Құнарлы топырақ – мол және сапалы өнім

Презентация қосу

Құнарлы топырақ –
мол және сапалы өнім
* Құнарлы топырақ – мол және сапалыкепіліөнім кепілі. Осы қа ғида елімізді ң азы қ-т үлік
қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізі болып табылады.
* Қазіргі таңда Еңбек Қызыл Ту орденді Ө.Оспанов атындағы Қаза қ топыра қтану
және агрохимия ғылыми-зерттеу институтыны ң ғалымдарыны ң м әліметі
бойынша елімізде топырақтың құнарлылығы (онда ғы қарашіріндіні ң үлесі) ты ң
және тыңайған жерлерді игерген уақыттан бері үштен бір б өлікке дейін азайып
кетті. Соның ішінде суармалы жерлердегі үлесі 60 пайыз ға дейін т өмендеді. Осы
жағдай топырақтану саласының ғалымдарын ала ңдатып отыр.
* Мұның негізгі себебі, ауыспалы егісті ң ғылыми негіздерге с әйкес толы ғымен
орындалмайтындығымен байланысты. Егістіктердегі қоректік заттар к өп м өлшер
де өніммен бірге шығады да, олардың орнын толтыратын минералды
тыңайтқыштар өндірістегі әр түрлі себептермен аз м өлшерде ендіріледі. Ал
органикалық тыңайтқыштар болса қазіргі таңда малды ң санына байланысты аз
жиналады. Сондықтан тиімді құнарлылы қты ң орны толмай келеді. Егістіктен
шыққан өнімнің сабанын ұсақталған күйде жер бетінде қалдыру т әсілі ж әне
ғалымдардың топырақ құнарлылығын толықтыру бағытындағы бас қа да ұсы
ныстары, көбінесе назардан тысқары қалып жатады.
Топырақ құнарлылығы
* Осы көрсеткіштерінің қосындысы топырақтың құнарлылығын
анықтайды. Көп жағдайларда топырақ құнарлылығы табиғи
жағдайдың өзінде-ақ қамтамасыз етілген. Алайда
топырақтардын әр түрлі табиғи зоналарда орналасуына қарай
олардың жоғарыда келтірілген топырақ құнарына әсер ететін
қасиеттері әр түрлі. Мәселен, бір зоналарда ылғал
жетіспейтін болса, керісінше, кейбір зоналарда күн сәулесі
жетіспейді. Ал кейбір зоналарда топырақ құрамында зиянды
тұздар қосындысы тым мол. Осы жағдайларға байланысты әр
түрлі табиғи зоналарда топырақ құнарлылығының әр түрлілігі
заңды құбылыс. Табиғи күйінде кейбір топырақтар
құнарлылығының өте жоғарылығымен көзге түседі. Мұндай
топырақтар қатарына В.В.Докучаев «топырақ патшасы» деп
атаған қаратопырақтар жатады. Топырақтың табиғи
құнарлылығының өлшеміне: оның биологиялық өнімділігінің
деңгейі, яғни белгілі бір өлшемдегі жерден алын ған өсімдіктер
өнімі, көлемі есептелінеді. Бұл көрсеткіштер өсімдіктерді ң әр
түрлі табиғи жағдайларда өніп-өсуіне байланысты әр түрлі.
Олардың өнімдері гектарына бірнеше ондаған центнерден
бастап бірнеше жүздеген, тіпті мыңдаған центнерге жетеді.
* Топырақтардың қасиеттерін
топтарға ажырату:

