Етістіктің түрленуі

Презентация қосу

7 – сынып
Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:
“Етістіктің түрленуі”
Сабаққты
Саба тың ма
маққсаты:
саты:
Оқушыларға етістіктің түрленуі туралы,
яғни шақтары туралы түсінік беріп,
таныстыру.
2. Оқушылардың ойлай қабілеттерін

дамытып, сөздік қорларын молайту.
3. Патриоттық сезім, өз Отанына деген

сүйіспеншілікті, табиғатты қорғай білуге
тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ.
Сабақтың әдісі:сұрақ-жауап, топтастыру,
тірек сызбалар арқылы түсіндіріп,
әңгімелеу
Сабақтың көрнекілігі: слайдтар,
тірек сызбалар, “Кім жылдам” ойыны,
суреттер, семантикалық карта
Сабақтың ережесі
Белсенді қатысу
Тыныштық сақтау

Бірін-бірі тыңдау

Ойын ашық айту

Бір-бірін сынамау

Ынтымақтылық
Ойын «Кім шапшаң»
Сөздер жиынтығы:
ақпарат, шыны, арба, қала, ана, аспаз
сұлы, аңшы,
ақпан, сабақ, арман, ата,
құлын, үлкен, апта,
маса, арна
Сыныпты
үш топқа бөлу

“Қыран” “Сұңқар”
тобы
тобы

“Тұлпар”
тобы
Қайталау – білім анасы
1.Әр топ өз топтарының атына
фонетикалық талдау жасайды.
2.Тест тапсырмасы
Жауаптар
1 нұсқа 2 нұсқа
1.А 1.А
2.В 2.В
3.С 3.Д
4.Д 4.В
5.С 5.А
6.А 6.В
7.А 7.В
8.Е 8.В
9.Е 9.В
10.8 10.А
Жаңа сабақ.
Етістіктің түрленуі.
Етістіктің шақтары
туралы түсінік
Қыран тобы:
Алты алаштың азаттығын армандаған,
ұлтымыздың ұлы перзенті Мағжан атындағы
тұңғыш фестиваль өңір басшысы Серік
Біләловтың бастамасымен ұйымдастырылды.
Сұңқар тобы:
Міне, биыл Қазақстан Республикасының
Тәуелсіздігіне 20 жыл толады.
Тұлпар тобы:
Енді бүгін қарасам, Айналам бақыт кең жатыр.
Бір-бірімен туысқан, Қол ұстасқан ел жатыр.
Сөйлеп тұрған сәтке
байланысты қимылдың өту
кезеңін білдіру етістіктің шағы
деп аталады.
Морфологиялық
талдау

Қыран: барғанмын
жазып отыр
Сұңқар: оқырсың
келіпті
Тұлпар: бардым
сөйлеп
отырғансың
Етістік шақтарының жасалуы

Есімше:
Көсемше:
өткен шақ есімшелер
өткен шақ көсемше
-ған, -ген, - қан,- кен,
- ып, -іп, -п.
- ша, - ше,
Осы шақ көсемше
-дық, - дік, - тық, - тік, - дай,
- дей, - сы, - сі - а, - е, - й.
Келер шақ көсемше:
Осы шақ есімшелер
- ғалы, -гелі, - қалы, - келі,
- атын,- етін,-йтін,-йтын.
- ғанша, - генше, - қанша,
Келер шақ есімшелер:
- кенше
-ар,-ер,-р,-мақ,-мек,- бақ,
- бек, -пақ, - пек
Етістік шақтарының
жасалуы

Етістіктің шақтары есімше,
көсемше тұлғалы етістік
түбіріне
-ды, -ді, - ты, -ті, және –мақ, -
мек,
- бақ, - бек, - пақ, - пек
жұрнақтарының жалғануы
арқылы жасалады.
Шақтық мағынаны білдіретін
етістік көбінесе жіктеліп келеді
де, сол арқылы жақтық мағына
береді. Жіктік жалғау шақ
көрсеткіштерінен (есімше,
көсемше және арнайы шақ
жұрнақтарынан) кейін
жалғанады. Мысалы: оқы-ған-
мын, бар-ып-ты, бар-мақ-сың
Сөйлеп отыр-ған-сың. (көмекші
етістік)
Жазып отыр-ған-мын.
Етітіктің шағы

Өткен шақ – сөйлеп тұрған
Осы шақ -сөйлеп тұрған кезде
сәттен бұрын болып кеткен
болып жатқан қимыл,
қимыл, іс-әрекет Мысалы:
іс-әрекет Мысалы:
Мен жазда Астана
Аслан хат жазып отыр
қаласына бардым.

Келер шақ – сөйлеп тұрған кезде
әлі болмаған, бірақ кейін болуға
тиісті қимыл, іс-әрекет. Мысалы:
Асан ертең нағашы атасына бармақ.
Оқулықпен жұмыс. 123
жаттығу

Осы шақ Өткен шақ Келер
шақ
Оқулықпен жұмыс. 123 жаттығу

Осы шақ Өткен шақ Келер
шақ

ұшып келеді тіккенбіз
Шашып тұр Тыңдадым
Қонды
Шықтым
Жүгірдім
Құрып
кеткенбіз
Кіріп кетіпті
Сабақты бекіту
Семантикалық
карта
Мысалдар Осы шақ Өткен шақ Келер шақ
Жыртып
жүр
Жазып
отыр
Барар
Келмекші
Айтыппын
Оқыған
едік
Келесіңдер
Барғанмын
Сабақты бекіту
Семантикалық
карта
Мысалдар Осы шақ Өткен шақ Келер шақ
Жыртып +
жүр
Жазып +
отыр
Барар +
Келмекші +
Айтыппын +
Оқыған +
едік
Келесіңдер +
Барғанмын +
Үйге
тапсырма.
71-73 бет
124 – жаттығу

Ұқсас жұмыстар

Етістіктің түрленуі. Шақ туралы түсінік

Көптік жалғау жалғанбайтын зат есімдер

Тілдердің классификациясы

Сын есімнің түрленуі

Айнұр сөзін Інім сөзін Мұғалім сөзін септеу тәуелдеу жіктеу

Етістіктің райлары

Зат есімнің түрленуі жайлы ақпарат

Етістіктің грамматикалық категориялары

Етістік түбірі

Етістіктің аналитикалық форманттарының граммтикалық категорияларға қатысы

Пәндер