Шешендік сөздер (Дидактикалық материал)

Презентация қосу

Шешендік
сөздер
(Дидактикалық материал)
Шешендік сөздер
Қазақ ауыз әдебиетінің саласы

Аңыз әңгімелерден, өлең –жырдан, ертегіден,
хикая-дастандарда, айтыста молынан
кездестіреміз
Қазақ шешендік өнері Майқы биден бастау алып,
Жиренше, Асан қайғы есімдерімен жалғасады
Бата-тілектен бастап, өнегелі өсиет, өмірде
кездесетін дау-талас, келіссөздерді қамтиды.

Ғасырдан-ғасырға ұласып, халық игілігіне
жарап келе жатқан ұлттық мұрамыздың бірі
Тауып
айтылға Шешендік сөз Ғибратқ
н а толы
тапқыр нақыл
сөз сөз

Ақылға
қозғау Әсерлі
салатын сөз
даналы
қ сөз

Таңдай
Терең Алғыр
қақтырат
мағынал
ы түйінді
ын білгір- сөз
білімді
сөз
сөз
Шешен Қызы
л
Данышпа тілге
н жүйр
ік
Ақыл
гө й

Ой ы
Дана терең

Сөзш Білім
ең дар
Тапқы
р

Суыр Ділма
ыпсал р Айтқы
м ш
а
Шешен

Шешендік өнермен
айналысатын адам

Көпшілік алдында сөйлейтін
адам

Қызыл тілді меңгерген шешен
сөйлеуге қабілетті адам
лтолғау

ҚАЗАҚТЫҢ
ДӘСТҮРЛІ
ШЕШЕНДІК
СӨЗДЕРІНІҢ
ТҮРЛЕРІ арнау

дау
«Екі түрлі түсініктеме күнделігі»

Үзінді Менің пікірім

Бірлігі кеткен ел жаман

Егесіп өткен ер жаман

Белсеніп шапқан жау
жаман

Серпілмеген қайғы жаман
Қазақ шешендерінің көрнекті
өкілдері

Төле би
Әлібекұлы

Қазыбек би Әйтеке би
Келдібекұлы Байбекұлы
Қазақтың Тәуке, Абылай хандары тұсында
мемлекет басқару ісіне араласқан қоғам
қайраткері

«Билер кеңесінің » мүшесі, атақты шешен,
ойшыл дана

Ұлы жүздің төбе биі, «Жеті жарғы» деп
Төле би жастаынанаталатын оқыған, сол кезеңнің сауатты адамы бол
ескіше
заңдар жинағын құрастырушылардың
Араб, парсы тіліндегі
бірі тарихи кітаптарды, аңыз қиссаларды көп оқы

Жастайынан ел арасындағы билікке араласып, әділдігімен,
шешендігімен, тапқырлығымен төңірегіне кеңінен танылады

Төле би ел билігін нығайтуға көп еңбек сіңірген

Төле би қазақтың «Жеті жарғы» әдет-ғұрып заңын жасауға жетек
рөл атқарған. «Жеті жарғыдағы» жер дауы, жесір дауы, құн дауы
ел арасында бола беретін дау-дамайлардың тарам-тармақтарын
Төле би ұсынысымен қабылдаған.

Төле би батыр, би, сұлтандарға ара түсіп, ел қорғау жұмысына
жұмылдырып, батырлыққа, әділдікке тәрбиелеген.
Төле би толғауынан үзінді

Үзінді Негізгі ой

Атың жақсы болса-
Ер жігіттің пырағы.
Балаң жақсы болса-
Жан мен тәннің пырағы.
Әйелің жақсы болса-
Бірінші – иманың,
Екінші – жиғаның,
Үшінші – ырысыңның
тұрағы...
Мағынаны ашу
Шешендік сөздерді жинап бағалағандар

Ы. Алтынсарин өзінің еңбегіне
тапқырлық, шешендік сөздерді енгізді.

М.Әуезов – шешендік сөздерді
алғашқы зерттеушілердің бірі.

В.В. Радлов – халық
шешендігін
бағалағандардың бірі.
Да н а л ы
қ
ойлар
Әділ билердің
қолындағы билік
– қазақтың
түрлі дертін
жазатын
жақсы дәрі.

А. Байтұрсынұлы
Қазақтар өз
өнеріне жетік
келеді.
Бұл жұрттың
бәріне:оқыған
адамдарға да,
байға да, жарлыға
да тән қасиет.

А.Брем
Түркі
халықтарының
ішіндегі ең
суретшіл, образды
тіл- қазақ тілі.
Қазақтар өзінің
шешендігімен,
әсем ауыз
әдебиетімен де
мықты.

С.М.Малов

Ұқсас жұмыстар

Шешендік сөйлеу

Шешендік өнерді насихаттау жолдары

ШЕШЕНДІК СӨЗДЕРДІҢ МАҚАЛ МӘТЕЛДЕРМЕН АЙЫРМАШЫҒЫ

Лекцияның құрылымы

Шешендік сөздің сазы

Шешендік сөз

Деңгейлеп оқу тапсырмаларының оқыту

Сауат ашуға арналған дидактикалық материалдар

Шешендік өнер

Халық ауыз әдебиетін оқыта отырып, оқушыларды шығармашылық өнерге баулу

Пәндер