Топырақтардың Топырақтардың Топырақтың
биологиялық Бүкіл
химиялық және физикалық қасиеттеріне: өсімдіктердің
физика-химиялық қасиеттеріне оның микробиологиялық
қасиеттеріне: суға төзгіш белсенділіктің өсіп-өнуі
топырақта қара құрылымы, ауа жоғарылығы негізінен мезгілінде
бактериялардың басым,
шіріндінің өткізгіш сонымен қатар ауадан
гидротермикал
молдығы, кеуектілігі, азот жинаушы ық режимнің
өсімдіктерге ылғалды жақсы микроорганизмдердің,
биологиялық белсенді
болуы, яғни
сіңімді азот, сіңіріп, оны ұстап ферменттерді өсімдіктерді
фосфор, калий тұру, оңай өңдеуге шығаратын кажетті ылғал
және болатын жақсы микроорганизмдердің,
микроэлементтерд физикалық- топырақ құрылымына мен жылумен
ің неғұрлым механикалық
және оны қопсытуға қамтамасыз ету.
әсер ететін төменгі
жеткілікті болуы қасиеттері жатады. сатылы жәндіктердің
болуы.
*Топырақ
* Бұл
құнарлылығы
өнім топырақтардың табиғи немесе
мүмкіндік (потенциалды) құнарлылығы
жағдайында алынған өнімдер. Топырақтың
табиғи күйіндегі құнарлылығымен қатар
оның тиімділік немесе экономикалық
құнарлығы болады. Топырақ құнарлылығы
адам қоғамының белсенді араласуының
нәтижесінде іске асады. Адам қоғамының
топырақты егістікке пайдалануы бірнеше
ғасырларға созылып келеді. Егіншілік өнімін
арттыру мақсатында топырақты өңдеп,
тыңайтқыштар енгізіп, әр түрлі
жақсарту шараларын қолданып,
топырақтардың қажетті қасиеттерін өз
мұқтаждығына қарай өзгерту - адам
қоғамының ғасырлар бойы келе жатқан іс-
әрекеттері.
*Топырақ құнарлылығы
* Топырақ құнарына олардың химиялық
құрамы да көп әсер етеді. Мәселен,
құрғақ, шөлді аудандар топырағында
мөлшерден артық суға еритін тұздар
қосындысы жиі кездеседі. Оларды
сумен шайып, артық тұздарды бұл
топырақтардан кетірмейінше, ол
жерлерден жақсы өнім алынбайды.
Сонымен қатар кейбір топырақтарды ң
сіңіру комплекстері натрий катионына
қаныққан, (сортаң) топырақ ортасының
реакциясы сілтілі, олардың физикалы қ
қасиеттері өте нашар, ылғалы жоқ
кезде қатып, ал ылғал болғанда
батпаққа айналып құнарсыз болады.
*Топырақ
* Топырақ
құнарлылығы
құнарлылығына әсер ететін
жағдайдың бірі оның эрозияға ұшырауы.
Бұл ғасырлар бойы түзіліп, жиналған
топырақтың құнарлы беткі қабатының
қатты соққан жел-дауылдың әсерлерінен
немесе қатты нөсерлетіп жау ған
жаңбырдан, тез еріген қардан, кей
жағдайларда суармалы егістік жерлерді
суару кезінде суды мөлшерден артык
жіберудін нәтижелерінде жуылып-
шайылуынан болады. Әлемде
топырақтың жел эрозиясына да, су
эрозиясына да ұшыраған алқаптар аз
смес. Сондықтан да табиғаттың бұл
апатымен күресу жолдары
топырақтанудын бір саласы.
*Топырақ құнарлылығы
* Сонымен топырақ құнарын тиімді пайдалану, оны арттыру жолдары жалпы
ауылшаруашылық ғылымдар жетістіктеріне агрономия, агрохимия сонымен қатар
топырақтану ғылымының салаларына (топырақ мелиорациясы, топыра қ эрозиясы
және одан қорғау, топырақты қайта құнарландыру) тиесілі. Б ұл м әселелерді ң
қоғамның дамуымен маңызы арта түспек. Табиғат қорларыны ң барлы қ салаларын,
онын ішінде жер қорларын сақтау, оны тиімді пайдалану сия қты м әселелер
көптеген елдердің ата заңдары мен таби ғатты ж әне оны ң барлы қ салаларын қор ғау
туралы арнайы заңдарында қарастырылған. Республикамызды ң таби ғатын қор ғап,
оның экологиялық жағдайларын жақсарту, жер қорларын сақтап тиімді пайдалану
туралы арнайы заңдар қабылданған. Мәселе - осы за ңдарды б ұлжытпай орындау.

Ұқсас жұмыстар

Ауыл шаруашылық дақылдарының егу жолдары

Қант қызылшасы

Майбұршақ өсіру технологиясы. Республиканың Оңтүстік-шығыс жағдайында жоғары өнім алу шаралары

Күнбағыс майын өсіру ерекшеліктері

Топырақты өңдеудің негізгі тәсілдері

Ауыл шаруашылық дақылдарға климаттың әсері

Еркекшөп Қылтықсыз арпабас

Қара топырақтар туралы

Жүзім шаруашылығы

СУАРУ ТӘСІЛДЕРІ

Пәндер