ГИПЕРТРОФИЯ, АТРОФИЯ

Презентация қосу

ГИПЕРТРОФИ
Я, АТРОФИЯ
ГИПЕРТРОФИЯ
Гипертрофия - жасуша көлемі ұлғаюынан ұлпа немесе мүше көлемінің
ұлғаюы. Егерде де үлпа мен мүше көмемі жасушалар көбеюі арқылы
үлғайса, онда гиперплазия(грек. Gupo-аз, plasis-құрылу) деп аталады,
жиі гиперплазия талақта, лимфа түйіндерінде, сүйек кемігінде
байқалады. Гипертрофия нақты және жалған болып бөлінеді.
Нақты гипертрофия кезінде мүшенің стромасы мен
паренхиматоздық элементтері бірдей ұлғаюынан болады, ал жалған
гипертрофияда тек строма ұлғаюы арқылы үлғаяды.
Гипертрофия физиологиялық және патологиялық болып бөлінеді.
ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ
ГИПЕРТРОФИЯ

Физиологиялық
гипертрофия буаздық
кезде жатырдың,
сауынды сиырлардың
желінің ұлғаюы.
Сонымен қоса, сүйек мен
қаңқа бұлшық еттерінің
гипертрофиясы жатады.

Патологиялық
гипертрофия
патологиялық
тітіркендіргіштер
ықпалынан пайда
ПАТОЛОГИЯЛЫҚ
ГИПЕРТРОФИЯНЫҢ
ЖІКТЕЛУІ:
-жұмыстық гипертрофия организмге күш
түскен кезде байқалады. Қайтымды процесс
(мысалы: жылқыларды жаттықтырғанда қаңқа,
жүрек бұлшық еті ұлғаюы).
-викарлық (орын толтыру) гипертрофия-
жүп, мүшелердің (өкпе, бүйрек т.б.) біреу
немесе мүшенің бір ошағы қайтымсыз
зақымдалған кезде немесе атрофияға
ұшыраған жағдайда байқалады.
-вакаттық гипертрофия - белгілі бір
мүшенің атрофиясы кезінде дәнекер, май
немесе басқа үлпа өсуі. Мысалы: қаңқа бұлшық
еттер талшықтары орнына май үлпасының
орын басуы.
-гормоналдық гипертрофия -эндокриндік
бездер зақымдалғанда кездеседі. Мысалы:
гипофизда аденома пайда болғанда адамның
аяқ қолдары үзарып, бет сүйектері үлкееді
(акромегалия).
-гипертрофиялық өсу көбінесе созылмалы
қабыну, физикалық- химиялық заттар әсер
еткенде кілегейлі қабықта өсінділерге әкеледі,
мысалы, полиптер.
МИОКАРД
ГИПЕРТРОФИЯСЫ
Микроскоптың кіші ұлғайтқышымен қарағанда миокард бұлшық ет
талшықтары қалындаған, ядро көлемі үлкейген. Ядролардың пішіні
дөңгелек немесе алуан түрлі, гематоксилинмен ақшыл түске боялған.
Тамшылықтардың көлденен жолақтары жақсы білінеді.
Макроскопиялық гипертрофияланған жүрек 1,5-2 есе ұлғайған,
қарынша қабырғалары қалыңдаған.
Миокардті кескенде күшті қызыл түске боялған, бұлшық ет
талшықтары қалыңдаған.
ТАЛАҚТЫҢ
ГИПЕРПЛАЗИЯСЫ

Микроскоппен қарағанда
лимфофолликулдар, олардың
көбею орталықтары және
милы талшықтары ұлғайған.
Фолликула орталығынлағы
жасушалар ірі, домалақ
немесе бұрыс пішінді,
цитоплазмаға бай, ядросы
әлсіз боялған. Синустары
пролиферацияланған
жасушалармен толған
мүшеге тән суреті айқын
байқалмайды. Ретикулярлық
талшықтар қалыңдаған.
АТРОФИЯ
Атрофия (грекше: а- жоқ, trophe - қоректену) бейімделу
процетің бір түрі болып саналады. Атрофия зат алмасу
мен қоректенудің бузылуынан пайда болатын, ішкі
мүшелердің, ұлпалардың, жасушалардың кішіреюі.
Атрофиядан бөлек, мүшелерде туа пайда болған
кішіреюі болса, оны гипоплазия деп атайды.
АТРОФИЯ ТҮРЛЕРІ
Физиологиялық атрофия
-эволюциялық (организм өсуі
тоқтағанда кейбірмүшелер
атрофияға ұшырайды),
инволюциялық – қартайғанда
болады.

