Үшінші әлем елдері

Презентация қосу

Әл-Фараби атындағы Қазақ Казахский национальный
Ұлттық университеті университет имени Аль-Фараби

Филосовия және саясаттану факультеті
Саясаттану және саяси технологиялар кафедрасы

Тақырыбы:
«Үшінші әлем елдері»

Орындаған:
Қабылдаған:
Артта қалған елдер - «үшінші әлем елдері» –Азия, Африка, Латын
Америкасы мен Мұхиттық аралдағы бұрынғы колония немесе жартылай
колония болған елдердің шартты түрдегі жиыны. Бұл мемлекеттер: Тропиктік
Африка (Гвинея, Эфиопия, Чад, Того, Танзания, Сомали, Батыс Сахара), Азия
(Камбоджа, Лаос), Латын Америкасы (Гаити, Гватемала, Гвиана, Гондурас
т.б.). 40 жуық мемлекет БҰҰ есептеуі бойынша артта қалған елдер
категориясында. Бұған аталған елдермен қосымша Ауғанстан, Бангладеш,
Лаос, Гаити кіреді.
Дүние жүзі бойынша ең кедей
- 48 мемлекет, оның 33
Африкада  орналасқан.
“Үшінші Әлем” — әлемдегі дамушы елдердің шартты атауы. Шамамен
1945 — 1990 ж. дүние жүзі мемлекеттері капит. және соц. болып 2 лагерьге
бөлінді. Осы жылдар аралығында отарлық езгіден енді ғана құтылып
шыққан Оңтүстік-Шығыс Азия, Африка, Латын Америкасы елдері шартты
түрде “Үшінші Әлемге” жатқызылды. 1989 — 1991 ж. Оңтүстік-Шығыс
және Орталығы Еуропа мен КСРО-дағы социалдық жүйе ыдырағаннан
кейін екі лагерьге бөліну өз-өзінен жойылды. Оның орнына аса жоғары
технол. жетістіктерге жеткен мемлекеттерде (Батыс
Еуропа елдері, АҚШ, Жапония, т.б.) постиндустриалды елдер деген атау
орнықты (қара Постиндустриалды қоғам). Ал дамушы елдерде “ Үшінші
Әлем” деген түсініктер қалып қойды. Қазіргі кезде “Үшінші Әлемге”
негізінен Азияның, Африканың, Латын Америкасының артта қалған
дамушы елдері жатқызылады.
«Үшінші әлем елдері» әлі күнге әлеуметтік,
экономикалық, шаруашылық, даму барысы
туралы мәселелер шешілмеген елдер тобы
болып табылады.
120 мемлекет құлдық бұғауынан
шыққанымен, экономикалық жағынан
әлі де болса, тәуелді, қосымша саяси
жағынан да қорғансыз елдер болып
табылады.

Елдерде туу коэффициентінің
жоғары болуына қарамастан,
халық санының өсуі өте төмен.
Шаруашылықта ауыл
шаруашылық секторы өте
жоғары (80-90%) болса да, тамақ
өнімдері мен шикізатты өз
елдерінде толық қамтамасыз ете
алмайды. Неге? ….
Ауылшаруашылығы тек жергілікті халықты
еңбекпен ғана қамтамасыз етіп қана қоймайды,
қосымша алынған өнімдерді сыртқа экспортқа
шығару арқылы ЖІӨ көлеміне түсетін валюта
мөлшерін де реттеп отырады .
Бұл елдерде қалаларда негізгі «Үшінші әлем» елдерінде халық өте
транспорт - велотакси. Бангладеш. көп қоныстанған;
Себебі, бензин жоқ. … Территорияларында табиғат
байлықтарының қоры өте көп.
Бірақ өз байлықтарының өнімдер
күйінде шығаруы 18%, оның басым
бөлігі – ауылшаруашылық өнімдері.

Кейбір елдерде жеке адам басына
шаққан кезде өнім құны өте төмен,
тіпті жоқ деп айтуға болады.
Сондықтан олардың тұрмыс-тіршілігі
өте төмен
Экономикалық жағынан бағыныштылық қаржы
тапшылығына байланысты өсіп келеді

Жүз миллиондаған адамдар аштық күйін
кешуде; жылына 1, 5 миллиард адам
медициналық көмек ала алмайды; бала өлімі
дамыған елдермен салыстырғанда өте көп.
Сауатсыз адамдар саны 900 миллион адамнан
артық. Дүниежүзі бойынша
энергоресурстардың 1/5 ғана пайдаланады.
Бангладеш немесе Бангладеш Халық Республикасы (Bānglādesh –
«бенгальдықтар елі» ) — Азияның оңтүстігіндегі 1971 ж. құрылған мемлекет.

