Б.Қаратаев– Қазақстанның көрнекті қоғам қайраткері

Презентация қосу

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік
Медицина Университеті

Студенттің өзіндік жұмысы
Мамандығы: Жалпы медицина
Дисциплина: Қазіргі Қазақстан тарихы және
қоғамдық пәндер
Курс: І
Топ:
Тақырыбы: Б.Қаратаев– Қазақстанның көрнекті қоғам қайраткері

Орындаған:.
Тексерген:

Ақтөбе – 2017 ж.
Жоспар:
І Кіріспе

ІІ Негізігі бөлім
а)Б.Қаратаевтың өмірбаяны
ә)Қоғамдық-саяси өмірдегі қызметтері
б) Бақытжан Қаратаев – депутат, комиссар,
тұңғыш заңгер.
ІІІ Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер
Бақытжан Қаратаев
(1860-1934)
Қаратаев Бақытжан Бейсәліұлы (1863-1934) - алғашқы
қазақ заңгері, мемлекет және қоғам қайраткері,
ағартушы, демократ.

Қаратаев Бақытжан Бейсәліұлы 1860 жылы 10
мамырда Қаратөбе ауданы Ақбақай ауылында
дүниеге келген. Қазақстанның ірі тарихи
тұлғаларының бірі, алғашқы қазақ заңгері,
көрнекті қоғам қайраткері, ағартушы – демократ.
Сұлтан тұқымы әулетінен тарайды. Кіші жүздің
ханы Әбілхайыр Бақытжанның арғы атасы болып
келеді. Білімге деген ынтасын байқаған әкесі оны
Орынбор қаласының гимназиясына оқуға береді.
Оқуды “өте жақсы” деген дәрежемен бітіріп
шығады.Орынбор гимназиясын бітіргеннен кейін
Санкт – Петербург университетінің заң
факультетіне түсіп, 1890 ж. оны үздік бітіреді.
Зерттеуші-ғалым М.Ысмағұлов қолжазбаларында
Б.Қаратаевтың ата-тегін шамамен былайша таратады:

Әбілқайыр

Нұралы
Қаратай
Бөкей хан

Жәңгір Байсалы

Ғұбайдо Бақытжа
лла н
Мемлекет және
Ағартушы
қоғам қайраткері

Бақытжан
Қаратаев

Алғашқы қазақ Демократ
заңгері
Жылдар мен жолдар

Ол өзін большевиктер партиясының қатарындамын деп есептеді.

1907-16 жылдары ағартушылық жұмыстармен айналысып, «Қазақстан» газетін, «Айқап»
журналын шығаруға көмектеседі.

1910 жылы Орал облысындағы Жымпиты уезінің Шідерті болысында сегіз к өшпенді ауыл
адамдары үшін жер кестіріп алып, әрі диқан , әрі малшы тірлігін үйлестіре жол ға қой ған

отырықшылар поселкесін салдырады.

1918 ж. Орал облыстық атқару комитетінің мүшелігіне сайланды.

1918 ж. наурызда «әскери үкімет» бүлік ұйымдастырып, облыстық кеңес мүшелерін, (ішінде
Қ. Та

бар) тұтқынға алды.

