Сөзжасам

Презентация қосу

Тақырып: “Сөзжасам”
1-тапсырма “Ойлан, тап”
2 3

5 4
Екпін деген не?
Сөз екпіні деген не?
Ой екпіні деген не?
Тіркес екпіні деген не?
Тіл туралы үш мақал
СӨЗЖАСАМ

Жаңа сөздердің жасалуы

Лексикалық
жолмен
жасалған
туынды
сөздер
Тұтқа :
1) Есіктің тұтқасы;
2)Өмірдің тұтқасы
Құлақ:
1)Адамның құлағы;
2) Қазанның құлағы
Қара:
1) қара шаш – заттың түсін білдіріп
тұр;
2) тақтаға қара- қимыл-әрекетті
білдіріп тұр
СӨЗЖАСАМ

Жаңа сөздердің жасалуы

Лексикалық Жұрнақ
жолмен арқылы
жасалған жасалған
туынды туынды
сөздер сөздер
Түбір+ сөз тудырушы жұрнақтар

мек
Жү р ме
ген
іс
СӨЗЖАСАМ

Жаңа сөздердің жасалуы

Лексикалық Жұрнақ Сөздердің
жолмен арқылы бірігуі
жасалған жасалған арқылы
туынды туынды жасалған
сөздер сөздер туынды
сөздер
Мысалы: Көктөбе (Көк+ төбе)
Екібастұз (Екі+бас+тұз)
Қызылорда (Қызыл+орда)
Итмұрын (Ит+мұрын)
Көлбақа (Көл+бақа)
СӨЗЖАСАМ

Жаңа сөздердің жасалуы

Лексикалық Жұрнақ Сөздердің Сөздердің
жолмен арқылы бірігуі қосарлануы
жасалған жасалған арқылы арқылы
туынды туынды жасалған жасалған
сөздер сөздер туынды туынды
сөздер сөздер
Мысалы:
Ауыл-аймақ, кәрі-жас, сөйлей-сөйлей,
ақ-қара, азды-көпті, үгіт-насихат,
оқу- әдістемелік
СӨЗЖАСАМ

Жаңа сөздердің жасалуы

Лексикалық Жұрнақ Сөздердің Сөздердің Сөздердің
жолмен арқылы бірігуі қосарлануы тіркесуі
жасалған жасалған арқылы арқылы арқылы
туынды туынды жасалған жасалған жасалған
сөздер сөздер туынды туынды туынды
сөздер сөздер сөздер
Маңғыстау облысы
Он жеті
Мың тоғыз жүз жиырма бес
Сөз таптары
Қара торы,
мал шаруашылығы
СӨЗЖАСАМ

Жаңа сөздердің жасалуы

Лексикалық Жұрнақ Сөздердің Сөздердің Сөздердің
жолмен арқылы бірігуі қосарлануы тіркесуі
жасалған жасалған арқылы арқылы арқылы
туынды туынды жасалған жасалған жасалған
сөздер сөздер туынды туынды туынды
сөздер сөздер сөздер
2 - тапсырма “Семантикалық
картаны толтыр!”
Семантикалық карта №1

Мысалдар Жұрнақ Екі сөзді Екі сөздің Екі сөзді Лексикалық
арқылы біріктіру қосарлануы тіркестіру жолмен
жасалған арқылы арқылы арқылы жасалған
туынды сөз жасалған жасалған жасалған туынды сөз
туынды сөз туынды сөз туынды сөз

Бүркітші +

Бүгін +

Арам шөп, +
арам тамақ
Үлкен үй +

Білім +

Баспасөз +

Жүзбе-жүз +

Жер серігі +
Семантикалық карта №2
Мысалдар Жұрнақ Екі сөзді Екі сөздңі Екі сөзді Лексикалық
арқылы біріктіру қосарлануы тіркестіру жолмен
жасалған арқылы арқылы арқылы жасалған
туынды сөз жасалған жасалған жасалған туынды сөз
туынды сөз туынды сөз туынды сөз
Түсім +

Еңбеккүн +

Қарама- +
қарсы
Суық су, +
суық хабар

Ұшқыш +

Күн сәулесі +

Қолбасшы +

Көзбе-көз +
3 - тапсырма “Сурет бойынша
мәтін құрастыр”
Би өнері
Сурет өнері
Ат жарыс
ИНСЕРТ кестесі
Білетінім Мен үшін Мені таң
жаңалық қалдырады
Үй тапсырмасы:

Өткен тақырып бойынша сөзжұмбақ
құрастырып келу
359-шы жаттығу

Ұқсас жұмыстар

Сөзжасам тіл білімінің дербес саласы

Сөзжасам жүйесі

ҚАЗАҚ ТІЛІ СӨЗЖАСАМЫНЫҢ ІРГЕТАСЫНЫҢ ҚАЛАНУЫ ЖӘНЕ БАСҚА САЛАЛАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ

Атаудың жасалу, қалыптасу процесі - сөзжасамның негізгі зерттеу нысаны

Сөзжасамдық калька

Сөзжасамдық тәсілдер тілдің сөзжасам жүйесінің негізгі заңдылықтарының біріне жататыны

Сөз құрамы

Сөздерден жұрнақ арқылы туынды сөз жасау

Түбір және қосымша

Түбір сөз

Пәндер