Бұл елге жалпы сипаттама
берсек:

Астанасы Бангладеш дүние жүзіндегі
– Дакка қаласы (3,3 халқы өте тығыз орналасқан
Жері 147 мың км².
млн.). Мемлекеттік аймақтардың бірі. Халқының
Халқы 149 млн.
тілі – бенгали тілі, басым көпшілігі
адам (2007).
ресми діні – бенгалдар(барлық
– ислам (85%). халықтың 95%-ы).

Ұлыбритания басқаратын Елді президент басқарады. Заң
бірлестіктің құрамындағы шығарушы органы бір
унитарлы мемлекет. палаталы Ұлттық жиналыс.
Ұлттық табыстың жан
басына шаққандағы
жылдық орташа
мөлшері 235 доллар

Қазақстанмен 1992
Көпшілігі жылдың наурыз айынан
ауылдық бастап дипломатиялық
жерлерде тұрады қатынас орнатқан

1971 ж. наурыздың Әлемдегі
жиырма алтысын ең кедей
Тәуелсіздік күні деп елдердің
жарияланды бірі
Қазіргі кезде Бангладеш экономикалық өсудің “бастапқы
нүктесінде” тұр деп айтсақ болады және де бұл ел үнемі әлемдік
қолдауға зәру мемлекеттердің бірі болып отыр. Бангладешке ішкі
ресурстар, ғылыми-техникалық саясат және экономикалық дамудың
тактикасы мен стратегиясын жүзеге асыру бойынша мобилизация
қажет. Бангладеш-өзенге бай ел, бұл жерде Оңтүстік Азияны ң ірі
өзендері – Ганг, Мегхна и Брахмапутра – Бенгал шы ғана ғына
суларын құяды. Наурыз бен қыркүйек айларының аралығында бұл
өзендер арнасынан тасу себебінен, көптеген аумақты алып,
қиратулар мен қайғы-қасірет алып келеді.
Чад Республикасы
Чад Республикасы Орталық Африкада орналасқан мемлекет. Астанасы
- Нджамена. Ашық мұхитпен шектеспейді. Батысында Нижер, Нигерия, К әмерун,
оңтүстігінде Орталық Африка Республикасы, шы ғысында Судан ж әне
солтүстігінде Либиямен шектеседі.
1960 жылдың 11 тамызында Ташад тәуелсіздігін алды. Ташадты ң президенті
және премьер-министрі болып Прогрессивті партиясыны ңбасшысы Франсуа
Томбалбай болды.
Мемлекет басшысы — президент, сонымен қатар қарулы к үштерді ң бас
қолбасшысы болып табылады. 2005 жылды ң 6-маусымда Конституция ға
еңгізілген өзгертулерге сай, президент жалпы тікелей ж әне құпия дауыс беру
арқылы 5 жылға сайланады. Президенттікке ұсыну шектелмеген. Қазіргі
президент — генерал-лейтенант Идрис Деби.
Заң шығару орган - Ұлттық жиналыс. Құрамы — 155 депутат, жалпы тікелей
және құпия дауыс беру арқылы 4 жылға сайланады. Конституцияда ғы со ңғы
өзгерістерге сәйкес парламенттің жоғарғы палатасы Сенат қызметі то қтатыл ған.
Ташадтың Вашингтондағыелшілігі

Көршілес елдермен қатынастары әртүрлі. Ташад үкіметі Ливия
және Суданмен шекараларын қорғауға көп көңіл бөлуде. 1987 жылды ң 2
қаңтарында Фаду үшін соғыс болып өтті, бұл ливия-ташад со ғысында ғы
шешуші ұрыс болған. Бірақ та Ливиямен келісімге тек 1997 жылы ғана қол
қойылды. Осыған қарамастан екі ел арасында ғы қа қты ғыстар болып
тұрады. Орталық Африка Республикасымен де проблемалар туындап
отырады. 2002 жылы осы елдер арасында шекараны ң бірнеше жерлерінде
қақтығыстар орын алды.
Ташадтағы білім беру бастауыш деңгейінде
жүргізілді. 1942 жылға дейін орта білім алғысы
келетін студенттер Браззавильге барулары керек
болатын. Мемлекеттік орта мектептер 1942 жылы
ашыла бастады.

