ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ИСЛАМДЫҚ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАРДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ДАМУ МҮМКІНДІКТЕРІ

Презентация қосу

Әл-Фараби атындағы Қазақ Казахский национальный
Ұлттық университеті университет имени Аль-Фараби

Экономика және бизнес жоғарғы мектебі
Қаржы кафедрасы

ТАҚЫРЫБЫ: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ
ИСЛАМДЫҚ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАРДЫҢ
АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ДАМУ
МҮМКІНДІКТЕРІ.

Автор: Әшірәлі Ш.Б.
Ғылыми жетекшісі:
Бүүгінде
Б исламдыққ ққаржыландыру
гінде исламды аржыландыру –– б бұұлл ққаржы нарығғыны
аржы нары ыны ңң ее ңң ққар
ар ққынды
ынды өөсіп
сіп келе
келе
жатққан
жат ан сегменті
сегменті болып
болып табылады.
табылады. Жыл сайынғғы
Жыл сайын 15-20% өөсімді
ы 15-20% сімді кк өөрсетіп
рсетіп
отырғғанды
отыр андыққтан
тан ккөөптеген
птеген елдер исламдыққ ққаржыландыру
елдер исламды аржыландыру ғғаа байланысты
байланысты
заңңнамалы
за намалыққ негіздерді
негіздерді ққабылдауды
абылдауды ққол
олғғаа ал
алғған.
ан.

Euromoney Islamic Finance Review
400-ге жуық қаржылық институттар жылдық қаражат айналымы 750 млрд АҚШ $

2009 жылы исламдық банктер активі 28,6%-ға ұлғайып, 822 млн АҚШ долларын құрады
Исламдық қаржыландырудың Қазақстанда дамуы үшін мемлекет бірқатар іс-шаралар тобын
жоспарлаған. Қазақстан Республикасындағы исламдық қаржыландырудың дамуы келесідей
кезеңдерді қамтиды:

1-кезең: 2010-2012 жылдар.
Алға қойылған мақсаттарға жету үшін Қазақстан Республикасының
мемлекеттік органдарының келесідей бағыттары бойынша біріккен
жұмыстарды атқаруы тиіс:
1-кесте. ҚР Исламдық қаржы бойынша жоспарлы көрсеткіштері 2010-2020жж.

Көрсеткіштер 2010ж 2015ж 2020ж
Исламдық банктер 1/33млн долл. 3 5
Исламдық «терезелер» 0 6 10
Исламдық МКҰ 0 5 7
Исламдық лизингтік компаниялар 0 3 5
Тәуелсіз сукук 1/500млн
2 3
долл.
Корпоративті сукук 0 10 20
Исламдық инвестициялық қорлар 0 10 15
Такафул компаниялары 1 4 7
ИҚ бойынша консалтингтік қызмет
көрсетуші заңдық компаниялар 3 10 15

Қаржылық консалтингтік компаниялар 3 10 15
Заңнамалық негіздер.
Халықаралық исламдық ұйымдарға
мүше болуы.
Исламдық қаржы нарығы қатысушылары.
Қ
Қазіргі уаққытта
азіргі уа ытта д дүүние
ние ж жүүзінде исламдыққ ба
зінде исламды бағғалы
алы ққаағғаздарды
аздардыңң 20-дан аса ттүүрлері
20-дан аса рлері бар.
бар.
Қ азаққстанды
Қаза стандыққ за намам
заңңнама мен
ен исламды бағғ алы
исламдыққ ба алы ққаағғаздары
аздары ққатысуды
атысудыңң исламды
исламдыққ сертификаттарымен
сертификаттарымен
(сукук әне исламды қ жал ғ
(сукук аль-мушарака) және исламдық жалға беру сертификаттарымен (сукук аль-иджара)
аль-мушарака) ж а беру сертификаттарымен (сукук аль-иджара)
берілген.
берілген.

10 жыл 747 сукук 106,6 млрд $

Сукук
Сукук əлемде
əлемде ерекше бағғалы
ерекше ба алы ққаағғаз
аз ретінде мойындалғған
ретінде мойындал ан жəне
жəне араб
араб елдеріндегі
елдеріндегі əрбір
əрбір
шығғарылымы
шы арылымы əлемдік
əлемдік банктер:
банктер: Citibank,
Citibank, HSBC
HSBC немесе
немесе Deutsche Bank ққатысуымен
Deutsche Bank атысуымен
жүүргізіледі.
ж ргізіледі.

Дубай Nasdaq Dubai қор биржасы
Ағымдағы жылы алғашқы 9 ай ішінде сукук шығарылымы алдыңғы жылмен салыстырғанда
18%-ға төмендеді. Thomson Reuters есебі бойынша жыл соңына бұл көрсеткіш 50млрд
доллларға ұлғаюы мүмкін.

1-график. Thomson Reuters есебі бойынша сукук шығарылымының динамикасы.

160
140
134
120
100
60 50 54 59
0
2012 2016 2017 2018
2-кесте. Сукук эмитенттерінің 10 көшбасшысы(2009)
Ірі эмитенттер Шығарылым Мемлекет
саны
CIMB Investment Bank Berhad 88 Malaysia
HSBC Bank Middle East 77 UAE
Maybank (Aseambankers) 47 Malaysia
Am Investment Bank (AmMerchant) 46 Malaysia
OCBC Bank 44 Malaysia
Standard Chartered Bank (Middle Eastand UAE
N.Africa)
Citibank 29 UAE
Dubai Islamic Bank 28 UAE
Amanah Capital Partners 29 Malaysia
AAA Sekuritas 16 Indonesia
*қарамен белгіленгендер- исламдық банктер, қалғаны- дәстүрлі банктер.
*мәліметтер http://islamic-finance.ru/ сайтынан алынған.
ИСЛАМДЫҚ КАПИТАЛ НАРЫҒЫ

Қазақстан қор биржасының ресми тізілімінде «исламды қ ба ғалы
қағаздар» деп аталған жеке сектор құрылған;
ҚР Қаржы Министрлігімен мемлекеттік исламдық ба ғалы қа ғаздар
шығарылымына байланысты арнайы заңнамалық база құрыл ған.

