Қасым Аманжолов (1911-1955)

Презентация қосу

Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: өмірі мен шығармашылығын таныстыру,
қазақ поэзиясына асыл өлең жазуды мақсат еткен ақын
өлеңінің идеялық мазмұнын ұғындыру;
ә) дамытушылық: әр оқушының өзіндік ой-қиялына
ерік бере отырып, өзінше ой түюге баулу,
шығармашылық жұмысқа жұмылдыру арқылы таным-
түсініктерін дамыту;
б) тәрбиелік: ақын қаламынан туған өлеңдері арқылы
оқушыларды адами қасиеттерге баулу, автор көтерген
тағылымдар арқылы ақынның азаматтық бейнесін аша
отырып, оқушылардың адамгершілік қасиеттерін
арттыру, үлгі-өнеге алуға шақыру.
Сабақтың түрі: жаңа білім қалыптастыру сабағы
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, сатылай
кешенді талдау
Сабақтың көрнекілігі: ақын портреті, буклет,
видеофильм, мультимедиа
Дейсіңдер-ау Қасымның несі басым?
Қасым солай болмаса несі Қасым?
Ақынмын деп қопаңдап жүргендердің
Әммесінен Қасымның десі басым.
Мұқағали Мақатаев.

Қасым
Аманжолов
(1911-1955)
Қасым Аманжолов
(1911-1955)

Шығармалары
Өмір жолы

Өлеңдері Поэмалары

Қарағанды облысы
Қарқаралы ауданында «Сарыарқа» «Ақын өлімі
туған. «Ертіс» туралы аңыз»
Семей интернатында «Жайық» «Қытай қызы»
оқыған. «Орал» «Құпия қыз»
Ұлы Отан соғысына «Мен табиғат «Бикеш»
қатысқан. бөбегі» «Естай-
Түрлі газеттерде Қорлығайын»
жұмыс істейді.
«Өмір сыры» деген
өлеңдер жинағы
жарияланды.
Өзім туралы
1. Авторы:
2. Тақырып-
Өлеңнің тақырыбы-
3. Жанр түрі:
4. Шумақ:
5. Тармақ:
6. Бунақ :
7. Буын саны:
8. Ұйқасы
9. Әдеби теориялық ұғымдар

Метафора:
Теңеу:

10. Түсіндірме сөздік:
11. Антоним:
12. Өлеңнің негізгі түйіні мен тәрбиелік
мәні:
Өзім туралы

1. Авторы:Қасым Рақымжанұлы Аманжолов 1911 жылы Қарағанды
облысы Қарқаралы ауданында туған.1924-1926 жылдары Семей
интернатында оқыған.1931 жылы Семейде мал д әрігерлік техникумын
бітіріп, Орал қаласындағы педагогикалы қ институт қа т үседі. Алматыда
«Жас алаш»газетінде қызмет істейді.1941-1945 жылдары Ұлы Отан
соғысына қатысып, Отан қорғайды. 1938 жылы « Өмір сыры» деген атпен
алғашқы өлеңдер жинағы жарияланады.
2. Тақырып-бұл өнер туындысының іргетасы. Бұл-әдеби шы ғарма. Әдеби
шығарма дегеніміз-белгілі бір дәуірдегі қоғамды қ шынды қты ң с әулесі.
Өлеңнің тақырыбы- өз өмірін өлеңмен өрнектейді; өмір мен өлім туралы,
өлеңнің құдіреті, ақындықты дәріптейді; болаша қ ұрпа ққа өсиет қалдырады.
3. Жанр түрі: өлең. Себебі, белгілі бір өлшеммен, қиыннан қиыстырылып,
үйлесімді ырғақпен ұйқасып келетін өрнекті с өз ж үйесі.
4. Шумақ: өлеңде 25 шумақ бар. Шумақ дегеніміз-аяқталған синтаксистік
біртұтас ойды білдіреді.
5. Тармақ: өлеңде 100 тармақ бар. Бұл- өлеңнің әр жолы.
6. Бунақ : өлеңде 3 бунақ бар. Бұл белгілі бір дауыс ыр ғағымен б өлінеді.
7.Буын саны: өлең 11 буынды. Буын сөздердегі дауысты дыбыстар санына
қарай анықталады.
8.Ұйқасы: а,а,б,а –қара өлең ұйқасы Себебі, өле ңнің 1,2,4 тарма ғы
үндеседі.Ұйқас дегеніміз-соңғы сөздердің бір-бірімен үндесуі. Дыбыстары
да бірегей жақын. Ол өлеңнің бүкіл бітімімен, мазм ұнымен тамырлас.
9.Әдеби теориялық ұғымдар

Метафора: кеудем-көрік, жүзім-жаз, көңілім-көктем, сөзім-жыр, лебізім-күй.

Метафора (ауыстыру) –суреттелетін затты не құбылысты айқындай т үсу
үшін,
оларды өздеріне ұқсас затқа не құбылысқа балау.
Теңеу: серінің семсеріндей, өлеңнің бөбегіндей, нажағайдай. Теңеу дегеніміз-
заттың не құбылыстың ерекше белгілерін басқа затпен не құбылыспен
салыстыра
суреттеу.
10.Түсіндірме сөздік: мейманымыз-қонағымыз; көрік-көмірді үрлеп қыздыру
үшін темірден жасалған үрлеуіш.
11. Антоним: жасығымын-асылымын. Мағыналары қарама-қарсы сөздер.
12. Өлеңнің негізгі түйіні мен тәрбиелік мәні: өмірді, туған жерді, Отанды
қастерлеуге шақырады. «Берейін өмірімнен өлең жасап» деп өзі
жырлағандай өлеңді, ақындықты құрметтеуге үндейді.Осы өмірбаяндық
өлеңінде ақын өмірінің қайғы-мұңы, қуанышы, асқақ арманы, өршіл
мақсаты көрінеді. Ақын болашақ жастарға үлкен сенім артады, олардан үміт
күтеді.
Сабақты бекіту.

1. Ақынның өмір жолы, шығармашылығы туралы
әңгімеле.
2. Қасым қандай ақын?
3. Өлең «Өзім туралы» деп аталса да, ақын тек өзі
туралы ғана толғаған ба?
Үйге тапсырма. «Өзім туралы» өлеңінен үзінді

жаттау. Өлеңнің әнін үйрену. Берілген тақырып-
тардың біріне шығарма жазу.
1. Өлді деуге бола ма, ойлаңдаршы...
2. Қасым ақынға хат жазу.
3. Біз неткен бақытты едік, бүгінгі ұрпақ.

Ұқсас жұмыстар

Қасым Аманжоловтың өмірі мен шығармашылығы

Қасым Аманжолов

Өлең туралы толғанысы

Үздік аурмашының портреті

Майдангер ақын-жазушылар

Қыран қанатты ақын. Қасым Аманжолов

Қазақта Қасым бір туар

Қасым Аманжолов Ақын өлімі туралы аңыз

Дабылды жырдың дауылпазы»

Қасым Аманжоловтың отбасы

Пәндер