1919 жылы 24 қаңтарда Чапаев дивизиясы босатып, кейін ол Орал облысы
ревкомның қүрамында ұлттар коллегиясын басқарды .
1919 ж. 24 шілдеде Қазәсревкомның мүшелігіне
тағайыңдалды.
1920 ж. 4-12 қазанда Орынборда өткен Кеңестердің
Бүкілқазақстандық
1съезіне делегат болды. Мұнда қабылдаған Қазақ
АКСР-і еңбекшілерінің
құқығы туралы декларацияның жобасын дайындауға
қатысқан.
Қазақ АКСР-інің заң комиссары болды. Кеңестердің 2-
Бүкілқазақстандық
съезіне де делегат болып қатысты
1921-24 жылдары ол Ақтөбе қаласында адвокаттардың
губерниялық
коллегиясының төрағасы қызметін атқарады.
1931 жылы 16 тамызда Б. Қаратаев Орталық архив
басқармасының ғылыми
қызметкері болып тағайындалады.
1934жылдың 26 тамызында алаштың ардақты ұлы
Б.Қаратаев 74 жасында
дүниеден озады
1907 жылы ІІ Думада сөйлеген сөзі
• Депутат мырзалар! Қырғыз-қайсақ халқының атынан бұл мінбеден ешкім сөйлеген жо қ:
соған қарамастан, мемлекетіміздегі шиеленісіп отырған аграрлық мәселені шаруаларды
Далалық облыстар территориясына, Семей және Жетісу облыстарының территориясына
қоныс аудару арқылы шешкісі келетіндер бар. Әсіресе оң жақ қатарда отырған
ағайындарымыз аграрлық дағдарысты шаруаларды Орта Азияға көшірту жолымен жоюға
құштар. Олардың көзқарастарын Парламентке егіншілік пен жерге орналастыру ісінің бас
басқарушысы князь Васильчиков, сондай-ақ Министрлер Кеңесінің төрағасы Столыпин
таратып отыр. Алайда осы уақытқа дейін Мемлекеттік Дума делегаттарының бірде-бірі
дәл қазір азиялық облыстар ішінде шаруаларды қоныстандыратын басы артық жер бар ма,
басымызды қатыра-қатыра шаруаларды қоныс аударуға тәуекел ете алатындай Далалық
облыстардың барлық бөліктері жаратылыстық-тарихи, шаруашылық-статистика,
топырағы мен ауа райы жағдайлары тұрғысынан зерттеліп болды ма деп сұраған жо қ, ол
туралы біле де қоймас. Жергілікті халықтың мүдделерімен есептеспей келген қоныстандыру
қалай дегенмен де әділетсіздік болып табылуға тиіс. Сөз жоқ, қырғыздар, яғни қыр ғыз-
қайсақ деп аталатындар - әлі дамудың төменгі сатысында тұрған қауқарсыз халық, сол
себепті де олармен ортақ тіл табысуға болады және оларға зорлық көрсетудің ешқандай
жөні жоқ. Біз, қырғыз-қайсақтар, Россияда қатты ушығып отырған аграрлық мәселе шұғыл
шешім қабылдауды талап етенінін терең түсінеміз. Біздің шаруа бауырларымыздың жерге
мұқтаждығын жақсы сеземіз, егер басы артық жеріміз болса, оларға біз
ризашылығымызбен ығысып орын беруге әзірміз. Ал мәселенің түйіні Далалы қ облыстар
территориясының әлі күнге дейін жаратылыстық-тарихи, шаруашылық-статистикалық
тұрғыда жете зерттелмегендігінде. Бүгін біздің жолдасымызға депутат Темеренков Азияда
ұшы-қиырсыз жер бар, шаруаларды сонда қоныс аудартып, осылайша жер жетімсіздігін
жоюға болады дегенді айтты
Халықтың құқын қорғауда көп еңбек
сіңірген заңгер Бақытжан Қаратаев
большевиктердің қазақ халқына қарсы
ұйымдастырған нәубетіне, аштан
қырылуына қарсы батыл үн көтеріп,
Ақтөбеде халық алдында Бүкілодақтық
комитетінің (большевиктер) партиясы
Қазақ өлкелік комитетінің 1-хатшысы
Ф.Голощекинге қарсы шығып, халықты
қырған аштыққа ұрындырған қылмысын
бетіне басқан. 1927 жылы діни
көзқарастары үшін большевиктер
партиясының қатарынан шығарылған.
Өмірінің соңына дейін ғылыми -
зертханалық жұмыстармен шұғылданған.
Ақтөбеде 1934 жылы 28 тамызда дүниеден
өткен
Бақытжан Қаратаев өз халқына осыншама еңбегі сіңген абзал ұлдары

жөнінде бар дауыспен еркін айтуға тоталитаризм жылдарында м үмкіндіктер

болмады. Енді бұл қате көзқарас түзетілуі тиіс. Қаза қстанның азатты ғы

мен Тәуелсіздігі үшін ақылын, ерік-жігерін аямай, бар өмірін сарп еткен

мемлекет қайраткерлерінің алдыңғы сапында әрқашанда Бақытжан Бейс әліұлы

Қаратаевтің есімі аталып, оның жарқын бейнесі халықтың есінде сақталма қ.

Оның мақалалары қазақ еңбекшілеріне, зиялыларына терең ой берген,

парасатты ақылға шақырған, халқы үшін қамқорлық болған үгіттер болды.

«Қазақстан» газетінде жарияланған «Азаматтарға бір-екі ауыз сөз» деген

мақаласында Бақытжан «Балуан бірді, білімді мыңды жы ғады» деген ойды ке ң

мағынада түсіндіре отырып, халқын ағартушылыққа, білімге шақыр ған.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Батыс Қазақстан обылысы Энциклопедия Алматы <<Арыс>> баспасы.
2. Қазақстан ұлттық энциклопедиясы, 5 том.
3. Ысмағұлов М. Революция сарбазы // Жалын, №1,1989.
4. Қойшыбаев Б. Бақытжан Қаратаев.-Алматы: Ана тілі, 1993.-184 бет.
Бағалау критериі
Орындау критериі 0-0,1 0,2-0,3 0,4-0,5

1 Презентацияны рәсімдеу

2 Презентацияның 4
компоненті
3 СӨЖ тақырыбына
мақсаттың
адекваттылығы
4 Мазмұны

5 Қорытынды/ұсыныстар

6 Әдебиеттер

7 СӨЖ кестесіне сай
тапсырылу дер кезінде
тапсырылуы

Ұқсас жұмыстар

Б. Қаратаев – Қазақстанның көрнекті қоғам қайраткері туралы ақпарат

БАҚЫТЖАН ҚАРАТАЕВ

Алашорданың батыс бөлімінің тарихы- өлке тарихының құрамдас бөлігі

Үш бәйтерек: тағдыр мен тағылым

Бірінші Мемлекеттік Дума

Халел Досмұхамедов өмірінен қысқаша мағлұмат

ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕ КІТАПТАР ШЫҒАРУ

Ғарифолла Құрманғалиев

Шахтер Даңқы монументі 1974 жылы

Алаш партиясын құрылуы

Пәндер