Педагогика ғылымындағы әдіснамалық амал тұғырларының плюрализмі

Презентация қосу

Педагогика ғылымындағы әдіснамалық
амал тұғырларының плюрализмі
Тобы: Э-17-1М
Орындаған: Тасболатов Олжас
Жоспары:

Әдіснама ғылым дамуының негізі ретінде.
Жоғары мектеп педагогикасының әдіснамасы туралы түсінік.
Әдіснама деңгейлері.
Педагогикалық зерттеу әдістері.
Педагогикалық зерттеу кезеңдері мен құрылымы.
Кілт сөздер: ғылым, педагогика, әдіснама,
плюрализм,зерттеу, даму, әдіснама деңгейлері,
педагогикалық зерттеу.
Ключевые слова: наука, педагогика, методология,
плюрализм, исследование, методологический уровень,
педагогические исследования.
Key words: science, pedagogy, methodology, pluralism,
researches, methodological level, pedagogical research.
“Методология” грек тілінен аударғанда “әдіс туралы ғылым”
деген мағынаны білдіреді. “Метод” – “әдіс” термині тікелей
нақты бір нәрсеге деген жол ретінде анықталды, яғни
методология мағынасы жағынан бір нәрсені тану туралы ғылым
болады. Сондықтан методология- зеттеу процесі туралы ілім
ретінде де түсіндіріледі. Бұл ілім жалпы методология, ғылыми
ұғымның, теориялық негізі, ретінде дамуы мүмкін.Сонда бұл
нақтылы философиялық жүйемен байланысты.
Ғылыми методологияны жетілдірудің
бастамасын және негізін Гегель
салды, ол өз назарын бірінші болып
философиялық әдістің ерекшелік
сипатына, оның нақтылы ғылымдар
әдістерінен айырмашылығына және
методологияның олармен
үйлесімсіздігі назар аударды. Гегель
әдіс дегеніміз мазмұнның қозғалысы,
құбылыстың мәнін ашып көрсету
және оның мазмұнынан тыс
жасалмайтындығын баса көрсетті.
Георгий Вильгельм Фридрих Гегель
әдіс туралы ғылым

Педагогикалық философиялық қағидаларды
методологияның мәні тікелей ғылыми зерттеулерде
әртүрлі түсіндіріледі: қолдану ретінде

арнайлы зерттеу әдістерін
жасауға арналған ғылыми
пән
Әдіснамалық арнайы талдау нәтижелерінде негізделіп педагогика
саласындағы үдерістер мен нәтижелерді ғылым саласына жат қызатын
белгілері бөлініп қарастырылады. Ондай белгілер төртеу.

Біріншісі – біз қоятын мақсаттар сипаты. Мақсат практикалық
немесе танымдық болуы мүмкін. М ұғалім балаларды о қыту ж әне
тәрбиелеу үшін практикалық мақсатпен сабақтар ж үргізеді. Егер
ол осы сыныпта қандай тәсілдер пайдалану ға, осы жа ғдайларда
өте жақсы нәтижеге жетуге болатыны туралы білім алса, б ұл әзірге
ғылым емес. Мұндай білім – эмпирикалық. Ал егер ғылыми
танымдық деңгейде мақсат қойылса, яғни ғылыми негізделген
оқыту әдісінің тәрбиелік қызметі түрлерінің тиімділігін аны қтау
сияқты мақсат қойылса, бұл танымдық мақсат болады да, алын ған
білім педагогика ғылымының қорына енеді.
Ғылымның екінші белгісі – зерттеудің арнайы объектісін бөліп
қарастыру. Педагогика ғылымының объектісі – білім беру, яғни
педагогикалық әрекеттің өзі нақты анықталған. Жеке
педагогикалық зерттеу объектісі сол салаға жатады. Әр сәтте
сол әрекеттің қайсыбір бөлігі зерттеледі.
Үшінші белгі – танымның арнайы құралдарын қолдану.
Мұғалім педагогикалық жұмыста оқыту мен тәрбиелеудің
әдістерін, тәсілдерін, ұйымдастыру түрлерін, компьютерлерді,
кестелерді, кинофильмдерді және тағы басқаларды қолданады.
Зерттеуші ғылымның эксперимент, модельдеу, болжам жасау
және т. б. әдістерін қолданады.
Соңғы белгі,яғни төртінші – терминологияның бір мәнділігі.
Бұл ғылыми қағидаға қойылатын міндетті талап. Әрине, бүкіл
ғылымды зорлықпен, зомбылықпен бір мәнділікке әкелу
мүмкін емес. Оның дамуы барысында түсініктер үнемі байып
отырады, бағыттарға бөлінеді. Бұл заңды үдеріс. Бір ғылыми
еңбектің – дипломдық жұмыс, диссертация, монография,
мақала сияқты еңбектерінде – автор басты ұғымдарды дұрыс
анықтауға және зерттеудің аяқталғанына дейін соны
басшылыққа алуға тиіс. Арнайы ескертпейінше, терминді әр
түрлі тұрғыда қолдануға оның құқығы жоқ.
Әдіснама – әдістер туралы ілім, оларды зерттеушінің ойлау сипатын, оның
танымдық үдерісінің дамуының жолын анықтаушы ретінде қарастыру қажет

Оқыту, тәрбиелеу мен дамыту теориялары педагогика ғылымы әдістерінің
негізгі мазмұнын құрайды. Кез келген мұндай теория зерттеу әдісі қызметін
атқара алады және басқа теориялардың құрамды бөлігі болып табылады.

