ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ИСЛАМДЫҚ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАРДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ДАМУ МҮМКІНДІКТЕРІ

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті

Казахский национальный университет имени Аль-Фараби

Экономика және бизнес жоғарғы мектебі

Қаржы кафедрасы

Тақырыбы: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ИСЛАМДЫҚ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАРДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ДАМУ МҮМКІНДІКТЕРІ.

Автор: Әшірәлі Ш. Б.

Ғылыми жетекшісі:

Бүгінде исламдық қаржыландыру - бұл қаржы нарығының ең қарқынды өсіп келе жатқан сегменті болып табылады. Жыл сайынғы 15-20% өсімді көрсетіп отырғандықтан көптеген елдер исламдық қаржыландыруға байланысты заңнамалық негіздерді қабылдауды қолға алған.

Euromoney Islamic Finance Review

400-ге жуық қаржылық институттар

жылдық қаражат айналымы 750 млрд АҚШ $

Исламдық қаржыландырудың Қазақстанда дамуы үшін мемлекет бірқатар іс-шаралар тобын жоспарлаған. Қазақстан Республикасындағы исламдық қаржыландырудың дамуы келесідей кезеңдерді қамтиды:

Алға қойылған мақсаттарға жету үшін Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарының келесідей бағыттары бойынша біріккен жұмыстарды атқаруы тиіс:

Көрсеткіштер

2010ж

2015ж

2020ж

Исламдық банктер

1/33млн долл.

Исламдық «терезелер»

Исламдық МКҰ

Исламдық лизингтік компаниялар

Тәуелсіз сукук

1/500млн долл.

Корпоративті сукук

Исламдық инвестициялық қорлар

Такафул компаниялары

ИҚ бойынша консалтингтік қызмет көрсетуші заңдық компаниялар

Қаржылық консалтингтік компаниялар

1-кесте. ҚР Исламдық қаржы бойынша жоспарлы көрсеткіштері 2010-2020жж.

Заңнамалық негіздер.

Халықаралық исламдық ұйымдарға мүше болуы.

Исламдық қаржы нарығы қатысушылары.

Қазіргі уақытта дүние жүзінде исламдық бағалы қағаздардың 20-дан аса түрлері бар. Қазақстандық заңнамамен исламдық бағалы қағаздары қатысудың исламдық сертификаттарымен (сукук аль-мушарака) және исламдық жалға беру сертификаттарымен (сукук аль-иджара) берілген.

10 жыл

747 сукук

106, 6 млрд $

Сукук əлемде ерекше бағалы қағаз ретінде мойындалған жəне араб елдеріндегі əрбір шығарылымы əлемдік банктер: Citibank, HSBC немесе Deutsche Bank қатысуымен жүргізіледі.

Ағымдағы жылы алғашқы 9 ай ішінде сукук шығарылымы алдыңғы жылмен салыстырғанда 18%-ға төмендеді. Thomson Reuters есебі бойынша жыл соңына бұл көрсеткіш 50млрд доллларға ұлғаюы мүмкін.

1-график. Thomson Reuters есебі бойынша сукук шығарылымының динамикасы.

Ірі эмитенттер

Шығарылым саны

Мемлекет

CIMB Investment Bank Berhad

Malaysia

HSBC Bank Middle East

UAE

Maybank (Aseambankers)

Malaysia

Am Investment Bank (AmMerchant)

Malaysia

OCBC Bank

Malaysia

Standard Chartered Bank (Middle Eastand N. Africa)

UAE

Citibank

UAE

Dubai Islamic Bank

UAE

Amanah Capital Partners

Malaysia

AAA Sekuritas

Indonesia

*қарамен белгіленгендер- исламдық банктер, қалғаны- дәстүрлі банктер.

*мәліметтер http://islamic-finance. ru/ сайтынан алынған.

