Синонимдер

Презентация қосу

Сабақтың тақырыбы

«Синонимдер"
Сабақтың мақсаты:

БІЛІМДІЛІК: мәндес сөздерді бір-бірімен салыстыра отырып
анықтамасын оқушылардың өздері ойланып шығарып алуға бағыт беру;

ДАМЫТУШЫЛЫҚ:оқушылардың өз бетінше ізденіспен топта жұмыс
істеу қабілеттерін дамыту, басқаларды тыңдау, өз көзқарасын дәлелдеп
қорғай білу қабілетін, сонымен бірге қазақ тілінің лексика тарауынан алған
білімдерін жүйелі түрде қолдана білу дағдыларын арттыру;

ТӘРБИЕЛІК: сұхбаттасу мәдениетін қалыптастыру, тиянақты
тұжырымдама жасауға баулу, оқушыларды адамгершілік, қайырымдылық,
бірлік, достық, бауырластық рухында тәрбиелеу.
«Өнер алды – қызыл тіл»,
Анаңдай оны құрметте!
Қажымай, талмай үйрен, біл,
Асылын сөздің өрнекте.
Ана тіл – асыл қазына,
Байлығың – білсең ол сенің.
Жеткізер өмір жазына,
Сонымен өсер өркенің
Қастерлі, күту, тез арада, мұғалім, жуықта, қадірлі, тоқтау, ұстаз, кідіру,
таяуда, оқытушы, құрметті, аялдау, жақында, тәрбиеші, қадірменді.

Кім? Қандай?

Не істеу? Қашан?
ОҚУ МЕН ЖАЗУ АРҚЫЛЫ СЫН
ТҰРҒЫСЫНАН ОЙЛАУ
Зат есім Сын есім

Кім? Қандай?
Мұғалім қастерлі
Оқытушы қадірлі
Ұстаз құрметті
Педагог қадірменді

Етістік Үстеу
Не істеу? Қашан?
күту тез арада
аялдау жуықта
кідіру таяуда
тоқтау жақында
СИНОНИМДЕР

1)сөздің 3)сөздер бір
дыбысталуында ғана сөз табына
өзгешелік қатысты болуы
болуы керек; тиіс.

2)сөздер бір ғана
ұғымды білдіреді;
1.Абырой да, бақ та, атақ та, даңқ та – бәрі
осы егісте.

2.«Қырық өтірік» ертегісіндегі Тазша бала –
өжет, тапқыр, шешен әрі ақылды кейіпкер.

3.Ата-анамыз бізді жан аямай бағады,
өсіреді, тәрбиелейді.
МАҒЫНАНЫ АЖЫРАТУ
1 – тапсырма.
Берілген сөздерді синонимдік қатарлармен
толықтыру.

1 – топқа: туысқан, ...
2 – топқа: данышпан, ...
3 – топқа: қаймығу, ...
МӘТІНМЕН ЖҰМЫС
2 – тапсырма. (ұжымдық жұмыс)
Мемлекеттік рәміздер
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет болып қалыптасуы кезек
күттірмейтін міндет ретінде оның мемлекеттік рәміздерін қабылдауды
талап етті. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы – ортасында
шұғылалы күн, оның астында қалықтап ұшқан қыран бейнеленген тік
бұрышты көгілдір түсті мата.
Қазақ халқы сонау ерте заманнан бері қыранды киелі, қасиетті құс деп
есептеген. Тудан қыранның орын алуы тәуелсіздік алған Қазақстан қыран
сияқты биікте болсын, ғұмыры ұзақ болсын деген ойдан туған.
Тәуелсіз – егеменді; ту – байрақ; қыран – қырағы, көреген, жіті;
заман – кезең, уақыт, дәуір; ғұмыр – өмір.

Мәтіннен асты сызылған сөздерді оқып, синоним айту.
СУРЕТПЕН ЖҰМЫС
3-тапсырма. (Топтық жұмыс). Оқушыларға сұрақ қоя
отырып, жауаптарына синонимдік қатар айтқызу (мамандықпен
байланыс).
4-тапсырма.
Графикалық диктант. Синоним сөздердің екі сыңарын табу.

адам

байлық

әлем

әуелі

мықты

күшті жаһан алдымен қазына пенде
5-тапсырма. Тест жұмысы.
Бұл тапсырманы оқушылар тест түрінде орындап, жұп-ж ұбымен тексеріп, бір-біріне
баға қояды.
1. Синоним дегеніміз –
А) Айтылуы мен жазылуы бірдей сөздер
В) Қарама-қарсы сөздер
С) Жазылуы әр түрлі, мағыналары бір-біріне жуық сөздер
2. «Даңқ» сөзінің синонимін тап.
А) Мықты
В) Атақ
С) Дәулет
3. «Қадірлі, құрметті, қадірменді» синонимдік қатары қай сөз табына
жатады?
А) Сын есім
В) Зат есім
С) Үстеу
4. «Адам» сөзінің синонимін тап.
А) Шәкірт
В) Дос
С) Кісі
5. Синонимдік қатардың дұрысын тап.
А) Күлу, сықылықтау, жылау
В) Зат, мүлік, нәрсе, бұйым
С) Көне, жаңа, ескі
ВЕНН диаграммасы

Омонимдер Ортақ қасиеттері Синонимдер
Өзіне тән белгілері 1)тіліміздегі сөздердің Өзіне тән белгілері
1)айтылуы бірдей, қолданылу аясының кең 1)айтылуы бөлек,
мағыналары бөлек екенін көрсетеді мағыналары жақын
сөздер 2)сөз байлығын сөздер
2)әр сөз табынан көрсетеді 2)бір сөз табына
болады, соған орай 3)көркем әдебиетте, қатысты болып, бір
атқаратын жұмбақ, жаңылтпаш, ғана сөйлем
қызметтері де бөлек өлең жолдарында мүшесінің қызметін
болады. көркемдік әдіс ретінде атқарады.
жұмсалады.
Рефлексия.

-Бүгінгі сабақ сендерге ұнады ма?
-Қандай әсер алдыңдар?
-Өз әсерлеріңді мына жұлдызшалар арқылы білдіріңдер.

Егер сабақ ұнаса, қызыл жұлдызды аспан әлеміне іліңдер.
Егер сәл түсінбеген жерлерің болса, сары жұлдыз іліңдер.
Егер сабақ мүлдем ұнамаса, күлгін түсті жұлдызды таңдаңдар.
Оқушыны психологиялық тұрғыдан бағалау.

№ Оқушының аты-жөні Ой Қиялын Есте сақтау
өркендету дамыту қабілеті

«5» «4» «3»
Үй тапсырмасы
•Оқушылардың мамаңдықтары бойынша синоним
сөздерді қатыстыра отырып шағын мәтін құрастыру.
Сау болың ыздар!

Ұқсас жұмыстар

Фразеологиялық синонимдер

Адам сөзінің синонимін тап

Фразеологиялық бірліктердің мағыналық құрылымы

Тілдік таңбалар

Өркениетті зерттеуші ғалымдар

Адамның ішкі дүниесінің бірегейі

Ақпарат. Компьютер. Windows операциялық жүйесі

Ауруханаішілік инфекциялардың түрлері

Липидтер алмасуының бұзылуының белгілері

Есту аймағы Иіс сезу

Пәндер