Орта ғасыр философиясындағы номинализм мен реализм

Тақырыбы:Ортағасырлық номинализм және реализм

Жоспар:

1) Кіріспе

2) Негізгі бөлім

-Реализм

-Номинализм

3) Қорытынды

4) Пайдаланылған әдебиеттер

Орта ғасыр философиясының патристика және схоластика деп аталатын маңызды кезеңдері бар. Орта ғасырдағы схоластиканың негізгі мәселесі - универсаийлер, яғни жалпы ұғымдар туралы пікір талас. Пікір таластың мәні - жалпы ұғымдар қалай пайда болады деген сұраққа жауап іздестіру. Жалпы ұғымдар ойлау әрекетінің туындысы, яғни екінші қатардағы реалдық немесе ол бірінші, өздігінен пайда болған, жеке дербес өмір сүретін құбылыс. Осы сұраққа жауап беру барысында бір - біріне қарама - қарсы екі бағыт қалыптасты - реализм және номинализм.

Реализмнің өкілдері жалпы ұғымдар табиғаттың жеке заттарынан тыс, дербес және олардан бұрын өмір сүреді деп пайымдайды.

Пьер Абеляр реализм мен номинализмнің біржақты пікірлерін толықтыруға тырысты, сөйтіп өзіндік ерекшелігі бар концептуализм ілімін жасады. Абеляр Аристотельдің Платон идеялары туралы ойларын қайтадан жаңғыртты. Ойшылдың пікірінше, жалпы нақты заттардан тыс бола алмайды. Ол заттармен бірге, оның болмысымен біте қайнасқан. Адам ақылы оны заттан бөліп, сол арқылы заттың ішкі мәні мен мағынасын анықтайды, сөйтіп жалпы ұғымдарды тудырады. Жалпы ұғым адамның ақылында концепт ретінде өмір сүреді.

Орта ғасырдағы философия - адам рухының ерекше туындысы. Оның іргелі принципі - теоцентристік көзқарас, яғни барлық болмыстың, игіліктің, әдеміліктің, философиялық және діни пайымдаудың күретамыры, бастауы -дін деп қарастыру. Орта ғасырлардағы діни философияның маңызы мынада:

- ол антикалық және жаңа дәуір философиясының арасындағы дәнекер болды;

- философияның жаңа салаларға бөлінуіне жағдай жасады;

- тарихи процесті түсінуге қызығушылық туғызды.

Философиядағы реализм мен номинализм атты күресте номинализм жеңіске жеткеніне қарамастан, бұл күрес қазір де жалғасуда.