Көшетті ұйымдастыру технологиясының ерекшеліктері

Презентация қосу

Жоспар
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
3. Көшетті ұйымдастыру
технологиясының ерекшеліктері
4. Көшетті өсірудің жері және
уақыты
5. Көшетті өсіру әдістері
6. Қорытынды
7. Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
• Көшет деп, тығыз егістікте өсірілген, өнім беретін мүшелерін
қалыптастырмаған, ашық және қоргаулы грунтқа - түрақты
орынға отырғызуға арналған жас өсімдікті айтады.
• Көшет кезеңінде салыстырмалы түрде оеімдіктің тығыз
орналасуы, олардың тіршілік кезеңінің басында баяу өсуіне
байланысты, соның себебінен олар өсіп түрган үлескінің 0,5-1 %
ауданын ғана пайдаланады.
• Көшеттік тәсіл өнімнің 20-30 тәулік ертерек пісуіне мүмкіншілік
жасайды, соның нәтижесінде халық жас көкөніс өнімдерімен
ертерек қамтамасыз етіледі; тіршілік кезеңі ұзақ жылу сүйгіш
дақылдарды солтүстік аудандарда өсіруге; өскіндер мен күш
алмаған жас өсімдіктерді, аурулар мен зиянкестерден корғауды
жақсы ұйымдастыруға мүмкіншілік береді. Одан басқа, көшеттік
әдісте тұқымның шығынын 5- 6 есе кемітуге болады, өскіндерді
сиретудің қажеттілігі тумайды, кабыршақ пен арамшөптермен
күресу жеңілдейді.
1. Көшетті ұйымдастыру
технологиясының ерекшеліктері
• Көшеттік тәсіл қымбат түратын дақыл өсіретін
құрылыстарды салуға қосымша шығынды талап
етеді. Көшеттік әдіспен өсіру, сол уақытта
тиімді, егер ондірістік шы- ғындарды ерте
алынатын енім қайтара алса. Міне, сондыктан
әрі нашар көшет өсіруде, әрі оны грунтқа кеш
көшіріп отырғызса, ол тұқымды тікелей
топырақка сепкеннен элдекайда тиімсіз. Бірақ
осындай теріс жақтары болғанымен көшеттік
әдіс кең таралған: ашық жер кокөніс
шаруашылығында егіс көлемінің жартысынан
артығы көшетпен отырғызылады, ал
жылыжайлар мен булы жайларда бұл тәсілдің
үлесіне егіс көлемінің 90% келеді.
• Көшеттік өсімдік көшетсіз өсімдікпен
салыстырғанда көшет кезеңінде өсуі мен
дамуында «жүгірі» (жеделдеу) алдын алады.
«Жугіру» өскін пайда болғаннан көшіріп
отырғызғанға дейінгі уақытта күнтізбегінің
санымен, ал кейіннен даму кезеңдерімен
(жапырақ саны, ,үл шоғырының қалыптасуы
және т.т.) өлшенеді. «Жүгірудің» шамасы
әдетте көшеттін жасымен байланысты.
«Жүгіру» неғұрлым көшеттің жасына сәйкес
келсе, согүрлым ерте өнім жоғары болады.
Көшеттерді отырғызу
уақыты
Ерте көшет - ақ қауданды және гүлді
қырыққабаттың, балдыр көктің, порей
пиязының және пияздың тәтті
сорттарының көшеттері. Оларды өте ерте
мерзімде жылытатын пленкалы немесе
баска да кұрылыстарда өсіреді және ерте
өнім алуға арналған.

Орташа көшет - кеш пісетін
қырыққабаттың, қызанақтың, қиярдың,
бұрыштың, баклажанның көшеттері.
Оларды кешірек, жылытылмайтын
пленкалы жылыжайларда, булы жайларда
және жылытылатын грунтта өсіреді.

Кеш көшет - ақ қауданды қырыккабаттың
орташа пісетін сорттарының, күзде
пайдалануға гүлді қырыққабаттың, қоян-
шөптің, рауғаштың және т. б. ашық
грунтта, салқын көшетханаларда өсірілген
көшегтері.
Көшетті жылыжайларды өсіру

Көшеттерді қысқы жылыжайларда өсіру. Қысқы жылыжайларда
желтоқсан- қаңтарда көшетті қосымша жарық беріп және алшақ
орналастырып өсіреді. Алшақ орналастыру - көшеттерді кеңірек
орналастыру - жарықтану жағдайын жақсартады. Көшеттерді
жазғы-күзгі айналым үшін табиғи жарықта өсіреді.