Әдіснама:
- ғылыми әдістер туралы теориялық ілім;
- әдіс жөніндегі ғылым негізін педагогикалық зерттеулер құрайтын
неғұрлым жалпы қағидалар мен әдістер жүйесі;
- жаңа педагогикалық білімдерге қол жеткізу тәсілдері жөніндегі білімдер
жүйесі;
- белгілі бір немесе одан басқа теория мен зерттеу бағдарламасын
қабылдауға немесе қабылдамауға ықпал ететін ереже болып табылады.
Э.Г.Юдин әдіснамалық білімдер құрылымын төрт
деңгейге бөледі:

философиялық әдіснама

жалпы ғылымдық әдіснама

Нақты ғылыми әдіснама

Технологиялық әдіснама
Бірінші философиялық әдіснаманың деңгейлік мазмұны, таным ұстанымы
мен ғылымның категориялық апаратын құраса, сонымен бірге
философиялық білім жүйесі әдіснамалы қ қызмет ат қарады ;

Екінші деңгейде, жалпы ғылыми әдіснама теориялық
тұжырымдаманы құрып, көптеген ғылыми пәндерге бағыт-
бағдар береді;

Үшінші деңгей-нақты ғылыми әдіснама, бұл арнайы ғылыми п әнні ң
әдістерін айқындап, зерттеудің ұстанымдары мен ұйымдастыру
жолдарын белгілейді;

Төртінші деңгей-технологиялық әдіснама, зерттеудің әдістемесі
мен техникасын құрайды. Мысалы, тәжірибелік-эксперимент
материалдарын жинақтау, оларды алғашқы
талдау,қорытындылау,ұсыныстар беру т.б. жатады;
Жоғары мектеп педагогикасының ғылыми-зерттеу әдістері
Зерттеу әдісі – күрделі таным сатыларының реті, зерттеудің таным
операцияларының іске асуыны белгілі бір тәртібін белгілейтін әр түрлі әдіс –
тәсілдерінің жиынтығынан тұрады.

Теориялық әдіс- талдау, жинақтау, тұжырымдау, салыстыру, жіктеу,
модельдеуге құрылады.

Эмпирикалық әдіс-деректер жинау, сұрыпталған айғақтарды ғылыми
жүйеге келтіру. Бұл әдіске бақылау, қажетті құжаттарды зерттеу, әңгімелесу,
сауалнама, сұхбаттасу, т.б. енеді. Жобалық болжамды тияна қты ай қындай
түсу үшін эксперименттер қолданылады.

Математикалық әдіс-құбылыстар мен қолданыстағы жүйенің
арақатынасындағы межелік айырымды сандық сапа ар қылы
белгілейді. Бұл әдіске регистрациялық тіркеу, шкалалы қ к өрсеткіш,
көлемі мен деңгейіне қарай сапқа тізу т.б енеді.
Салыстырмалы педагогика бойынша ғылыми зерттеуді
жоспарлауда және ұйымдастыруда өзара байланысты
болатын негізгі үш кезең ұсынады:

зерттеудің
зерттеудің зерттеудің
тақырыбын
бағдарламасы тәртібі
дәлелдеу
Дидактикалық ой білім философиясының жалпы бағытына да,
алдыңғы қатарлы елдердің мектеп жүйесіндегі
реформаларының сипатына да шынайы әсер етеді. Қазіргі
кездегі мектептің дамуы ғылыми түрде көңіл бөліп, обьективті
баға беруді талап ететін батыстық дидактикалық ойдан ажырай
қоймаған. Онда, бұрынғыдай теориялық-методологиялық
плюрализм байқалады, қандай да бір идеяларды қолдайтын не
жоққа шығаратын, бір-бірін өзара толықтырып тұратын түрлі
бағыттармен қарама-қарсы келеді. Оқытудың стратегиялық
мәселелері әрқашан болған және ашық түрде қалады, өйткені
жаңалыққа тән нәрсе ашық болу, әлеуметтік жағынан пайдалы
нәрсеге мектептің өзі екені белгілі.
Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Пошаев Д.Қ. Ғылыми-педагогикалық зерттеу негіздері. Шымкент, 2003, 112б.
2. ҚоянбаевМ.,Қоянбаева Г.Р. Педагогика әдіснамасы және педагогикалық
зерттелетін әдістері. – Алматы: Абай атындағы ҚазҰПУ, 2007,32б.
3. Педагогика. Курс лекций, Алматы: Нұрлы Әлем, 2003

Ұқсас жұмыстар

Жалпы әдіснама

Әдістанымның жалпы сипаты

Оқыту үрдісінің әдіснамалық тұғырлары

Глоссари

Музыкалық – педагогикалық білім беру әдіснамасы

Педагогика мен психологияның әдіснамалық негіздері

Анықтама сөздік. Музыкалық білім беруде педагогиканың психологиямен және философиямен байланыс

Жүйелілік және мәдениеттанымдық амал

Музыкалық білім беру педагогикасының маңызы және педагог музыканттың әдіснамалық мәдениеті

Жоғары мектеп педагогикасының қызметтері

Пәндер