Жүгері дақылдында тыңайтқыштар ды қолдану жүйесі

Презентация қосу

Жүгері
дақылдында
тыңайтқыштар
ды қолдану
жүйесі Жүгері (Zea mays L.) дақылы
морфологиялық және биологиялық
ерекшеліктері бойынша бас қа қо ңырбас
тұқымдасына жататын астық дақылдарына
қарағанда бүкіл өн бойының өте күшті
дамуымен ерекшеленеді. Оған тамырды ң
сабақтыңғ жапырақтың және
гүлшоғырдың сондай-ақ дәнінің
айтарлықтай мықты дамуымен
сипатталады.
Жүгерінің тамыр жүйесі шашақты,
топыраққа 2-3 м тереңдікке дейін
бойлайды. Жүгеріде бес тамыр ж үйесі
ажыратылады; ұрықтық, гипокотильді
немесе бүйір, ұрықтық эпикотильді,
түйінді және сүйеніш тамырлар.
Жүгері дақылдында
тыңайтқыштарды қолдану жүйесі
Топырақтың Жоспарланған өнім деңгейі, ц/га
қоректік 35-40 45-50 55-60
затпен 1 гектарға арналған тыңайтқыш мөлшері (әсерлі зат, кг)
Р2О5 К2О Р2О5 К2О Р2О5 К2О
қамтамасыз
етілу
деңгейі

Төмен 60 40 90 60 120 60
Орташа 30 ― 45 40 60 40
1-ші кестеде ―көрсетілгендей,
Жоғары ― үгері
ж15-20 жоғарыда
― атал ған дақылдар
15-20 ― ға
берген тыңайтқыштан қалған фосфорды пайдаланады. Фосфор мен калий
тыңайтқыштарын үстеп қоректендіруге пайдалану жүгері өніміне ж өнді
ықпал етпейді.
Жүгерінің өнімінің артуына органикалық тыңайтқыштар да өте
тиімді әсер етеді. Мәселен, 20 тонна көң енгізілген егістік жерді ң
гектарынан 1,5-2, ал суармалы жерден 5-6 центнер қосымша өнім
жиналды.
Жүгері дақылдында
тыңайтқыштарды қолдану жүйесі
100
70 күз ж ә не ерте кө ктем

60 масақтана бастауы
50 гүлдену
пісе бастау
толық пісу
0
азот фосфор калий

Бұл жүгері дақылының қоректік заттарды пайдалануы негізгі үш кезе ңнен т ұрады. Бірінші кезе ң –
тұқым өнгеннен бастап алғашқы жапырақ пайда болу аралығын қамтиды. Б ұл кезде ол фосфор
элементін көбірек пайдаланады, ал азот пен калийді т ұқым құрамында ғы сол элементтерді ң
есебінен қанағаттандырады. Екінші кезеңге – алғашқы жапыра қ пайда болу мен г үлдеу
фазаларының арасы жатады. Бұл кезеңде өсімдікті ң вегетациялық м үшелеріні ң өсіп – дамуыны ң
қарқынды жүруіне байланысты жүгері топыра қтан азот, фосфор, калий та ғы бас қа қоректік
элементтерді барынша көп алады. Үшінші кезең гүлдеу мен собық т үзіп, толы қ піскенге дейінгі
аралықты қамтиды. Бұл кезде дақылдың вегетативтік м үшелерінде жинал ған қоректік
заттардың собыққа жылжуы қарқынды жүреді де топыра қтан қоректік заттарды ң өсімдікке
өтуі баяулайды немесе тоқталады. Алайда осы аталған қоректену кезе ңдері бір – бірімен ты ғыз
байланысты.
Жүгері дақылдында
тыңайтқыштарды қолдану жүйесі
Жүгерінің өнімінің артуына органикалық тыңайтқыштар да өте
тиімді әсер етеді. Мәселен, 20 тонна көң енгізілген егістік жерді ң
гектарынан 1,5-2, ал суармалы жерден 5-6 центнер қосымша өнім
жиналды.
Тыңайтқыштарды қолдану мөлшері мен мерзімі ж үгері
сорттарының түріне қарай да өзгеріп отырады. Мәселен, түрлі
сорттарына қарай минералдық тыңайтқыштардың әсері
өндірістік тәжірибеде беріліп сыналды. Мұнда тыңайтқыш
әсерінен 15,5-17,1 және 1,9-12,1 ц қосымша өнім алынды.
Азот тыңайтқышын ерте көктемде үстеп қоректендіруге
қолданудың тиімді болуының басты себебі топырақ температурасы
төмен болғандықтан топырақтағы нитрификация процесінің ж үруі
тежеледі. Қыстан әлсіреп шыққан кезде жүгері қаулап к өктеуі үшін
азотты өте керек етеді.
Кейінгі кездері жүгері дәніні ң құрамындағы белок пен ұлпа м өлшерін
арттыру үшін, оны масақтану – собықтану және д ән салу кезінде
мочевинаның 20 проценттік судағы ерітіндісімен тамырдан тыс
үстеп қоректендіреді.
Азоттың орташа мөлшерін (90-120кг) екі рет бөліп береді (30-60кг)
жерді жыртар алдында, 60кг ерте көктемде үстеп қоректендіруге).
Азот тыңайтқышының 60кг дейінгі мөлшерін ерте көктемде үстеп
қоректендіру үшін пайдаланады.
Жүгеріге күзде мочевинаны, күкірт қышқыл аммонийді, ерте
көктемде аммоний селитрасын, тамырдан тыс үстеп
қоректендіруге мочевинаның судағы 20% - тік ерітіндісін қолдану
сапалы мол өнім жинауды қамтамасыз етеді.
Жүгері дақылдында тыңайтқыштарды
қолдану жүйесі