Үкіметтің
істеріне қарамастан,
Мектепке бару 1982 жылы жалпы
білім деңгейі төмен
12 жасқа дейін сауаттылық 15 пайызды
деңгейде болды. 1971
болатын. Елдегі құрады. Білім берудің дамуына
жылы 15 жастан
барлық мектепрді басты кедергілері ретінде:
үлкен ерлердің 88
сертификаттау қаржыландырудың аздығы
және әйелдердің 99
қиынға соқты. 1960 және мұғалімдердің санының
пайызы жаза, оқи
жж ортасына қарай 6 шектеулігі бар. Кейбір
немесе французша
мен 8 жас сыныптарда 100-ге жуық
(сол кездегі
аралығындардың оқушылар оқиды. Тәуелсіздік
мемлекеттің жалғыз
17 %-ы мектептерде алғаннан кейінгі жылдарда
ресми тілі) сөйлей
оқыды. мұғалімдердің
алмады;
квалификациясы төмен болды.
1970-ші және 1980-ші жж. арасында білім берудегі проблемаларды шешуде ал ға
жылжыды. Бастауыш мектеп мұғалімдерін дайындайтын бағдарлама жасап
шығарылды. Орта мектептерде мұғалімдер саны арта түсті.

Француздар жасап кеткен
оқу бағдарламалары тиімсіз 1960 жж Білім беру
болды. Бастауыш мектептерде басында үкімет осы жүйесіндегі бүкіл
сабақ беру француз тілінде мәселелерді жетістіктерді
жүргізілді, алайда жаңа мектепке шешуге тырысты. Ташадтағы азаматтық
келген ташадтықтар ол тілде Француздық соғыс жоққа шығарды.
сөйлей алмайтын. Соныен қатар классикалық оқу Соғыс салдарынан
француздар дайындаған беру жүйесі білім беруге бөлінетін
академиялық бағдарламаларда жаңасына қаржы күрт қысқарды.
елге керек емес мамандықтарға өзгертілді.
дайындаған.
Гвинея Республикасы

Жер аумағы 246 Ресми тілі —
Халқы 7,4 млн.
мың км² француз тілі.

Президент .Заң
шығарушы
Астанасы —
органы — бір
Конакри қ
палаталы
парламент.
1865 — 76 ж. Бұл өңірде француздар бірнеше қамалдар тұрғызып, Англия мен Германияны
елден ығыстырып шығарды. Олар елдің ең құнарлы жерлерінде кофе, банан, ананас, ма қта өсіруді
жолға қойды. Алғашқы өндіріс орындары (тау-кен саласында) 1930 ж. ғана пайда бола бастады.
1958 ж. 28 қыркүйекте өткізілген референдумда Гаусс халқы Франция конституциясын
қабылдамай, ел тәуелсіздігіне дауыс берді. Сол жылы 2 қазанда Гаусс тәуелсіз мемлекет болып
жарияланды. Француздар колониясын жоғалтып алғаннан соң, ел ішінен барлық француз
дәрігерлерін, шенеуніктерін, мұғалімдерін, онымен қоса елдегі басқарудағы барлық архивтерді
алып кетті. Бұл ел жағдайын қиындата түсті.

