Б.Қаратаев– Қазақстанның көрнекті қоғам қайраткері

Студенттің өзіндік жұмысы

Мамандығы: Жалпы медицина

Дисциплина: Қазіргі Қазақстан тарихы және

қоғамдық пәндер

Курс: І

Топ:

Тақырыбы: Б. Қаратаев- Қазақстанның көрнекті қоғам қайраткері

Орындаған:.

Тексерген:

Ақтөбе - 2017 ж.

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Медицина Университеті

Жоспар:

І Кіріспе

ІІ Негізігі бөлім а) Б. Қаратаевтың өмірбаяны ә) Қоғамдық-саяси өмірдегі қызметтері

б) Бақытжан Қаратаев - депутат, комиссар, тұңғыш заңгер.

ІІІ Қорытынды

IV Пайдаланылған әдебиеттер

Бақытжан Қаратаев

(1860-1934)

Қаратаев Бақытжан Бейсәліұлы (1863-1934) - алғашқы қазақ заңгері, мемлекет және қоғам қайраткері, ағартушы, демократ.

Қаратаев Бақытжан Бейсәліұлы 1860 жылы 10 мамырда Қаратөбе ауданы Ақбақай ауылында дүниеге келген. Қазақстанның ірі тарихи тұлғаларының бірі, алғашқы қазақ заңгері, көрнекті қоғам қайраткері, ағартушы - демократ. Сұлтан тұқымы әулетінен тарайды. Кіші жүздің ханы Әбілхайыр Бақытжанның арғы атасы болып келеді. Білімге деген ынтасын байқаған әкесі оны Орынбор қаласының гимназиясына оқуға береді. Оқуды “өте жақсы” деген дәрежемен бітіріп шығады. Орынбор гимназиясын бітіргеннен кейін Санкт - Петербург университетінің заң факультетіне түсіп, 1890 ж. оны үздік бітіреді.

Нұралы хан

Қаратай

Бөкей

Байсалы

Жәңгір

Бақытжан

Ғұбайдолла

Әбілқайыр

Зерттеуші-ғалым М. Ысмағұлов қолжазбаларында Б. Қаратаевтың ата-тегін шамамен былайша таратады:

Алғашқы қазақ заңгері

Ағартушы

Демократ

Мемлекет және қоғам қайраткері

Бақытжан Қаратаев

Ол өзін большевиктер партиясының қатарындамын деп есептеді.

1907-16 жылдары ағартушылық жұмыстармен айналысып, «Қазақстан» газетін, «Айқап»

журналын шығаруға көмектеседі.

1910 жылы Орал облысындағы Жымпиты уезінің Шідерті болысында сегіз көшпенді ауыл

адамдары үшін жер кестіріп алып, әрі диқан, әрі малшы тірлігін үйлестіре жолға қойған

отырықшылар поселкесін салдырады.

1918 ж. Орал облыстық атқару комитетінің мүшелігіне сайланды.

1918 ж. наурызда «әскери үкімет» бүлік ұйымдастырып, облыстық кеңес мүшелерін, (ішінде Қ. Та

бар) тұтқынға алды.

1919 жылы 24 қаңтарда Чапаев дивизиясы босатып, кейін ол Орал облысы

ревкомның қүрамында ұлттар коллегиясын басқарды.

Жылдар мен жолдар

1919 ж. 24 шілдеде Қазәсревкомның мүшелігіне тағайыңдалды.

1920 ж. 4-12 қазанда Орынборда өткен Кеңестердің Бүкілқазақстандық

1съезіне делегат болды. Мұнда қабылдаған Қазақ АКСР-і еңбекшілерінің

құқығы туралы декларацияның жобасын дайындауға қатысқан.

Қазақ АКСР-інің заң комиссары болды. Кеңестердің 2-Бүкілқазақстандық

съезіне де делегат болып қатысты

1921-24 жылдары ол Ақтөбе қаласында адвокаттардың губерниялық

коллегиясының төрағасы қызметін атқарады.

1931 жылы 16 тамызда Б. Қаратаев Орталық архив басқармасының ғылыми

қызметкері болып тағайындалады.

1934жылдың 26 тамызында алаштың ардақты ұлы Б. Қаратаев 74 жасында

дүниеден озады

1907 жылы ІІ Думада сөйлеген сөзі

Депутат мырзалар! Қырғыз-қайсақ халқының атынан бұл мінбеден ешкім сөйлеген жоқ: соған қарамастан, мемлекетіміздегі шиеленісіп отырған аграрлық мәселені шаруаларды Далалық облыстар территориясына, Семей және Жетісу облыстарының территориясына қоныс аудару арқылы шешкісі келетіндер бар. Әсіресе оң жақ қатарда отырған ағайындарымыз аграрлық дағдарысты шаруаларды Орта Азияға көшірту жолымен жоюға құштар. Олардың көзқарастарын Парламентке егіншілік пен жерге орналастыру ісінің бас басқарушысы князь Васильчиков, сондай-ақ Министрлер Кеңесінің төрағасы Столыпин таратып отыр. Алайда осы уақытқа дейін Мемлекеттік Дума делегаттарының бірде-бірі дәл қазір азиялық облыстар ішінде шаруаларды қоныстандыратын басы артық жер бар ма, басымызды қатыра-қатыра шаруаларды қоныс аударуға тәуекел ете алатындай Далалық облыстардың барлық бөліктері жаратылыстық-тарихи, шаруашылық-статистика, топырағы мен ауа райы жағдайлары тұрғысынан зерттеліп болды ма деп сұраған жоқ, ол туралы біле де қоймас. Жергілікті халықтың мүдделерімен есептеспей келген қоныстандыру қалай дегенмен де әділетсіздік болып табылуға тиіс. Сөз жоқ, қырғыздар, яғни қырғыз-қайсақ деп аталатындар - әлі дамудың төменгі сатысында тұрған қауқарсыз халық, сол себепті де олармен ортақ тіл табысуға болады және оларға зорлық көрсетудің ешқандай жөні жоқ. Біз, қырғыз-қайсақтар, Россияда қатты ушығып отырған аграрлық мәселе шұғыл шешім қабылдауды талап етенінін терең түсінеміз. Біздің шаруа бауырларымыздың жерге мұқтаждығын жақсы сеземіз, егер басы артық жеріміз болса, оларға біз ризашылығымызбен ығысып орын беруге әзірміз. Ал мәселенің түйіні Далалық облыстар территориясының әлі күнге дейін жаратылыстық-тарихи, шаруашылық-статистикалық тұрғыда жете зерттелмегендігінде. Бүгін біздің жолдасымызға депутат Темеренков Азияда ұшы-қиырсыз жер бар, шаруаларды сонда қоныс аудартып, осылайша жер жетімсіздігін жоюға болады дегенді айтты