полинарлы сыныптамалары бар. Олардың
сыныптамасы 2 негізгі белгілері арқылы топтастырылады: яғни о қытудың әдістері
мен оқу әдістері. Оқыту әдістерінің бинарлы сыныптамасын Махмутова М.И.
қарастырған болатын. Бұл белгілер төмендегі кестеде көрсетілген.
Оқыту әдістері

Оқыту әдістері Оқу әдістері

Ақпаратты Орындаушы
Түсіндірмелі Репродуктивті
Инструктивті тәжірибелі Продуктивті-тәжірибелі
Түсіндірмелі-тудырушы Бөліктік-ізденушілік
Тудырушы Ізденушілік
Танымдық іскерлік типі бойынша оқыту әдістерін И.Я. Лернер және М.Н. Скаткин қарастырған
болатын:
- түсіндірмелі-иллюстративті;
- репродуктивті;
- мәселелі мазмұндау;
- бөліктік-ізденушілік (частично-поисковый);
- зерттеу (исследовательский).

Түсіндірмелі-иллюстративті әдістің мәні оның келесі белгілері арқылы көрінеді:
1) Студенттерге білім “дайын түрде” ұсынылады;
2) Мұғалім осы білімді студенттер оны жоғары деңгейде қабылдау үшін әр түрлі әдістерді
ұйымдастырады;
3) Студенттер бұл білімді өздерінің жадыларында сақтайды;

Репродуктивті әдіс келесі белгілер арқылы көрінеді:
1) Студенттерге білім “дайын түрде” ұсынылады;
2) Мұғалім тек қана ақпаратты беріп қана қоймай, сонымен қатар оны түсіндіреді;
3) Студенттер бұл білімді өздерінің жадыларында сақтайды;
4) Қабылдаудың беріктігі білімді бірнеше рет қайталау тәсілімен қамтамасыз етіледі.

Бөліктік-ізденушілік (частично-поисковый) немесе эвристикалық әдіс келесілермен ерекшеленеді:
- білім студенттерге дайын түрде ұсынылмай, оны өз бетімен іздеу керек;
- мұғалім ақпарат пен білімді баяндамай, бұл білімді іздеуде қандай құралдарды, жолдарды
қолдау керектігін баяндайды;
- студентер мұғалім басшылығымен өз бетінше білімді талқылап, әр түрлі пайда болған
мәселелерді шешеді.
Оқытудың әдістерінің
жіктелуі:
•Сөздік: (Түсіндіру,баяндау, сұрақ- жауап,
лекция,
пікірталас, әңгіме, әңгімелесу, оқулықпен
жұмыс)

•Практикалық: (Жаттығу,
лабараториялық, практикалық сабақтар)

•Көрнекілік: (Иллюстрация, демонстрация,
оқытудың техникалық құралдары)
Әңгіме – оқу материалын ауызша баяндау.

Түсіндіру – жеке ұғым, құбылыстарды, құралдар, көрнекі
құралдардың жұмыс
істеу әдіс-тәсілдерін ауызша баяндау.
гімелесу – оқытудың диалогтық әдісі, мұғалім оқушыларға мұқият ойласты
рақтарды жүйелі қою арқылы олардың жаңа оқу материалын меңгеруіне ж
сап, бұрын оқылған материалдарды қалай меңгергенін тексереді.
Оқыту әдістерінің дидактикалық мақсаттары мен міндеттеріне

Дидактикалық мақсат Оқыту әдістері

1. Оқушылардың жаңа 1. Мұғалімнің сөздік әдістерімен білімді
білімді қабылдауы баяндауы.
2. Оқушылардың өз бетінше істейтін
жұмыстары.
- кітаппен жұмыс немесе басқа
әдебиеттермен жұмыс
- бақылау және тәжірибе
2. Білімді, іскерлікті, - Материалды қайталап оқу
дағдыны бекіту - Қайталау жаттығулары
- Қайталау қорытындындылау әңгімесі
3. Білімді, іскерлікті, - Ауызша сұрақ
дағдыны тексеру - Жазбаша бақылау жұмысы
- Лабораториялық, практикалық және
графикалық жұмыстар
туды ұйымдастырудың формалары – белгілі бір тәртіпте
е режимде жүзеге асырылатын, мұғалім мен оқушыларды
ілген іс-әрекетінің сыртқы көрінісі. Олар әлеуметтік шар
дидактикалық жүйелердің дамуымен байланысты пайда
ады және жетілдіріледі.
Оқытудың ұйымдастыру
формалары

