Шоқан, Ыбырай, Абай Ақан сері, Біржан сал, Сегіз сері




Презентация қосу
ХІХ ғасырдың ІІ жартысындағы әдебиет

Шоқан,
Ыбырай, Абай Ақан сері,
Біржан сал,
Сегіз сері, т.б.
Абай Құнанбаевтың өмірі мен
шығармашылығынан өткенді қайталау.
Орта жүздің арғын, тобықты
руынан шыққан.

Күңке Ұлжан Айғыз Н ұр ғаным

Құдайберді Тәңірберді Қалиулла

Абай Смағұл

Оспан

Ысқақ
Шәкәрім
Шәкәрім өмірі мен шығармашылығынан мағлұмат беру .
1858 жылы ШҚО Абай ауданы, Шыңғыстау
өңіріндетуылған

1866 жылы әкесі қайтыс болғаннан соң
атасы Құнанбай мен ағасы Абайдың
тәрбиесінде болды.
7 жасынан бастап, өлең жаза бастайды,
кейіннен Шығыс поэзиясынан нәр алады,
орыстың ақын-жазушыларының
шығармаларын аударады

Домбыра тарту, гармон ойнау, ән салу,
саятшылық құру өнерлерімен айналысады,
араб, парсы, түрік тілдерін меңгереді
1917 жылы дүбірлі кезеңде
әділет жолы деп ұғады, Өмірінің соңғы кезінде оңаша ой қорыту
халқымен бірге болады. Осы ретінде саятшылықпен айналысады.
рухта күткен үмітін баспасөз
беттерінде мақала ретінде Ел , жер тану мақсатында 1905-1906
жариялап отырды. Алаш жылдары Меккеде сапарда болады.
партиясының мүшесі болды. Стамбул кітапханасында жұмыс істейді.
1931 жылы 2 қазанда 73 жасында жол
үстінде атылады. “Қарулы бандылар 1909-1910 жылы Шыңғыстау
өңірінде Шақпақ деген жерде
тобымен байланысты” деген жалған
айып тағылады. оңаша қалып, қоғамдық
құбылыстар мен өзгерістерді
Реті Саласы Шығармалары Жанр түрі

1. Поэзия саласында «Құртқа» өлең
Жастық туралы өлең
Жастарға өлең
Кәрілік туралы өлең
«Насихат» өлең
«Жасымнан жетік білдім түрік тілін» өлең
«Адамдық борышың» өлең
«Мұтылғанның өмірі»т.б. өлеңдері ұзақ өлең
«Қазақ лұғаты» өлеңдер жинағы
«Қазақ айнасы» өлеңдер жинағы
«Қалқаман- Мамыр» поэма
«Еңлік – Кебек» поэма
«Нартайлақ- Айсұлу» поэма
«Дума» поэма
«Жайлаудың баласымен айтысы» поэма
«Шал мен кемпірдің ғашықтығы» поэма
«Қодардың өлімі» поэма
«Қоңыр ат» поэма
«Шын бақтың айнасы» әңгіме
2. Проза саласында «Ұлтшылдық туралы» әңгіме
«Бәйшешек бақшасы» ұсақ әңгімелер
«Әділ – Мария» роман
«Ұждан» әңгіме
«Қолшатыр бұйрығы» әңгіме
«Галилей» әңгіме
Драматургия «Шын бақ» Пьеса
3. саласында «Өзінің әндерімен жазылған пьеса» пьеса

«Ләйлі – Мәжнүн» ( Физулиден) Поэма
4. Аударма «Том ағайдың балағаны» (Бичер-Стоу Гарриеттен) Роман
саласында Әңгімелер ( Толстойдан) әңгімелер
«Дубровский» ( Пушкиннен) Поэма
«Боран» Повесть
Хафиз ақынның өлеңдерінен 288 жол өлең аударған өлеңдер
«Ассирия патшасы Ассархадон -Лаэли»(Толстойдан.) әңгіме
«Крез патша» (Толстойдан) әңгіме
«Үш сауал» (Толстойдан) әңгіме