Гвинея демократиялық партиясы және оның жетекшісі А.Секу Туренің басшылығымен жер, өндіріс
орындары, шетелдік компаниялар мен банк жүйелері мемлекет меншігіне алынды. 1984 ж.
қантөгіссіз мемл. төңкерісі болып, алдыңғы конституция күшін жойды. Мемл. монополия шектеліп,
елге шет ел капиталының енуіне жағдай жасалды. 1991 ж. өткізілген жалпы ұлттық референдумда
жаңа конституция қабылданып, елде президенттік басқару, бір палаталы парламент қызметі
енгізілді. 2008ж 22желтоқсанда президент Лансана Конте қайтыс болған со ң, Демократия ж әне
даму бойынша Ұлттық Кеңес деп жариялаған тұлғалар ертесіне мемлекеттік төңкеріс жасап
басқаруды қолына алды. Мусса Дади Камара президент болды, 2009ж желтоқсанда о ған қастанды қ
жасалды. Оппозиция билікке келіп, 2010ж 21 желтоқсаннан Альфа Конде ел президенті сайланды.
Қоғамды демократияландыру шаралары жүзеге асырылуда. Экономикасының негізі — тау-кен
өнеркәсібі (боксит, алтын, алмас), қымбат ағаштар, т.б. экспорттың 96%-ін құрайды. Дүние
жүзіндегі боксит қорының 2/3-і осында шоғырланған. Халықтың 70%-і а.ш-нда (мақта, темекі,
кофе, банан, күріш,мал ш.) жұмыс істейді. Дегенмен, азық-түлік өнімдері тапшы болғандықтан,
сырттан әкелінеді. Негізгі сауда серіктестері: Франция, Италия, Жапония. Гаусс БҰҰ-
ның, Африка Бірлігі Ұйымының, Ислам конфедерациясы ұйымының, т.б. халықар. және
аймақтық ұйымдардың мүшесі.
МАДАГАСКАР РЕСПУБЛИКАСЫ
Халқы 16,4 млн. (2003),
негізгі тұрғындары
малагасийлер (98%).
Арал тұрғындарының
жартысына жуығы
жергілікті діни сенімдерді
ұстанады (45%),
қалғандары христиандар
(40%) мен мұсылмандар
(15%).
1993 ж. қабылданған
конституциясы бойынша елді
президент басқарады.
Заң шығарушы органы — екі
палаталы парламент (ұлттық
жиналыс пен Сенат).
Әкімшілік жағынан 6
провинцияға бөлінеді.
1960 жылдан БҰҰ-на, 1963
жылдан Африка Бірлігі
ұйымына (АБҰ) мүше.
Табиғаты
Мадагаскар аралының шығыс
және батыс жағалаулары аласа,
жайпақ келеді; шығыс
жағалаулары құм төбешіктер,
батыс жағалауы — маржан
рифтері. Солтүстікбатысы мен
қиыр солүстігіндегі жағалауы
биік жартасты, қатты
тілімделген. Аралдың климаты
тропиктік; солтүстікбатысында —
экваторлық муссон климаты;
шығыс жақ теңіз жағалауындағы
ойпаттар мен үстіртті климатты
ыстық әрі ылғалды. Айлық
орташа температура 13 — 20ӘС
тан 27 — 33ӘСқа дейін, жылдық
жауыншашынның орташа
мөлшері 1500 ммден асады, ал
кей жерлерінде 3000 ммге жетеді.
Елдің шығысында тропиктік
мәңгі жасыл ормандар өседі.
Экономикасы.
      Мадагаскар – ауыл шаруашылығы
дамыған ел. Күріш, картоп, жүгері,
қант қамысы, темекі, т.б. өсіріледі.
Балық аулау мен мал шаруашылығы
да жақсы дамыған. Ауыр өнеркәсібі
мешеу қалған. Өндірістік салалар ауыл
шаруашы – лығын өнімдерін өңдеуге
мамандаған. Сыртқы кофе, қант,
балық өнімдері, түсті металдар
шығарылады. Сыртан азықтүлік пен
тұрмысқа қажетті бұйымдар
әкелінеді. Негізгі сауда серіктестері:
Франция, АҚШ, Германия, Жапония,
Оңтүстік Африка Республикасы, т.б.
    Ауылшаруашылығы тек жергілікті
халықты еңбекпен ғана қамтамасыз
етіп қана қоймайды, қосымша
алынған өнімдерді сыртқа экспортқа
шығару арқылы ЖІӨ көлеміне
түсетін валюта мөлшерін де реттеп
Жер аумағы 462840 км².
Халқы 5 млн. (2001).
Астанасы – ПортМорсби қаласы
Ресми тілі – ағылшын тілі, пиджин,
моту тілдері де қолданылады.
Тұрғындарының 50%ы
протестанттар, 22%ы католиктер,
қалғандары жергілікті дәстүрлі
нанымсенімдерді ұстанады.
Мемлекет басшысы – Ұлыбритания
монархы тағайындайтын жергілікті
генералгубернатор.
Үкімет басшысы – премьерминистр.
Жоғарғы заң шығарушы органы –
Ұлттық парламент.
Әкімшілік жағынан 19 провинцияға
және 1 астаналық округке бөлінеді.
Ұлттық мейрамы – Ұлт күн – 16
қыркүйек (1975).
1975 жылдан БҰҰға мүше.
Ақша бірлігі – кина.
Австронезийліктердің (меланезийліктердің)
алғашқы қоныстары б.з.б. 3мыңжылдықта пайда
болған. Жаңа Гвинея аралын 16 ғасырдың 1
жартысында португалдар ашты. Жергілікті
тұрғындардың африкалықтармен ұқсастығына
байланысты арал осылай аталды.

