Тәуелсіздікті аңсаған ақын –Шортанбай Қанайұлы

Презентация қосу

Сабақтың тақырыбы:

Тәуелсіздікті аңсаған
ақын –Шортанбай Қанайұлы
Сабақтың мақсаты:
А) Білімділік: оқушыларға ХIХ
ғасырдағы қазақ әдебиеті зар заман
ақындары, Ш.Қанайұлының өмірі
,шығармашылығы, өлеңдері жайлы толық
түрде мәлімет беру.
Ә) Дамытушылық : ой – өрісін,ойлау
белсенділігін,сөйлеу шеберлігін,тіл
мәдениетін дамыту,сөздік қорын
молайту,шығармашылық ізденіске баулу.
Б) Тәрбиелік: елін, жерін, Отанын
қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа,
еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Қолданылатын көрнекі құралдар:
Көркем әдебиеттер,бейнелі суреттер,
бүктемелер.
Оқыту әдісі: іздендіру, проблемалық,
практикалық оқыту
жүйесі
Пәнаралық байланыс: тарих, әдебиет,
қазақ т
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі
2. Жаңа сабаққа дайындық
3. Жаңа материалды баяндау
4. Жаңа сабақты бекіту, өткен
материалмен байланыстыру
5. Үйге тапсырма беру
Үй тапсырмасын сұрау.

ХIХ ғ. тарихи жағдай және әдебиеттің даму ерекшелігі.
Әбілхайыр хан Анна Иоановна
1731 ж. Кіші жүз қазақтары Әбілхайыр
ханның бастауымен орыс патшасы
Анна Иоановнаға ант беріп, бағынды.
Анна Иоановна
Орта жүз қазақтары
Ресей патшасына
Абылай хан заманында
бағына басатаған еді

Абылай хан
Ұлы жүз қазақтары орыс
патшасына ХІХғасырдың
60-жылдарында
бағынды.
Қазақ даласының Ресейге бағынуы
130 жылдай уақытқа созылды.
Ресей патшасы отарлау саясатын
біртіндеп жүргізді.
Қазақ даласына әскери бекіністер салып,
Ресейдің әр жерлерінен казактар мен
Украинаның жерсіз қалған шаруаларын
көшіріп әкеп, қазақтардың суармалы
шұрайлы жерлерін тартып әперуден
басталды.
Бұрынғы ел билеудің хандық жүйесі жойылды.
Қазақтың хан,
төре тұқымдарынан шыққан аға сұлтандар
Қазақ даласын шын мәнін
өздері қойған, орыстың
әскери майор шенді
офицері басқарды
Қазақ халқы, оның елі үшін еңіреп туған ерлері
отарлық қысымдарға айқын қарсы болды
Кенесары Қасымов бастаған көтеріліс
отаршылдыққа қарсы күресте
елеулі орын алады.
Ол қазақтың хандық мемлекетін сақтап,
тәуелсіз ел болуды аңсады.
Қазақ әдебиетінде

«Топ жарған»
«Қаншайым»
«Кененің Арқамен қоштасқаны»
«Кенесары – Наурызбай» дастаны
«Жасауыл қырған»
Сүйінбай Аронұлы
Шөже Қаржаубайұлы
М.Өтемісұлы Орынбай Кертағыұлы

Бұл ақындар өз заманының айтыскер,
сықақшыл, өткір тілді ақындар болды.
Ақындардың ақыны,
үйінбайдың айтыстары,Айдын көлдей ақылы,
өткір сықақтары, Жыр тұлпары – Сүйінбай, -деп
тұр. өзіне ұстаз тұтқан.
улары көркемдік биіктеЖамбыл
Мен қауіп еткеннен айтамын,
Кейінгі туған баланың,
Ұстай ма деп білегін,
Шая ма деп жүрегін.

Шашын, мұртын қойдырып,
Ащы суға тойдырып,
Бұза ма деп реңін.
Адыра қалғыр заманның,
Мен жаратпаймын сүреңін.

Мұрат Мөңкеұлы
Парасатты ер жігіт,
Жақсыдан ғибрат алады,
Ерінбей бейнет еткеннің,
Еңбегі дейді жанады.

Майлықожа
Ақан сері Балуан Шолақ
Біржан сал

Сара Мәди Бапиұлы
Үкілі Ыбырай
Ақын қоғамдағы адамдарды топқа
бөлмей, бәріне ортақ ой түйер
Образдар жасауға шебер. Адамның
жеке басының қадір-қасиетін,
мейірімділігін, қайырымдылығын,
өнерлілігін жоғары қояды.

Шәңгерей Сейіткерейұлы
Бөкеев
Ыбырай, Абай, Шоқан қазақтың реалистік әдебиетін кәсіптік
көркем әдебиет деңгейіне көтерді.
Жаңа сабақ
Тәуелсіздікті аңсаған ақын – Шортанбай Қанайұлы
18 жылы Түркістанда туылып, өміріні
оңғы жылдарын Қарқаралыда өткізд
Капитализмнің элементі қазақ
ауылдарына да ене бастады.
Бір насихат айтайын
Әуелі қорлар зор болды,
Сондағы зорлар қор болды...
Қайыры жоқ бай шықты,
Сауып ішер сүті жоқ.
Мініп көрер күші жоқ,
Ақша деген мал шықты.
Ендігінің мырзасы
Байлар ұрлық қылады,
Малы көзіне көрінбей.
Сабақты пысықтау.
1. Өлеңнің құрылысын талдау
Қайыры жоқ бай шықты,
Сауып ішер сүті жоқ.
Мініп көрер күші жоқ,
Ақша деген мал шықты.

2. Өлеңді сөйлем мүшелеріне талдау.
Елге егін жайылды,
Байға қоңсы жоламас.
Бай кедейді көрмейді,
Кедей байға ермейді, -
Венн диаграммасы

Ұқсастығы Шортанбай
Абай

Абай Бодандықтан
Әділетсіздікті әшкереледі
болашақты құтылып,
Заңсыздыққа қарсы болды. Тәуелсіз ел
болжаған
Әділ, шыншыл бол, болуды
кемел адам
Кішіпейіл, ізетшіл бол, аңсаған
Үлкенді сыйла. ақын
Сабақты қорытындылау

Тест интервью
Шортанбайдың өзіне
тән ерекшеліктері
Шортанбай қай
жылы туылды?
Ш.Қанайұлы өз шығармаларында
нені жырлады?
аманның бұзылған белгісі тек адамда ғана м
жоқ әлде табиғатта да бар ма?
Заманды бұзған кімдер?
Шортанбайдың шығармалары
өзіңе ұнады ма?
Шортанбай шығармаларынан қандай
тәлім-тәрбие алдың?
Тәуелсіздікті аңсаған Шортанбайдың
арманы орындалды ма?
Тәуелсіздік туралы
бір өлең оқып бер
Үйге тапсырма:
«Зар заман» ақындарына
шығарма жазу

Ұқсас жұмыстар

Орта жүз қазақтары

Оқушыларға жаңа тақырыпты өз бетінше меңгерту мақсатында өткізілген сабақ жоспары

Өлеңнің жоспары

Шортанбай Қанайұлы (1818-1881)

Заман туралы шығармалары

Зар заман ағымы

Зар - заман ағартушылық философиясы

Зар заман философиясы

ҚАЗАҚ ФИЛОСОФИЯСЫ ЖАЙЛЫ

Қазақ философиясының өкілдері

Пәндер