Жеке дара
Көпшілік Топтық 1. Үй жұмысы
1. Пәндік 1. Сабақ 2. Қосымша
олимпиад 2. Саяхат жұмыс
а 3. Экскурция 3. Консульта
2. Оқу 4. Зертханал ция
конферен ық жұмыс 4. Сұхбаттасу
циясы 5. Факультат 5. Сынақ
3. Өндірістік ив 6. Емтихан
тәжірибе 6. Практикум
Сабақ — бір пәнді оқытуға арналған
оқу сағаты; мектептегі оқу жұмысын ұйымдастырудың
негізгі түрі.
Сабақ арнаулы бөлмелерде, оқу кабинеттері мен
зертханаларда, оқу шеберханалары мен мектептің оқу
тәжірибе үлескілерінде өтеді. Тұрақты оқушылар құрамы,
кесімді уақыт көлемі (45 мин) және оқу кестесі бойынша
жүреді. Оқыту әдістері, ұжымдық және жеке-дара
жұмыстар сабақтың негізгі белгілері болып табылады.
Сабақтың негізгі міндеті — мұғалімнің басшылығымен
оқушыларға ғылым негіздерінен
берілетін мағлұматтарды саналы түрде игерту, алған
білімді іс жүзінде қолдана білуге дағдыландыру, іскерлікке
үйрету, адамға қажетті қасиеттер қалыптастыру.
Мазмұны мен дидактикалық мақсатына орай сабақ
мынандай түрлерге бөлінеді: оқу жылы басындағы кіріспе
сабақтар; бағдарламаның күрделі тақырыптарын оқып-
үйренудегі кіріспе сабақтар; аралас сабақтар; жаңа білімді
меңгеру сабақтары; білімді іс жүзінде қолдану сабақтары;
қайталау-қорытындылау сабақтары; есепке алу-тексеру
Танымдық іс-әрекеттің кезеңдеріне қарай сабақтың
типтері:
- кіріспе сабақтар
- материалмен бастапқы таныстырудың сабақтары
- ұғымдарды қалыптастырудың, заңдарды орнатудың
сабақтары
- алған білімді практикада қолдану сабақтары
- дағдылар сабағы
- жалпылау және қорытындылау сабақтары
- бақылау сабақтары
- аралас сабақ

Оқыту әдістеріне қарай сабақтардың
типтері:
- сабақ-әңгіме
- сабақ-лекция
- кино сабағы
- лабораториялық сабақ
- іс-әрекеттің түр-түрімен сабақ
Дидактикалық міндеттеріне қарай сабақтың типтері:
- оқушылардың жаңа білімді меңгеру сабағы
- іскерлікті және дағдыны қалыптастыру сабағы
- білімді жалпылау және жүйелік сабағы
-қайталау, бекіту немесе білімді, іскерлікті, дағдыны кешенд
қолдану сабағы
- бақылау-тексеру сабағы
- аралас сабақ
Қазіргі сабаққа қойылатын жалпы талаптар:
- ғылымның жаңа жетістіктерін, педагогикалық практиканың озат тәжірибесін
пайдалану, сабақты оқу-тәрбие процесінің заңдылықтарының негізінде құру;

- сабақта барлық дидактикалық принциптерді және ережелерді оптимальдық
арақатынаста жүзеге асыру;

- оқушылардың қызығушылықтарын, ынталарын және сұраныстарын ескере отырып
өнімді танымдық іс-әрекетке тиісті жағдайды қамтамасыз ету;
- оқушылар ұғынатын пәнаралық байланысты орнату;
- бұрыннан оқылған білімдермен және іскерліктермен байланыс, оқушылардың даму
деңгейіне сүйену;
- тұлғаның барлық аясын дамытуды себептендіру және белсендету;
- оқыту-тәрбиелеу іс-әрекетінің барлық кезеңдерінің логикалылығы және
эмоционалдығы;
- педагогикалық құралдарды тиімді пайдалану;
- өмірмен өндірістік іс-әрекетпен, оқушының жеке тәжірибесімен байланыс;
- практикалық қажетті білімдерді, іскерліктерді, дағдыларды, ойлауды және іс-
әрекеттің тиімді тәсілдерін қалыптастыру;
- оқи білу іскерлігін, тұрақты түрде білім көлемін толтыруға деген сұранысын
қалыптастыру;
- әрбір сабақты тиянақты диагностикалау, болжау, жобалау және жоспарлау.
Қолданылған әдебиеттер:

• 1. Педагогика: дәрістер курсы, Алматы «Print-S», Алматы,2005.
2. Қоянбаев Ж.Б., Қоянбаев Р.М. Педагогика. Алматы, 1998.
3. Жалпы педагогика. Бабаев С.Б., Оңалбек Ж.К. «Заң
әдебиеті». Алматы, 2006.
4. Сағындықұлы Е. Педагогика. Дәрістер курсы. Алматы, 1999.
5. Әлемдік Педагогикалық Ой-сана. 10-томдық. 1-2 том
-Алматы, 2009.
6. Кошербаева А.Н. История педагогической мысли в эпоху
Центрально-Азиатского Ренессанса (X-XIV вв.).-Алматы, 2010.
• 7. Харламов И.Ф. Педагогика. – Минск, 2002
• 8. М.Жұмабаев. Педагогика. - Алматы: Ана тілі, 1992. -160 б.
• 9. Г.Қ.Нұрғалиева. Педагогиканық логикалық-құрылымдық
курсы, - Алматы, 1996.
• 10. Оконь В. Введение в общую дидактику. - Москва: Высшая
наука, 1990.

Ұқсас жұмыстар

Биологияны оқыту формалары жүйесіне сипаттама

Педагогикалық ғылым жүйесіндегі дидактика

Психология пәнінің теориялық және методологиялық негізі, ғылыми негізі

Дидактиканың оқыту мақсаты

Сыныптағы оқу үдерісінің жалпы жағдайының диагностикасы

Оқыту әдістерінің мәні

Оқу-әдістемелік құжаттар: типтік бағдарлама, оқулық, әдістемелік нұсқау, жылдық күнтізбелік жоспар, сабақ жоспары, сабақ жоспарының конспектісі, сабаққа арналған дидактикалық материалдар үлгілерін слайд арқылы презантциядан түсіндіру

Оқытудың әдіснамалық және психологиялық негіздері мен атқаратын қызметтері

ЕРТЕ ОҚЫТУ ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯСЫ ЖАЙЛЫ

Кіші жастағы оқушыларға математиканы оқытудың теориясы мен тәжірибесіні қазіргі жағдайы, даму болашағы

Пәндер