2-кесте. Сукук эмитенттерінің 10 көшбасшысы(2009)

Исламдық капитал нарығы

Қазақстан қор биржасының ресми тізілімінде «исламдық бағалы қағаздар» деп аталған жеке сектор құрылған;

ҚР Қаржы Министрлігімен мемлекеттік исламдық бағалы қағаздар шығарылымына байланысты арнайы заңнамалық база құрылған.

ҚР ҚМ мемлекеттік исламдық бағалы қағаздар шығарылымының артықшылықтары

Республикалық бюджет тапшылығын жабу

Корпоративтік эмитенттер мен инвесторларға бенчмарк құру

Қазақстанға исламдық қаржыны белсенді дамытып, исламдық қаржыландыруға қызығушылық тудыратын имидж қалыптастыру

2012 жылы ҚР Ұлттық Банкі Қазақстан Даму Банкіне алғашқы болып сукук шығарылымының эмитенті болуына рұқсат берді.

Банк «Сукук «аль-Мурабаха» исламдық облигацияларын 240 млн малайзиялық ринггит сомасында шығарды, ол шамамен 76, 7 млн долларды құрайды.

Инвесторлар типіне байланысты бөлу

Аймақтық бөлініс

Малайзиялық сукук нарығына балама түрде қол жеткізу арқылы инвесторларды диверсификациялау;

Аймақта сукук шығарылымына жол ашу;

Жергілікті нарықта исламдық қаржыландыру құралдарымен іскерлік жұмыс тәжірибесі;

Исламдық инсвесторлар қоғамдастығында Қазақстан беделін көтеру.

ТМД және ОА аймағындағы малайзиялық инвесторларды тартқан бірінші эмитент

Посткеңестік аймақта алғашқы сукук шығарылымы

Эмиссияның негізгі мақсаты:

Қазіргі таңда сукук нарығының өсімін төмендетуге әсер етуші факторлар ретінде келесілерді атап өтіп кетуімізге болады:

Исламдық бағалы қағаздар шығарылымын дамыту мүмкіндіктері

Жолдауда үшінші басымдық - макроэкономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету мақсатында елдің қор нарығын дамыту қажеттігін атап өткен болатын. Халықтың жинаған өз қаражатын ең алдымен түрлі бағалы қағаздарға инвестициялау мүмкіндігін одан әрі арттыру қажеттігін көрсетіп, отандық қор нарығын жандандыруға бағытталған шараларды қабылдады.

Президенттің 2017 жылы 31 қаңтарда жарияланған «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» Жолдауы

Ағымдағы жағдай бойынша Қазақстанда барлық банк активтерінің ішінде исламдық қаржыландыру нарығының үлесі шамамен 1% ғана құрап отыр. 2025 жылға қарай бұл көрсеткішті 5-10%-ға дейін жоғарылату алға қойылды.

«Астана» халықаралық қаржылық орталығының алға қойған 5 бағытының бірі - исламдық қаржыландыру, сондықтан да, ТМД елдерінің ішінде Қазақстан исламдық қаржыландыру саласында маңызды орын алуға мүмкіндіктері жоғары.

Ұқсас жұмыстар

ҚР ИСЛАМДЫҚ ҚАРЖЫЛАНДЫРУДЫҢ ДАМУ МОДЕЛЬДЕРІ МЕН ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫН БАҒАЛАУ

Исламдық қаржыландырудың Қазақстандағы даму мәселелері

Мемлекеттің инвестициясының потенцияларын тиімді пайдалану, ерекшеліктері, жүйесі

ПОРТФЕЛІН БАСҚАРУ

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР

Дәріс No8. Бағалы қағаздар портфельін қалыптастыру

Инвестициялық портфельдің құрамы мен құрылымы бойынша тұсаукесері

БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ПОРТФЕЛІН БАСҚАРУ

Бағалы қағаздар нарығының субъектілері және экономиканың дамуындағы ролі мен орны

Акционерлік қоғам жайлы

Пәндер