Дәнді тоқ әдісімен өсіру

Дайындаған:Жиенбекова Эльмира

Кіріспе

Дәнді-дақылдарға сипаттама

Дәнді-дақылдарды өсіру технологиясы

Дәнді токта өсіру

Өсірудің морфологиялық процестері

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Дәнді-дақылдар

Дәнді дақылдар - дәні үшін өсірілетін аса маңызды өсімдіктер тобы. Дәнді дақылдар - адам үшін негізгі азық, малға жем. Ұн тартатын, жарма, құрама жем өнеркәсіптері үшін шикізат болып табылады. Өңделген өнім нан пісіруде, макарон, кондитер өнімдерін, тағамдықконцентраттар, консервілер әзірл еуге, сыра қайнатуға, спирт, крахмал алуға пайдаланылады.

Дәнді-дақылдарды өсіру технологиясы

Дәнді дақылдарды өсіру технологиясы төмендегі шаралардан тұрады:

Топырақты өңдеу: жырту, тырмалау, тұтас қопсыту, домалату;

Дәнді және дәнді - бұршақтықтарды құрама агрегаттармен егу;

Егінге күтім жасау: көктеп шыққан өсінділерді тырмалау, егінді домалату;

Өнімді жинау: дәнді дақылдарды орып дестелеу, оларды жинап алу.

Дәнді токта өсіру

Ток - бұл дән өсіруге арналған тегіс цементті пол. Канализациялық құйылыстарға су ағып кету үшін токтың беті біраз көлбеу болу керек. Дәнді-дақылдарды суландырғыш чаннан түсірер алдында токты мұқият жуып дезинфекциялайды. Суландырылған дәнді ток үстіне биіктігі 30-50 см етіп түсіреді. Дәнді бұл күйде 10-12 сағатқа қалдырады. Бұл уақыт аралығында дән тыныс алу нәтижесінде қызады, түбіртектері (корешки) пайда болады, жоғарғы қабаттары сәл кебеді, су ағу нәтижесінде төмеңгі қабаттың ылғалдылығы артады.

Дән температурасын, ылғалдылығын, оттегі мөлшерін реттеу үшін және көмірқышқыл газын жою үшін дәнді тәулігіне 2-3 рет қолмен ағаш күрек арқылы қопсытады. Әрбір күрекпен қопсытқан сайын жиектің (грядка) қалыңдығы азаяды, өсірудің аяғында 15-20 см құрайды.

Алғашқы 3 тәулікте ұрық баяу дамыйды, түбіртектері енді ғана жарылып шығады, температура да баяу жоғарлайды; бұл мерзімде уытты қопсытуды (ворошение) тәулігіне екі-үш рет жүргізсе жеткілікті.

Келесі 3 тәулікте дәннің белсенді өсуі байқалады, түбіртектері елеулі созылады және салаланады, температура жылдам жоғарлайды;

Өсірудің морфологиялық процестері

Дәннің өсу процесінде ферменттер жиналады. Ашыту өндірісінде уыт ферменттерінен ең көп маңызы бар ферменттер: амилолитикалық ферменттер, декстринофосфотаза, фосфатазалар, протеолитикалық ферменттер, тотықтырғыш-қалпына келтіргіш ферментттер. Ферменттер ұрық және дәнжарнақ (щитка) клеткасында жинақталады. Ферменттер бұдан суда еріп, біртіндеп эндомперм клеткасына тасымалданады, мучнистті дене құрамын ыдыратады. Органикалық заттардың ферментативті ыдырау өнімдері дәнжарнақты (щитка) клетка арқылы сіңіріледі де ұрыққа беріледі.

Қорытынды

Қорыта айтқанда, дәнді токта өсіру- бұл дән өсіруге арналған тегіс цементті пол. Дәннің өсу процесінде ферменттер жиналады. Сонымен қатар дәнді өсірі технологиясы төрт сатыдан тұрады.