Кірме сөздер жайлы

Презентация қосу

Сынып жұмысы
Кірме сөздер
Араб, парсы тілінен енген
сөздер
Адам, әлем, ғылым, қоғам,
мектеп, білім, тарих,
әдебиет, мәдениет, пән,
тәрбие, емле т.б.
Монғол тілінен енген
сөздер
а) ел билеуге байланысты сөздер:
ұлыс, нөкер, жасақ, аймақ,
жарлық т.б.

ә) жер – су атаулары: Тарбағатай,
Нарынқол, Нұра, Баянауыл,
Зайсан, Қордай, Алтай т.б.
Орыс тілінен енген
сөздер
а) Қазан төңкерісіне дейін енген сөздер:
болыс, сот, жәшік, кереует, бөтелке,
кәмпит, сөмке, тұрба т.б.

ә) Кеңестік дәуірде кірген термин сөздер:
телефон, телеграф, автомобиль т.б.
Самолет – ұ шақ

Вертолет – тікұ шақ

Коллектив – ұ жым

Герб – елтаң ба

Гимн - ә нұ ран
Пұл

Шайыр Пешене

Ғұлама

Сарбаз Ғибрат
ақша, қаржы
суырып салма
ақын
жасақшы қол,
әскер, жауынгер
ғалым,
оқымысты
үлгі, өнеге
жазмыш, тағдыр
Толағай
Білім

Адам Самаурын

Құн

Телефон Талап

Пешене Сабақ
Оқу үйренумен санаға қонатын ақиқат
жайлы түсінік.
Үйренбей білім бітпес. / мақал. /
Ойлау, сөйлеу қабілеті бар, еңбек
құралдарын жасап, оларды өз
қажетіне жарата
білетін саналы қоғам мүшесі.
Адамнан үлкен ат жоқ,
наннан үлкен ас жоқ. / мақал. /
1. Ерте кезде кісі өлтірген адам тарапынан
төленетін айып мал, төлем.
Өлтірген адамы үшін құн төледі

2. Белгілі бір затқа тән баға, ақы.
Сен оған жерінің құнын түгел төлейсің.
1. Ынта, ықылас, ұмтылушылық.
Арман еткен баланың қайырмайық талабын

2. Міндет, жауапкершілік.
Әдебиет өскен сайын
оқу – үйрену талаптары да
тереңдей беруге тиіс.
/ Ғ. Мүсірепов,Суреткер. /
Мектеп жүйесінде өтілетін пән және сол пәндерден
оқушыларға берілетін тапсырма.

Мұғалім әдебиет сабағында баланы
әсемдікті ұғынуға, қоғам мен адам
арасындағы қарым – қатынастардың
сырын түсінуге үйретеді.
1. Толассыз соғатын жел.
Тоқтамай соққан толағай
Толастар мезгіл жеткей дүр.

2. / көнерген сөз /
Түгі жоқ, тап – тақыр, жалаңаш.
Тау толағай көрінер тасы кетсе.
Шай қайнатуға арналған,
оттығы іш жағына орналасқан
металл ыдыс.
Әңгіме қызып отырғанда сары
самаурын да быжылдап келіп қалды.
Техникалық аспаптар арқылы

алыстан сөйлесетін құрал.
Әбу Насыр әл - Фараби
Үлкен ғалым болу
үшін адам бойында
қандай қасиеттер
қалыптасуы
керек?
Жұлдыз жорамалға

сенесіз бе?
суқұйғыш
мерген
бикеш

таразы
егіздер
Қай сөздерді кірме
сөздер дейміз?
Қай тілден енген
кірме сөздер қазақ
тілінде жиі кездеседі?
Жәшік, сөмке, бәтеңке
сөздері қай тілден енген?
Ұлыс, нөкер, жасақ
сөздері қай тілден енген?
Тарбағатай, Нарынқол,
Баянауыл, Зайсан
сөздері қай тілден енген?
Ұстаз, әдебиет, білім
сөздері қай тілден енген?
Үйге тапсырма

173 – жаттығу

Орыс тілі сабағында пән мұғалімімен бірлесіп
қазақ тілінен орыс тіліне енген сөздерді
анықтау.

Ұқсас жұмыстар

Кірме сөздер туралы жалпы түсінік

ДИАЛЕКТ СӨЗ КІРМЕ СӨЗ

ЛЕКСИКОЛОГИЯ

Интернационал және псевдоинтернационал лексиканы аудару ерекшеліктері

Досмұхамедов және қазақ терминологиясы

Көнерген сөз

Қазақ тілінің негізгі сөздік қоры мен сөздік құрамы

Бей үндес буынды кірме сөздерге қосымша жалғаудың орфографиялану

Жаңа сөздердің жасалуы

Қазақ және орыс тілдерінің бөлінуі

Пәндер