1828 ж. Голландия аралдың батыс бөлігін өз
меншігі деп жариялады.
1862 ж. аралдың бұл бөлігі Индонезия қарамағына
өтті.
1884 ж. Жаңа Гвинея аралының оңтүстікшығыс
бөлігі Ұлыбританияның протекторатына айналды,
ал солтүстікшығыс бөлігін Германия басып алды.
1906 ж. Австралия неміс протекторатының жерін
басып алды.
Аралдың Жаңа Гвинея деп аталатын бұл бөлігі
1920 ж. Ұлттар лигасының мандатты аумағы
ретінде Австралия Одағына берілді.
1946 ж. мемлекет БҰҰ қамқорлығындағы аумаққа
айналды.
1973 ж. желтоқсанда Папуа — Жаңа Гвинея ел
ішінде өзінөзі басқару құқығын алды.
1975 ж. тәуелсіздік жариялап, Ұлыбритания
Достастығына мүше болып кірді.
Экономикасының негізгі саласы – ауыл
шаруашылығы мен таукен өнеркәсібі.

Басты ауыл шаруашылық дақылдары:
кофе, какао, банан, кокос пальмасы, каучук
өсімдігі. Жүгері, маниок, ямс, батат, таро,
қант құрағы өсіріледі.
Ет өндірісі үшін мал ш. жолға қойылған.
Балық кәсіпшілігі жақсы дамыған.
Таукен өнеркәсібінде алтын, күміс,
мырыш, мыс өндіріледі.
Экспортқа кофе, какао бұршағы, пальма
майы, шай, какос жаңғағы, каучук, алтын,
мыс кентасы, шикі мұнай, ағаш шығарады.
Сырттан машина және көлік жабдықтары,
азықтүлік сусын, темекі, өнеркәсіп
тауарлары, химия өнеркәсібі өнімі,
минералдық отын әкелінеді.

