Отбасы әлеуметтік институты мен кіші әлеуметтік топ ретінде: қызметтері, түрлері және қазіргі даму тенденциялары

Тақырыбы: Отбасы мен некелік қатынастар әлеуметтануы.

Жоспар:

1. Отбасы - әдеуметтік институт және кіші әлеуиеттік топ.

2. Отбасының атқаратын қызметтері және тұрпаттары.

3. Осы заманғы отбасылардың дамуына тән тенденциялар.

Сабақтың мақсаты:

Отбасына әлеуметтік институт және кіші әлеуметтік топ ретінде әлеуметтанулық сараптама жасау; Отбасы мен некелік қатынастардың тарихи түрлерімен таныстыру; Отбасы құрылымы мен отбасы ішіндегі байланысты сараптау; Отбасы дамуындағы өзгерістерді анықтау; Отбасы үлгілеріне салыстырмалы талдау жасау.

Отбасы

Ертеректен келе жатқан әлеуметтік институттардың бірі. Ерлі - зайыптылардың одағына және туысқандық байланысына жалпы шаруашылықты бірлесіп жүргізуге және өзара моральдық жауапкершілікте болатын қоғамдық кішкене әлеуметтік топ.

Отбасылық қатынастардың негізін құрайтын

Неке -бұл тарихи өзгерісте болатын

әйелдермен еркектер арасындағы

әлеуметтік қатынас түрі. Негізі

ерлі зайыптылардың ерңктңк, теңдік жіне

өзара құрметтеушілік, некеге отыру

туралы мәселені жүрек қалауы мен

сүйіспеншілікті бірінші кезекке

қоюшылық принциптері болып табылады.

Отбасы әлеуметтік институт ретінде - қоғамдық

нормативтік құрылымының элементі болып

табылатын құндылықты - нормативті кешен.

Отбасы қалыптастырған нормалар мен

құндылықтар оның мүшелерінің тәртібін

ретке келтіретін, оларға тән

әдеуметтік ролдер мен мәртебелерді

анықтайтын негізгі күш.

Отбасы мүшелері ортақ мүдде, сезіммен

талпыныс арқылы бір тұтастыққа

біріккен, ерекше бір кіші, алғашқы топ.

Кіші әлеуметтік топ ретінде отбасына

тән ерекшеліктер:

Отбасы ерлі-зайыптылардың

арасында қалыптасқан

рухани ортақтыққа, жеке сезімге,

сенімге негізделген ерекше одақ

Отбасы ерлі -зайыптылар мен

олардың балалары арасында өзара

сенімді қатынастар орнаған

Отбасы тобының қалыптасуының

ерекшелігі - адамдарбір-бірін ұнатып,

рухани жақындықтарын

сезу арқылы некелеседі

Отбасындағы міндеттермен билік бөлінісіне байланысты отбасының негізгі үш тұрпатын ажыратады:

1. Дәстүрлі отбасы- шаңырақ астында кем дегенде үш ұрпақ өмір сүреді, әйел еріне толық тәуелді, ерлермен әйелдің міндеттері бөлініп, бекітілген;

2. Дәстүрлі емес, қанаушы отбасы- қоғамдық жұмысқа әйелі мен ері бірдей тартылып, отбасы ішіндегі жұмыс түгелдей әйелдің міндетіне айналған;

3. Эгалитарлық отбасы- отбасы ішндегі міндеттер әділ, тең бөлінген, мәселелерді талқылап, шешім қабылдауғаотбасы мүшелері түгелдейат салысады, толық қанды эмоциялдық қатынас орнаған.

Отбасы

тұрпатындағы

неке

түрлері:

Моногамды-бір еркектің бір

әйелмен некелесуі бар.

Полигамды-бірнеше адам

арасындағы неке

Топтық неке-бірнеше

ерлер мен әйелдер

арасындағы некелік қатынастар

Полиандрия-

бір әйелдің біргеше

еркекпен некелік

қатынаста болуы

Полигиния-бір еркектің

бірнеше әйелмен қатынасы

Отбасылардың

даму тенденциялары

Бүгінгі таңдағы адам баласына

Тән эгоизм, жеке дарашылдық отбасын

Күйрететін Күшке айналу мүмкін деген

қауіпте бар. Некелік қатынастарды

таңдаудағы жастардың еркіндігі, олардың

ата-аналардан бөлектенулері,

Ажырасудың жеңілдеуі, ерте некелесу,

еңбекке кеш араласуы, білім

Алу уақытының ұзаруы, қазіргі заманғы

дамыған экономиканың

Әйелдер қауымын бұрынғыға қарағанд

а жұмыспен қамтамасыз етуі,

Техниканың дамуымен байланысты

әйелдердің үй жұмысынан

босауы, т. ботбасының

өзгерісіне әкелгенін

жоққа шығара алмаймыз

Ең көне отбасының түрі

Топтық неке

Эгзогамдық- некелесу

дәстүрлі

ерлі -зайыптылық,

туыстық-отбасылық

топтан, фратриядан

тыс.

2. Эндогамдық- некелесуге

Фратрияның

өз ішінде

рұқсат берілген.

Отбасы - әлеуметтік институт ретінде қоғамдық нормативтік құрылымының элементі болып табылатын құндылықты - нормативті кешен. Отбасы қалыптастырған нормалар мен құндылықтар оның мүшелерінің тәртібін ретке келтіретін, оларға тән әдеуметтік ролдер мен мәртебелерді анықтайтын негізгі күш. Отбасы мүшелері ортақ мүдде, сезіммен талпыныс арқылы бір тұтастыққа біріккен, ерекше бір кіші, алғашқы топ.