Қозы Көрпеш-Баян сұлу жырындағы кейіпкерлер

Презентация қосу

Сыныбы:7
Пәні: Әдебиет

Сабақтың тақырыбы:
“ Қозы Көрпеш-Баян сұлу”
жырындағы кейіпкерлер
Сабақтың өтілу жоспары: Кіріспе
1. “Үй тапсырмасын сұрау”
а. Мазмұндау жоспары.Тест
3.Бекіту. (Сұрақ-жауап)
4. Жаңа сабақ

5.Топтастыру
6.Сөздік жұмыс. Дәптермен жұмыс
7. Тақтамен жұмыс : басты кейіпкерлерге мінездеме

8. Жырдағы салт-дәстүрлер
9.Мағынаны тану.
Бұл кім?” кейіпкерді тану
10.Бекіту
Жырдағы жер-су атаулары
11.Қорыту
12. сұрақ-жауап
13.Үй тапсырмасы
14. Бағалау
Мазмұндау жоспары
1. Аңдағы кездесу
2. Достасу, құдалық
3. Қарабайдың өтініші
4. Сарыбайдың аңды атуы. Алланың жазасы
5. Қозы мен Баянның дүниеге келуі
6. Үрей, қорқыныш. Қарабайдың елінен
көшуі
7. Қозы мен Баян.
8. Сәулелі махаббат
Сәйкестендіру тесті
Қарабай Ақылды,өр мінезді, аса
Баян сұлу
Қозы сараң,қара ниеттің адамы
Сарыбай Кекшіл,қара күштің иесі
Қодар Қарабайдың қыздары
Ай,Таңсық Сарыбайдың құрдасы
Тайлақ Баянның әкесі
Ер жүрек,ұнамды жігіт
1. Қозы Көрпеш – Баян Сұлу жыры қандай
жырға жатады?
2. Лиро - эпос жырларының батырлар
жырынан қандай айырмашылығы бар?
3. Жырда ауыз әдебиеті үлгілерінің қандай
түрлері кездеседі?
4. Жырды кімдер зерттеген?
Қозы Көрпеш - Баян Сұлу жырындағы
кейіпкерлер
Жырдағы
кейіпкерле
р
Сөздікпен жұмыс

Қыдыр қонар-бақ қонды
Кесел-ауру
Мағшарда-о дүниедегі сұрақ күні
Шолпы тартып-мұқтаждық,жетіспегендік
Іребдел-іріктелген,таңдамалы
Шідері-аттың тұсауы
Қайласы-қайғысы
Жөргекте-бесікте
Кәпір-діннен безген адам
I топ ІІ топ. III топ

Қозы Қарабай Қозы

Қодар Сарыбай Баян
Жырдағы кездесетін салт -
дәстүрлер

Салт -
дәстүр
Мағынаны тану

Бата – адал ниет, ақ жүректен шыққан жақсы тілек, жылы лебіз.
Әдетте, батаны көпті көрген ақсақалдар мен ақ жаулы қты әжелер,
кемеңгер даналар,аузы дуалы кісілер, би- шешендер бата берген.

Сүйінші сұрау – жақсылық қуанышты хабар әкелгенде с үйінші с ұра ған.
Мұндайда үй иесі «қалағанынды ал» дейді, немесе риза болатындай
сыйлық ұсынады.Бұл шын қуанудың,ризалы қты ң белгісі.

Жар жар- топпен айтылатын, ұзатылып бара жат қан қызды ң қайын ж ұрты
жағынан жігіттер, қыз жағынан қыздар шы ғып, алма- кезек айтылатын
жыр.
Қоштасу- елдің бастан кешкен қайғы – мұңы және адам өмірінің өтпелі
шағына, өтіп бара жатқан заманға қоштасу мен қимастық сезімі
айтылатын жыр.

Естірту- әлдекімнің туған - туысы қайтыс болған да көңіл айтып
естіртетін өлең. Ол өлең күй және қарасөз түрінде кездеседі.

Көңіл айту – қайтыс болған адамның жақындарына алыс жақын
ағайын- туыстың, тілектес кісілердің «арты қайырлы болсын», «иманы
берік болсын» секілді көңіл жұбатарлық сөздер айтуы. Көңіл айта
білуде- көргенділік.
Аңшылық-аң аулау ертеден қалыптасқан салт.Ол серілік пен ерліктің
,ептіліктің белгісі.Шын мәнінде сауық,қызық,білімпаздық сияқты
көптеген қасиеттерді ұштайтын тамаша өнер мектебі десе де болады.
Құдалық-жігіттің әкесі,оның жақын туыстары қызы бар үйге құда
түседі.Бойжеткен қызын сұрайды.
Атастыру-ескі салт,қыз бен жігіт атын қызға, қыз атын жігітке есіттіруі
Сәлемдеме-ол адамдардың бір-біріне деген сыйластығының ,құрмет
тұтуының айқын белгісі.Адамды адамның ұмытпай жүруінің,берік
достығының,адал көңілінің алтын кілті.
Оқушылардың жұмысы
Кейіпкерді таны

Бұл кім?

-Қареке-ау,бай екенсің сөзің шалыс,
Екеуміз жапан түзде болдық таныс.
Орнымнан үш ұмтылып тұра алмадым,
Мылтығым тиді маған алты қарыс!

Бұл кім?
“Балталы, Бағаналы ел,аман бол!
Бақалы,балдырғанды көл,аман бол!”
Кірім жуып,кіндігім кескен жерім,
Ойнап ,күліп ер жеткен ел аман бол!
Бұл кім?

Қыз берсең,сен атасың,мен баламын
Не қылып тең құрбымнан кем қаламын..
Асыраған қызыңды мен алмаймын,
Жалғыз қызың Баянды мен аламын.
Жырдағы кездесетін жер – су атаулары.

Жер
атаулары
Пікірлесу сәті

1.Жырдағы көтерілген мәселелер.
2.Қозы өліміне себепкер болған кім?
3.Жырдағы Қарабай мен Қодарлар бейнесі
,қазіргі кезеңде кездесе ме?
4.Қозы Көрпеш-Баян сұлу жыры саған ұнады
ма?
5.Жырдағы қай кейіпкер, қандай қылығымен
ұнады?
Қорытынды

Бұл жыр- ел арасында ең көп тараған ғашықтық
жыр.Зерттеушілер бұл жырды Шекспирдің Ромео-
Джулъетта трагедиясымен барабар деп таныған.Ал
Потанин «Бұл жер жүзіндегі ең қымбат әдебиет
мұраларына жататын шығарма»деп бағалаған.
«Қозы Көрпеш-Баян сұлу жыры-қазақ
ауыз әдебиетінің құнды інжу-маржаны»
Шағын шығарма жазу

Бағалау.
Қоңырауда жақсы демалыңыз!

Ө

Ұқсас жұмыстар

Қозы Көрпеш - Баян сұлу жырының зерттелуі

Қозы Көрпеш - Баян сұлу жырындағы кейіпкерлерге мінездеме беру

Қозының анты

Әлем әдебиеті

Халық музыкасы және опера

Ғ. Мүсірепов - Ананың анасы

Кімнің сөзі

Сәулет ескерткіштері

Мәшһүр - Жүсіп араб және парсы тілдерін жетік білгенімен қоймай, көп тілді білген ғұлама

Ғ. Мүсірепов. "Ананың анасы" әңгімесі

Пәндер