Ұлттық табыстың жан басына шаққандағы
мөлшемі 2390 АҚШ долл. (1997).
Негізгі сауда серіктестері: Аустралия, АҚШ,
Ұлыбритания, Жапония, Германия,
Сингапур, Оңтүстік Корея.
Бурунди
Бұл мемлекет әлемдегі ең кедей ел болып
саналады. Адам басына есептегенде ЖІӨ 177
доллар.
Бурунди, Бурунди Республикасы – Шығыс
Африкадағы кішігірім мемлекет, әлемдегі не ғұрлым аз дамы ған
елдер қатарына кіреді. Руандамен солтүстікте, батыста — Конго
Демократиялық Республикасымен және шығыста және оңтүстік
шығыста — Танзаниямен шектеседі. Теңіз шы ға алмайтын
мемлекеттер қатарында. Оңтүстік
батысында Танганьика көлімен шайылып жатыр.
Саяси жүйесі:
Мемлекет басшысы – 5 жылға сайланатын президент. Саяси
жүйесі көп партиялы. Атқарушы билік те президентті ң қолында.
Заң шығарушы билігі екі палата – Ұлтты қ Ассамблея ж әне
Сенаттың қолында. Тәуелсіздікке дейін 23 партия тіркелген
болатын, лардың ішінде екеуі – Ұлттық прогресс ж әне бірлік
партиясы УПРОНА, Халық партиясы. Ал қазір ең беделділері
Бурунди фронтының Демократиялық партиясы ж әне УПРОНА
Мемлекеттік тілі – рунди және француз тілі
Бурунди – әлемдегі ең кедей елдердің бірі. Хал қыны ң
жартысынан астамы кедейшілік де ңгейде. Жеріні ң 50%-ы
егістік, 36%-ы жайылым, қалғаны орман ж әне жарамсыз
жерлер. Халқының 90%-дан астамы ауыл шаруашылы ғында
жұмыс істиді. Өнімнің көпшілігі ішкі нарықта қалады.
Экспортының 54% кофе, сондай-ақ шай, ма қта, тері өнімдері.
Импорты 429,6 млн АҚШ доллары. Негізгі жеткізушілер
Саудовская
Аравия (12,6 %), Бельгия и Люксембург (11,7 %), Кения (8,2
%), Япония(7,8 %), Россия (4,7 %), Великобритания (4,6 %)
Экспорты 58,6 млн АҚШ доллары. Негізгі экспорттаушылар:
Швейцария (34,4 %),Великобритания (12,3 %), Пакистан (7,8
%), Руанда (5,1 %), другие страны ЕС (24,6 %)
Мемлекет теңізге шыға алмайды және теміржол м үлде жо қ.
Автомобиль жолының 7%-ы ғана асфальттал ған
Әр 1000 адамға 20 ұялы және 4,1 қозғалмайтын телефон
Халқы 8,8 млн және өте тығыз орналасқандықтан ( 323,4 адам км2),
жеке адам басына шаққан кезде өнім құны өте төмен, тіпті жоқ деп
айтуға болады. Сондықтан олардың тұрмыс-тіршілігі өте төмен. Қала
Халқы 10 %. Туу коэффициентінің жоғары болуына қарамастан,
халық санының өсуі өте төмен. Шаруашылықта ауылшаруашылық
секторы өте жоғары болса да, тамақ өнімдері мен шикізатты өз
елдерінде толық қамтамасыз ете алмайды.
Мозамбик
O Мозамбик Мозамбик Республикасы – Оңтүстік-Шығыс
Африкада орналасқан мемлекет. Жер аумағы 801,6 мың км².
Астанасы – Мапуту қаласы Халқы – 19,1 млн. Тұрғындарының
47%-ын макуа-ломве, 23%-ын тсонга, қалған бөлігін малави,
шона, яо этн. топ өкілдері құрайды. Ресми тілі – португал тілі,
макуа, малави, тсонга, шона, суахили тілдері де кең таралған.
Халқының 30%-ы христиандар, 10%-ы мұсылмандар, 60%-ы
жергілікті діни сенімдерді ұстанады.
O Саяси жүйесі: Мозамбик әкімшілік жағынан 11 провинцияға
бөлінеді. Мемлекет басшысы – президент. Жоғарғы заң
шығарушы органы – бір палаталы Республика ассамблеясы.
Жоғары атқарушы органы – үкімет. Ұлттық мейрамы –
Тәуелсіздік күні – 25 маусым (1975). Мозамбик 1975 жылдан
БҰҰ-ға, Африка Бірлігі ұйымына (АБҰ) мүше. Ақша бірлігі –
метикал.
O Экономикасы. Ауыл шаруашылығы мен су энергетикасының
экономикалық мүмкіндіктеріне қарамастан Мозамбик Африканың е ң
кедей елдерінің қатарында қалып отыр. Өнеркәсібінің неғұрлым
дамыған салалары: мұнай өңдеу, химия, тоқыма, темекі, тама қ
өндірісі. Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдары: ма қта, қант құра ғы,
шай, маниох, жүгері, күріш. Экспортқа кешью жаңғағы, қант, мұнай
өнімдерін, копра, мақта, цитрустық жемістер шығарады. Сырттан
машина, түрлі құрал-жабдықтар, азық-түлік сатып алады. Ұлттық
жалпы өнімнің жан басына шаққандағы мөлшері 500 АҚШ
долларына тең (1997). Негізгі сауда серіктестері – Португалия,
Оңтүстік Африка Республикасы, АҚШ.
Ауғаныстан
O Ауғанстан - теңізге тікелей шыға алмайтын, Орта Шығыстағы
мемлекет. Әлемдегі ең кедей елдердің бірі. 1978 жылдан бастап елде
азамат соғысы жүріп жатыр.
O Батысында Иранмен, оңтүстік-шығысында Пәкістанмен,
солтүстігінде Түркіменстанмен, Өзбекстанмен жәнеТәжікстанмен,
шығысында Қытаймен, оңтүстігінде Үндістанмен (дұрысында
Үндістан, Қытай және Пәкістан таласатын Джамму және Кашмир
аумағымен) шектеседі.
O Ауғанстан Батыс пен Шығыс түйісетін жерде орналасқан. Ежелгі
сауда мен көші-қон орталығы болып табылады. Оның геосаяси
жағдайы — бір жағынан Оңтүстік және Орталық Азияда, екінші
жағынан Таяу Шығыста орналасуы, сол аймақта орналасқан елдердің
арасындағы саяси және мәдени қатынастарында, маңызды р өл
атқарады.
O Билік жүйесі. 1973 жылға дейін Ауғанстанда монархиялық билік орнады. 1973
жылы әскери төңкеріс болып,"республика" жарияланды. 1978 жылы тағы да
қанды төңкерістен кейін өкімет басына Революциялық кеңес келді. Оны қолдау
үшін 1979 жылы желтоқсанда Ауғанстанға Кеңес Одағының әскерлері кіріп, онда
1989 жылдың 15 ақпанына дейін соғыс қимылдарын жүргізді. Кеңес әскерлері
шығарылғаннан кейін де Ауғанстанда азамат соғысы жалғаса берді. Ұзаққа
созылған соғыс елді әлсіретіп, халықты күйзеліске ұшыратты.1997–1998 жылы
Қазақстан Республикасының үкіметі Ауғанстандағы қазақтарды көшіріп әкелген
болатын.
O Шаруашылығы. Ауғанстан — аграрлы ел. Экономикасының негізі – суармалы
егіншілік пен мал шаруашылығы. Жалалабад каналы мен Сарда су қоймасы бар.
Қой шаруашылығы жақсы дамыған. Сонымен қатар миллиондаған ешкі мен ірі
қара, түйе мен жылқы өсіріледі. Бау-бақша өнімдері, бидай, жүгері, күріш, мақта,
қант қызылшасы сияқты дақылдар өндіріледі. Ауғанстан өнеркәсібін су электр
стансалары мен әскери-механикалық зауыт сияқты бірді-екілі кәсіпорындар
құрайды. Солтүстік шекарасында газ құбыры тартылған. Тас көмір мен цемент
өндіріледі. Өңдеуші кәсіпорындар мақта мен жүннен мата тоқиды, жасанды жібек
шығарып, аяқ киімдер тігеді. Экспортқа негізінен қаракөл елтірісі менжүн
шығарылады.
«Дамушы елдердегі артта қалушылықты болдырмау»
бағытындағы ғаламдық мәселені шешу жолдары:
189 БҰҰ мүше елдер 2015 жылға дейін төмендегі шараларды
орындауға міндеттеме қабылдаған:
• Ашық, реттелетін, шешілетін сауда және қаржы ж үйесін одан әрі қалыптастыру
• Артта қалған елдердің сұраныстарын қамтамасыз ету.
Соның ішінде: жеке тарифтер мен квоталар ар қылы экспортты қ тауарларды ң
көптеп бөлінуін қамтамасыз ету;
Кедей елдерде қарызды жабу бағдарламасының аясын кеңейту; екі жа қты қарыз
мәселелерін шешу;
Гуманитарлық, жеке көмек, экономикалық, қаржы көлемінде к өрсетілетін к өмек
түрлерін арттыру.

