Ортағасырлық номинализм және реализ

Презентация қосу

Тақырыбы:Ортағасырлық номинализм және реализ
Жоспар:
1)Кіріспе
2)Негізгі бөлім
-Реализм
-Номинализм
3)Қорытынды
4)Пайдаланылған
әдебиеттер
Орта ғасыр философиясының
патристика және схоластика деп
аталатын маңызды кезеңдері бар.
Орта ғасырдағы схоластиканың
негізгі мәселесі – универсаийлер, яғни
жалпы ұғымдар туралы пікір талас.
Пікір таластың мәні - жалпы ұғымдар
қалай пайда болады деген сұраққа
жауап іздестіру. Жалпы ұғымдар
ойлау әрекетінің туындысы, яғни
екінші қатардағы реалдық немесе ол
бірінші, өздігінен пайда болған, жеке
дербес өмір сүретін құбылыс. Осы
сұраққа жауап беру барысында бір –
біріне қарама – қарсы екі бағыт
қалыптасты – реализм және
номинализм.
Реализмнің
өкілдері жалпы
ұғымдар
табиғаттың
жеке
заттарынан
тыс, дербес
және олардан Платонның
бұрын өмір көзқарасына сүйене
сүреді деп отырып, жалпы
пайымдайды. ұғымдарға заттар мен
адамдардан тыс
дербестік тән деген
Реализмнің көрнекті өкілдері
- итальян философы Ансельм
Кентерберийский және
француз схоласты
Шамподағы Гийом

Көрнекті итальян ойшылы Фома
Аквинский жалпы ұғымдар, яғни
универсийлер үш түрлі сипатта
өмір сүреді деп пайымдаған. 1.
«заттарға дейін», құдайдың
ақыл-ойында; 2. заттардың өз
ішінде, олардың мәні немесе
формасы ретінде және 3.
заттардан кейін, яғни
абстракциялық ойлаудың
нәтижесі ретінде адамның
басында.
Неополитан корольдігіндегі Аквино қалашығында дүниеге келген
Фоманың көзқарастар жүйесі Аристотель ілімінің теологиялық
түсініктемесі болып табылады.
Оның пікіріше, барлық тіршілік иелері иерархиялық тәртіппен өмір
сүреді. Құдайға ұқсас жаратылған адам қозғалмайтын Жердің
ортасында өмір сүреді. Табиғатта барлығы оған бағытталған
икемделген: Күн жарық пен жылу береді, жаңбыр жерді
ылғалдандырады. Бұл тәртіптік жүйеде табиғаттың дүлей күштері орын
тепкен: жер сілкінуі, боран, күшті желдер. Құдай бұларды адамның
күнәкәрлік істері үшін жіберіп отырады. Ойшылдың пікірінше,
Құдайдың барлығын, оның бірлігін, адам жанының мәңгілігін ақылмен
түсінуге болады, ал әлемді жарату, алғашқы күнә, Құдайдың
үшжақтылығын ақыл арқылы емес, Құдайдың ашылуы нәтижесінде
ғана түсіне аласың.
Номинализмнің өкілдері – жалпы ұғымдар
жай ғана есімдер, заттардың аттары деп
есептеді. Шын мәнінде өзіндік
ерекшеліктері бар жеке заттар ғана өмір
сүреді. Жалпы ұғымдар заттарға тәуелді
ғана емес, тіпті олар заттардың сапалық
қасиеттері мен ерекшеліктерін бейнелей де
алмайды. Номинализм – орта ғасырдағы
материализмнің көрінісі. Бірақ олар жалпы
ұғымдардың заттар мен құбылыстардың
мәні мен мағынасын бейнелейтінін түсіне
алмады.
Пьер Абеляр реализм мен номинализмнің
біржақты пікірлерін толықтыруға
тырысты, сөйтіп өзіндік ерекшелігі бар
концептуализм ілімін жасады. Абеляр
Аристотельдің Платон идеялары туралы
ойларын қайтадан жаңғыртты. Ойшылдың
пікірінше, жалпы нақты заттардан тыс
бола алмайды. Ол заттармен бірге, оның
болмысымен біте қайнасқан. Адам ақылы
оны заттан бөліп, сол арқылы заттың ішкі
мәні мен мағынасын анықтайды, сөйтіп
жалпы ұғымдарды тудырады. Жалпы
ұғым адамның ақылында концепт ретінде
өмір сүреді.
Орта ғасырдағы философия - адам рухының
ерекше туындысы. Оның іргелі принципі -
теоцентристік көзқарас, яғни барлық
болмыстың, игіліктің, әдеміліктің,
философиялық және діни пайымдаудың
күретамыры, бастауы -дін деп қарастыру. Орта
ғасырлардағы діни философияның маңызы
мынада:
-                    ол антикалық және жаңа дәуір
философиясының арасындағы дәнекер
болды;
-                    философияның жаңа салаларға
бөлінуіне жағдай жасады;
-                    тарихи процесті түсінуге
қызығушылық туғызды.

Философиядағы реализм мен номинализм
атты күресте номинализм жеңіске
жеткеніне қарамастан, бұл күрес қазір де
жалғасуда.
Пайдаланылған әдебиеттер:

http://referatikz.ru/load/aza_sha_referattar/f
losofja/orta_asyrly_m_deniettegi_flosofja_fe
nomeni/7-1-0-88

http://bilimbar.kz/779-ortaasyrly-mdenietteg-
flosofya-fenomen.html

https://ru.wikipedia.org/wiki/
%D0%A0%D0%B5%D0%B0%D0%BB
%D0%B8%D0%B7%D0%BC_(%D1%84%D0%B
8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE
%D1%84%D0%B8%D1%8F)

Ұқсас жұмыстар

Номинализм және реализм, концептуализм

Реализмді жақтаушылар

Ортағасырлық философияның схоластика кезеңі

Ортағасырлық философияда

Араб философиясының кезеңдері

Ортағасырлық Батыс философиясы

Орта ғасырдағы мәдениет

Схоластика кезеңдері

Орта ғасыр батыс философиясы

Диалектика немесе даму философиясы

Пәндер