Пленкалы жылыжайларда көшет өсіру технологиясы булы
жайлардағыдан өзгеше, себебі біріншісінде ерекше микроклимат
қалыптасады. Жарықтануының жақсаруы, температураның
қолайлылығы өскендердің пайда болуын және жас есімдіктердің
өсуін жеделдетеді.

Көшеттерді булы жайларда және салқын көшетханаларда өсіру:
Ерте пісетін қырыққабаттың тұқымын жылы булы жайларға 15-20
сәуірде сепкенде грунтка отырғызарда көшеттің жақсы дамыған 4-5
жапырағы және жасы 45-50 тәуілкте болсын деген есеппен
жүргізеді.
Көшетті өсіру
әдістері

Көшетті
Көшетті құмырада
Көшіріп отырғызу құмырасыз әсіру
өсіру тәсілі. Ол
- жас өсімдіктерді тәсілінде тұқым
өнімнін жетілуін
қальшты өсуі үшін себерден 2 жұма
12-14 тәулікке
молырақ қоректік бұрын жерге
жеделдете отырып,
алаң беріп қайтадан қалыңдыгы 0,07-0,1
өнімділікті 20-30%
отыргызу мм полиэтилен
арттырады.
пленкасын төсейді.
Қорытынды
• Көшіріп отырғызардан бір тәулік бұрын мол етіп суарады. Бұл
екпе көшеттерді дұрыс іріктеуді жеңілдетеді, сүрыптағанда
екпелерді бір-бірімен жабыстырмайды, сау екпелерді дұрыс
таңдап алуға мүмкіншілік болады және қарасирақпен ауырған
екпелерді ажырату жеңілдейді. Күні бұрын суландыру еңбек
өнімділігін арттырады. Грунттың ылғалдылығына қарамай екпе
көшеттерді көшіріп отырғызғаннан кейін, топырақтың ты-
ғыздалып, тамыршаларға тақала түсуі үшін ұсақ сүзгісі бар
шлангымен суландырады. Шуақты күндері оларды 1-2 тәулік
желдетуін шектеп шартақпен, бойралармен бүркей түрады.
• Көшіріп отырғызу - көп еңбекті талап ететін процесс, оны
жүргізу үшін ашық грунттың 1 га 10-25 адам-күн қосымша
еңбек шығыны қажет. Көшіріп отырғызуды қысқа уақыт
аралығында жүргізетін болғандықтан, ол көп адам күшін
қажет етеді. Сондықтан көшіріп отырғызу, тұқымды көшет
алуға тым ерте сепкенде және көшетхана ісүрылыстары
жетімсіз болғанда ғана тиімді.
Қолданылған әдебиеттер
тізімі
• 1. Турбекова А.С. Көкөніс шаруашылығы. – Алматы,
«Айтумар», 2013.
• 2. Матвеев В.П., Рубцов М.И. Овощеводство. – М.:
Агропромиздат, 1985.
• 3. Юсупов М.З., Петров Е.П. Овощеводство. – Алма-Ата, 1989.
• 4. Юсупов М.З., Петров Е.П., Ахметова Ф.С. Овощеводство
Казахстана – Алматы: Респ. изд. каб. Казахской академии
образования им. Алтынсарина, 2000.
• 5. Щепетков Н.Г. Овощеводство Северного Казахстана. –
Алма-Ата: Кайнар, 1990.
• 6. Лукьянец В.Н. Справочник овощевода. – Алма-Ата:
Кайнар, 1978.
• 7. Журналдар: Жаршы, ауылшаруашылығы ғылымдары,
Картоп және көкөніс.

Ұқсас жұмыстар

Алгоритм жазу жолдары

Көшеттік әдіс

Қызыл қауданды, Совойя капусталардың биологиялық ерекшеліктері

Модульдік оқыту Мультимедиялық технологиясы оқыту технологиясы

КӨШЕТТІК ӘДІСТІҢ МАҢЫЗЫ

Модульдік оқыту технологиясының тиімділігі

Қарбыз

ТЕХНОЛОГИЯ технологиясы

ОҚЫТУДА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ

Ақ қауданды капутаны көшетсіз әдіспен өсіру

Пәндер