Қорытынды
Топырақ мен өсімдік – егіншілік өндірісіндегі- басты құралдар. Топыра қ құнарлылы ғын
артттыру жолындағы барлық әрекеттер, а қыр со ңында ди қан үшін өнім алу негізгі м үдде болып
есептелетін, өсімдік арқылы жүзеге асырылады. Өсімдік шаруашылы ғы саласы ретінде, егіншілік
жүйесінің сызбасы, өсімдіктердің тіршілік жағдайларын реттеу мен топыра қ құнарлылы ғын
қамтамасыз ететін буындар болып табылытын ауыспалы егістік ж үйесі, ал ғы да қыл т үрі,
ауыспалы егістіктегі топырақ өңдеу ж үйесі, да қылдарды ң айма қты қ ж үйесі, ты ңайт қыштар
жүйесі, өсімдіктерді аурулардан және зиянкестерден қор ғау ж үйесі, да қыл т ұқымдарын себу
жұмыстары, топырақтың ылғал режимін реттеу ж ұмыстары ж әне та ғы бас қалар ескерілуі
тиіс. Сондықтан да курстық жұмыс негізінде т өмендегідей қорытынды жасау ға болады;
- Минералды тыңайтқыштардың ішінде қос суперфосфат ж әне калий хлориді өте қиын еритін
тыңайтқышқа жататындықтан оны көңмен қосып к үзде топыра ққа сі ңірген тиімді.
Барлық қажетті азот селитрасының (72кг/га) 30 пайызы екінші қатараралы қты өңдеумен, ал
қалған мөлшері үшінші қатараралы қтармен бірге беріледі. Өйткені үшінші қатараралы қты
өңдеу мерзімі жүгерінің қоректік заттарды к өп қажетсіну кезе ңіне с әйкес келеді. Ал азот
тыңайтқышын бірінші рет беру егін көгінің жа қсы өсіп-дамуын қалыптастырады.
- Егістік алқаптағы арамшөптің өсіп дамуына байланысты арам ш өбі к өп танапты бірінші
өңдеуден соң 12-15 күн өткесін, тұқым себер алдында екінші рет өндеп топыра қты 8-12 см
терендікте қопсытады және тырмалайды.

Ұқсас жұмыстар

Қарқынды егіншілікте туралы түсінік. Тыңайтқыш - ауыл шаруашылығы дақылдарының өнiмiн арттырудың басты факторы

Техникалық дақылдарға тыңайтқыш қолдану жүйесі

Фосфор элементінің реттік номері

Ноқат дақылы

Агроэкожуйеде тыңайтқыштарды қолдану

Картоп

Көпжылдық бұршақ – астық тұқымдастардың шөп қоспалары

Органикалық тыңайтқыштар туралы

ОҚО, Сайрам ауданы, Көмешбұлақ ауылы жағдайында дәндік жүгері дақылынан жоғарғы өнім алудың технологиясын жасау

Азот тыңайтқыштары

Пәндер