Зат есімнің септелуі

Презентация қосу

Зат есімнің
септелуін
оқушылардың
қалай
түсінгенін
тексері.
рі
е
л
үр ық
т
н рл қ
ы
й пқы лы у, .
о
та та зды мыт ыру
қ
ба ылы па да арт
а
С рқ нім рін ін
а де те ліг
із иет нді
с
е
қа елс
б
й
о

Сауатты
лыққа,
ұйымшы
лдыққа,
шығарма
шылыққ
а
тәрбиел
еу.

лау
й
о
дың аңдық
р
а
шыл ,шапш әне
у
қ
О
етін дық ж терін
л
і
б
қа
дам асиет
л
ы
ж
ік қ у.
д
н
ге
ыт
көре
дам

Атау септік

Гүлдің, әженің, заттың

Ілік септік

Демалысты, сөйлемді, шалғыны

Барыс септік

Жастан, өзеннен, биіктен

Табыс септік

Ата-аналар, дәптер, Айғаным

Жатыс септік

Сабаққа, кітапханаға, ініге

Шығыс септік

Оқушымен, отпен, пойызбен

Көмектес септік

Ауылда, мектепте, халықта

Атау септік

Гүлдің, әженің, заттың

Ілік септік

Демалысты, сөйлемді, шалғыны

Барыс септік

Жастан, өзеннен, биіктен

Табыс септік

Ата-аналар, дәптер, Айғаным

Жатыс септік

Сабаққа, кітапханаға, ініге

Шығыс септік

Оқушымен, отпен, пойызбен

Көмектес септік

Ауылда, мектепте, халықта

Атау септік

Аналар, ағаш, гүлдер

Ілік септік

Суретшінің, өсімдіктің, адамның

Барыс септік

Жылқыға, отқа, дүкенге

Табыс септік

Даланы, қонақты, әншіні

Жатыс септік

Қалада, көкте, үстелде

Шығыс септік

Арайдан, темірден, кірпіштен

Көмектес септік

Еңбекпен, қағазбен,досымен

Илеу- құмырсқа....... үйі. Илеу..... қарап оңтүстік пен
солтүстікті ажыратуға болады. Илеу..... бұзуға
(болмайды. Илеу...... мыңдаған құмырсқа өмір
сүреді. Илеу....... құмырсқалар шыға бастады.
Құмырсқа....... пайдасы бар. Құмырсқаның илеуі.......
ойнауға болмайды.
Жалғаулар: - мен, - ден, -ге, - ның, - де, - ді, - ның.

YI. Ойын: «Сөз ойла, тез
ойла»

1) Оқығанды көңілге .................................... тоқылық.

2) . Шықшы .................................. , қарашы кең
далаға,

3) Жазғытұры қалмайды ................................... сызы,

4) Қара боран ............................... жапты,

5) ..............................................

өзен ағар сарқыраған,

6) ....................................- сөздің патшасы, сөз
сарасы,

7) Желсіз ......................................................... жарық ай,

Тексеру:
1. Кел, балалар, оқылық,
(Көмектес септік)
Оқығанды көңілге ықыласпен тоқылық
Оқысаңыз балалар, шамнан шырақ жағылар,
Тілегенің алдыңнан іздемей-ақ табылар.
Ы. Алтынсарин.

2. Шықшы тауға, қарашы кең далаға,
Мәз боласың, ұқсайсың жас балаға.
О шеті мен бұ шетіне жүгірсең,
Шаршайсың ба құмарың бір қана ма?

3. Жазғытұры қалмайды қыстың сызы,
Масатыдай құлпырар жердің жүзі,
Жан-жануар, адамзат анталаса,
Ата-анадай елжірер күннің көзі.

(Барыс септік)

Қ. Аманжолов.
(Ілік септік)

А. Құнанбаев

4. Қара боран көкті жапты,
Қарлы боран қуалай.
Кейде жылайды баладай.
Кейде ұлыған аң сияқты,

(табыс септік)

5. Таулардан өзен ағар сарқыраған,
(Шығыс септік)
Айнадай сәуле беріп жарқыраған.
Жел соқса, ыстық соқса бір қалыпта,
Аралап, тау мен тасты арқыраған.
Ы. Алтынсарин.

6. Өлең- сөздің патшасы, сөз сарасы,
(атау септік)
Қиыннан қиыстырар ер данасы
Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиіп,
Теп-тегіс жұмыр келсін айналасы.
А. Құнанбаев

7. Желсіз түнде жарық ай,
Сәулесі суда дірілдеп,
Ауылдың жаны- терең сай,
Тасыған өзен гүрілдеп.

А.С. Пушкин

(жатыс септік)

А. Құнанбаев.

1-нұсқа
1. Берілген сөздер қай сөз табына жатады?
Алма, парта, терезе, оқушы, доп,ана.
А) сын есім;
Ә) етістік;
Б) зат есім;
2. Көмектес септігінде тұрған сөзді тап.
А) машинамен;
Ә) пышақты;
Б) жайлауға;
3. Зат есім сұрақтарын көрсет.
О) Қанша? Қайда? Неше?
П) Не істеді? Не қылды? Қайтті?
Р) Не? Нелер? Кім? Кімдер?
4. Шығыс септігінде тұрған сөзді тап.
Ы) сабақтан;
І) сабақта;
Ұ) сабаққа;
5. Жатыс септігінде тұрған сөзді тап.
П) қарлығаштың;
Р) баламен;
С) оқушыда;

2-нұсқа
1. Зат есім сұрақтарын көрсет.
Р) Не істеді? Не қылды? Қайтті?
С) Қанша? Қайда? Неше?
Т) Кім? Кімдер? Не? Нелер?
2. Табыс септігінде тұрған сөзді тап.
А) дәрігерді;
Ә) ініге;
Б) ағаммен;
3. Барыс септігінде тұрған сөзді тап.
А) ағаштың;
Ә) халықтан;
Б) адамға:
4. Ілік септігінде тұрған сөзді тап.
Ы) шеңбердің;
І) шеңберден;
Ұ) шеңберге;
5. Берілген сөздер қай сөз табына жатады?
Бала, шеңбер, құс, күйші, балға.
Р) сын есім;
С) зат есім;
Т) етістік;

Ұқсас жұмыстар

Септіктердің жалғаулары аты Сұрақтары Септік жалғаулары

Көптік жалғау жалғанбайтын зат есімдер

Жіктеу есімдігінің септелуі

Зат есімнің жалпы сипаты

Зат есімді оқыту әдістері

Атау септік кім

Қазақ тілінде жай сөйлем түрлерін ата

Етікші аспабының бірімен аттас есімдік

Баланың балаға

Атау септік Ілік септік Барыс септік

Пәндер