«Мен жетпіс екі жасқа келгенде» мақала
5. Публицистика «Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі» зерттеу еңбек
саласында «Сын һәм сынауды сынау» мақала
«Қазақ тілі» газетінің басқармасына өтініш» мақала

«Мәнді сөздер» қанатты сөздер
6. Философия «Үш анық» философиялық
саласында «Жан мен тіршілік туралы» әңгімелер
«Мұсылмандық шарты» кітап
« Жастық» ән
7. Сазгер « Шын сырым» ән
«Бұл ән-бұрынғы әннен өзгерек» ән
20-дан астам ән шығарған. әндер
«Бозторғай» күй

«Бояушы суыр» Мысал
8 Мысал жанрында «Қаншыр мен бөдене» Мысал
« Ақылшы торғай» Мысал
«Епті тышқан» Мысал
«Қасқыр, түлкі, бөдене» Мысал
Шәкәрімнің әні
 
Бұл ән – бұрынғы әннен өзгерек,
Бұған – ұйқасты өлең, сөз керек,
Өзіне орайлы.
Денең – жан нұрлы болса жөнделмек,
Өлең - әнге өлшеп айтса өңделмек,
Ұйқасқа қолайлы.
 
Ән өлшеуіш, өлең күміс,
Қоспаңыз мыс аралас.
Артық елу, не кем салу,
Әрпі қалу жарамас.
 
Ауыр, - осы әнге тұщы сөз салмақ,
Тәуір, - татымды ұйқас жиналмақ,
Тереңнен толғанып.
Сырын бұл әннің айтып қарайын,
Түрін, - сипаттап тізіп санайын,
Өлең тап ойланып!
 
Буыны сегіз, алтауы егіз,
Үш ем деңіз, екеуі,
Кім дәл басты, кілтін ашты,
Жақсы ұйқасты нешеуі?
“Жастарға” өлеңі
•Авторы-

•Тақырыбы-

•Жанр түрі-

•Идеясы -

•Шумақ. -

•Тармақ-
•Бунақ -
•Буын-
•Ұйқас-

• Өлеңнің негізгі түйіні :
Семантикалық картамен
жұмыс
Шығарма Шәкәрім Абай
тақырыптары
« Шын сырым»
«Қалың елім,
қазағым»
«Бойы бұлғаң»
“Жастарға”
“Ескендір” дастаны
«Қаншыр мен
бөдене»
«Дубровский»
аудармасы
Есек пен бұлбұл
“Қалқаман-Мамыр”
дастаны
«Абайдан кейін біздің заманымызға дейін қазақтан туған білімді, талантты
адамдардың ішінде аты мәлім төрт адам атаусыз қалып ұмытылып барады.
Олар-Ахмет Байтұрсынов, Мағжан Жұмабаев, Жүсіпбек Аймауытов, Шәкәрім
Құдайбердиев»
Ғабиден Мұстафин
Демеңіз тымақ киген жай бір қазақ,
Киген киім, жүрісі, түріне қарап.
Надандар оны өлшейтін өлшеуіш жоқ
Аулақ жүр біле алмайсың жай шамалап
Сұлтанмахмұт Торайғыров
«Шәкәрім әрі ақын, әрі тарихшы, философ, өз заманының үлкен ойшылы еді.
Туыстық жағынан ғана емес, ұстанған жол тұрғысынан алып қара ғанда да
Абайға ең жақын адам еді.»
Мұхтар Мағауин
Шәкәрім Құдайбердиев өмірі мен
шығармашылығынан деректер жинау.
“Жастарға” өлеңін жаттау.

Ұқсас жұмыстар
Әнші- ақындар шығармашылығы
Біржан сал шежіресі
Біржан сал Қожағұлұлы
Үшінші сұрақ
Тәуелсіздікті аңсаған ақын –Шортанбай Қанайұлы
Абай Құнанбаев (1845-1904) жайлы
Абай Құнанбаев 1845-1904
Орта жүз қазақтары
Абай Құнанбайұлы
ҚАБІЛЕТТІҢ ДАРАЛЫҚ
Пәндер