• Дамушы елдердің қарыз мәселелерін
түпкілікті шешу үшін, халықаралық,
ұлттық іс-шараларды қолдану.

• Артта қалған елдермен бірлесе
отырып, сол мемлекеттердегі
мамандардың жақсы жұмыс көздерін
табуға көмек беру
• Фармацевтикалық • Жеке кәсіпкерлермен бірлесе
компаниялармен бірлесе отырып, жаңа технология
отырып, арзан, сапалы дәрі- көздерімен жұмыс жасауларына
дәрмектермен қамтамасыз ету мүмкіндік беру, әсіресе
бағдарламасын құру ақпараттық-коммуникативті
технология

Ұқсас жұмыстар

Үшінші әлем - және төртінші әлем елдері

Әлем елдері экономикасы

Монархия, аристократия және демократия: мәні мен ерекшеліктері (нақты елдер мысалында)

Ислам Конференциясы Ұйымы - мұсылман елдерін бір орталыққа біріктіріп отырған халықаралық ұйым

Қазақстан Республикасындағы көмір өнеркәсібінің перспективалары және дамуы

Халықтың қартаюы

Саяси қауіпсіздік Экономикалық қауіпсіздік

Темір өнеркәсібі

«Қазақстан Республикасының экспорт және импорт жағдайы.»

Геосаясаттың негізін қалаушылар

Пәндер