Патологиялық атрофияның
жалпы және жергілікті түрлері
болады. Жалпы атрофия немесе
жүдеу алиментарлық,
инфекциялық, инвазиялық,
эндокриндық ауруларда, ісікте
болады. Организмнің өзіндік
улануынан болған жүдеудің ауыр
сатысын кахексия деп атайды (грек.
кakos-жаман (нашар), exis-күй).
ЖЕРГІЛІКТІ ПАТОЛОГИЯЛЫҚ АТРОФИЯ -
ӘРТҮРЛІ СЕБЕПТЕРДЕН БОЛАДЫ. ОЛАРДЫҢ
БІРНЕШЕ ТҮРІН АЖЫРАТУҒА БОЛАДЫ:

1)дисфункциональдық (мүше немесе үлпа қызметі төмендегенде
байқалады, мысалы, сүйек сынғанда бұлшық еттің семуі)
2) дисциркуляторлық, ангиогендік - қанмен қамтамасыз етілуі
жеткіліксіздігінен болатын атрофия, жергілікті қан айналу бұзылған кезде
байқалады. Мысалы: гипоксиядан, қоректенудің бұзылуынан бас мийі,
миокард, бұйрек семиді.
3) қысымнан болатын сему - үзақ мерзімді қысым түсуден болады.
Мүшеде бүл кезде қан айналым, тыны салу, қоректену бұзылады, мысалы,
гидронефрозда бүйрек атрофиясы, қан іркілуде бауыр жасушалар
атрофиясы байқалады.
4) неврогендіқ атрофия - мүше иннервациясы мен жүйке жүйесінің
трофикалық қызметі бұзылғанда туындайды. Мысалы: бұлшық етте, қаңқа,
сүйек үлпасында.
5)дисгормоналдық сему- эндокринді бездер секрециясы бұзылуын
туындайды
6) химиялық және физикалық заттар әсерінен (химиялық үлы заттар,
сәуле энергиясы)
БАУЫРДЫҢ ҚОНЫР
АТРОФИЯСЫ
Микроскоптің кіші үлғайтуымен
қарағанда бауыр үлпаларының жалпы
күрылынының өзгермей қалғандарның
анықтаймыз. Бауыр жасушалары
көлемі кішірейген , олар сай- сай
болып орналасқаны жақсы көрінеді.
Гепатоцит цитоплазмасында
липофусцин пигменті байқалады.
Ядролары жақсы көрінеді. Бауыр
сайлары жұқарып олардың радиалдық
орналасуы бүзылған. Бауыр
капилярларымен орталық вена кенересі
кенейген.
Макроскопиялық бауыр көлемі
кішірейген, тығыз консистенциялы, сұр
– коңыр түсті, бауыр шеті ұшкір.
Сыртқы капсуласы тегіс, сәл
қалыңдаған.

Ұқсас жұмыстар

ГИПОБИОТИКАЛЫҚ ҮРДІСТЕР

Жасушалар және тіндер патологиясы

Жасушалар мен тіндердің патологиясы

Жасушалар мен тіндер патологиясы

Жасушалар мен тіндердің патологиясы Несеп жолындағы тас пайда болуы. Себебі. Патогенезі

Клеткалар мен тканьдердің патологиясы

Зат алмасудың типтік бұзылу патологиясы

СӨЖ Бұлшықет ұлпалары эволюциялық динамикасының жалпы сипаттамасы

Жас ушалар мен тіндердің патологиясы

Қолқа қақпақшасының жетіспеушілігі

Пәндер