ҚР ҚМ мемлекеттік исламдық бағалы
қағаздар шығарылымының
артықшылықтары

Қазаққстан
Қаза станғғаа исламды
исламдыққ
ққаржыны
аржыны белсенді
белсенді
Корпоративтік
Корпоративтік дамытып,
дамытып, исламды исламдыққ
Республикалыққ бюджет
Республикалы бюджет эмитенттер
эмитенттер мен мен ққаржыландыру
аржыландыруғғаа
тапшылығғын
тапшылы ын жабу
жабу инвесторларғғаа бенчмарк
инвесторлар бенчмарк ққызы
құ ызығғушылы
ушылыққ
құру
ру тудыратын
тудыратын имидж имидж
ққалыптастыру
алыптастыру
2012 жылы Қ
2012 жылы РҰ
ҚР лттыққ Банкі
Ұлтты Банкі Қазаққстан
Қаза стан Даму
Даму Банкіне алғғаш
Банкіне ал ашққы
ы болып
болып сукук
сукук
шы ғ арылымыны ң эмитенті болуына р ұқсат
шығарылымының эмитенті болуына рұқсат берді.берді.

Банк «Сукук «аль-Мурабаха» исламдық облигацияларын 240 млн малайзиялық
ринггит сомасында шығарды, ол шамамен 76,7 млн долларды құрайды.
Посткеңестік аймақта алғашқы сукук Инвесторлар типіне
шығарылымы байланысты бөлу

ТМД және ОА аймағындағы малайзиялық Banks; 21%
инвесторларды тартқан бірінші эмитент Insurance/CB; 34%

Эмиссияның негізгі мақсаты: Asset managers; 45%

• Малайзиялық сукук нарығына
балама түрде қол жеткізу арқылы Аймақтық бөлініс
инвесторларды диверсификациялау;
• Аймақта сукук шығарылымына жол
ашу; 38%
• Жергілікті нарықта исламдық 62%
қаржыландыру құралдарымен
іскерлік жұмыс тәжірибесі;
• Исламдық инсвесторлар Malaysia
қоғамдастығында Қазақстан
Қ
Қазіргі таңңда
азіргі та да сукук нарығғыны
сукук нары ыныңң өөсімін
сімін ттөөмендетуге
мендетуге әәсер
сер етуші
етуші факторлар
факторлар
ретінде
ретінде келесілерді атап өөтіп
келесілерді атап тіп кетуімізге
кетуімізге болады:
болады:
ИСЛАМДЫҚ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ШЫҒАРЫЛЫМЫН
ДАМЫТУ МҮМКІНДІКТЕРІ

Президенттің 2017
жылы 31 қаңтарда Жолдауда үүшінші
Жолдауда басымдыққ –– макроэкономикалы
шінші басымды макроэкономикалыққ ттұұра раққтылы
тылыққты
ты
ққамтамасыз ету ма қ сатында елді ң қор нары ғын дамыту
амтамасыз ету мақсатында елдің қор нарығын дамыту қажеттігін қажеттігін
жарияланған
атап өөткен
атап ткен болатын.
болатын. ХалыХалыққтытыңң жина
жинағған
ан өөзз ққаражатын
аражатын ееңң алдымен
алдымен
«Қазақстанның үшінші ттүүрлі
рлі бағалы қағаздарға инвестициялау мүмкіндігін одан әәрі
ба ғалы қ а ғаздар ға инвестициялау м үмкіндігін одан рі
жаңғыруы: жаһандық арттыру қажеттігін көрсетіп, отандық қор нарығын жандандыруғғаа
арттыру қ ажеттігін к өрсетіп, отанды қ қор нары ғын жандандыру
бәсекеге қабілеттілік» бағғыттал
ба ытталғған шараларды ққабылдады.
ан шараларды абылдады.
Жолдауы

Ағымдағы жағдай бойынша Қазақстанда барлық банк активтеріні ң ішінде
исламдық қаржыландыру нарығының үлесі шамамен 1% ғана құрап отыр. 2025
жылға қарай бұл көрсеткішті 5-10%-ға дейін жоғарылату алға қойылды.

«Астана» халықаралық қаржылық орталығының алға қойған 5 ба ғытының бірі –
исламдық қаржыландыру, сондықтан да, ТМД елдерінің ішінде Қаза қстан
исламдық қаржыландыру саласында маңызды орын алу ға мүмкіндіктері жо ғары.

Ұқсас жұмыстар

ҚР ИСЛАМДЫҚ ҚАРЖЫЛАНДЫРУДЫҢ ДАМУ МОДЕЛЬДЕРІ МЕН ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫН БАҒАЛАУ

Исламдық қаржыландырудың Қазақстандағы даму мәселелері

Мемлекеттің инвестициясының потенцияларын тиімді пайдалану, ерекшеліктері, жүйесі

ПОРТФЕЛІН БАСҚАРУ

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР

Дәріс No8. Бағалы қағаздар портфельін қалыптастыру

Инвестициялық портфельдің құрамы мен құрылымы бойынша тұсаукесері

БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ПОРТФЕЛІН БАСҚАРУ

Бағалы қағаздар нарығының субъектілері және экономиканың дамуындағы ролі мен орны

Акционерлік қоғам жайлы

Пәндер