Есім хан. 7 сынып

Презентация қосу

5.03.2013

7 ә сыныбы
Сабақтың
тақырыбы
Есім
хан (1598-1628
жж.)

Пән мұғалімі: З.У.Бактыбаева

Сабақтың мақсаты
Білімділік .Есім ханның қазақ

хандығының тарихында
тәжірибелі қолбасшы, білікті саяхатшы, тұлға ретінде
атқарған рөлін ашып көрсету.

Дамытушылық: Оқушылардыың

білімдерін тірек сызба арқылы түсіндіре отырып толықтыру, шыңдау.
Картамен жұмыс жүргізу, топ болып жұмыс істеу дағдыларын
дамыту.

Тәрбиелік: Есім ханның тағылымы мол тарихи тұлғасы
арқылы оқушыларды ұлтжандылыққа, отансүйгіштікке
тәрбиелеу.

Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту
Сабақтың түрі: Ойын-сабақ
Сабақтың әдісі: Дамыта оқыту, тірек – сызба
арқылы оқыту, топпен және жеке жұмыс, мәтінмен
жұмыс.

Пәнішілік байланысы: дүние жүзі тарихы
Көрнекіліктер: Тірек – сызба, Тәуекел , Есім
хандардың суреттері, саяси карта.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру :(Сыныпты топқа бөлу, сабаққа дайындау)

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
ІІІ. Жаңа сабақ
ІVСабақты бекіту
V Қортындылау
VІ Бағалау: жеңіске жеткен топты марапаттау.
VІІ Үй тапсырмасы:Тақырыпты оқу.10 сұрақтық тест құрастыру.

Үй тапсырмасы.

Кестені толтыр

Жылдар

Р/с

1580-1582жж.

1582ж. маусым

1582-1598жж.

1583ж.

1588ж.

1597-1598ж.ж.

1598 ж.жазында
20 күн

ХҮІ ғ. аяғы

Негізгі тарихи оқиғалар

Шығай ханның
баласы?

Тәуекел хан көп
әскермен Абдаллах
хандығына шабул бастап
қайсы қалаларды басып
алды?

Бұхараның
ханы кім?

Шайбанй әулетінің
орнына кімдер
келіп қандай
заңдастыру шарты
жасалды

?

Ресейден сібірге
аттанған жасақ?.
Өзбек пен қазақ
әскерлері кімді
өкшелей қуды?

15 82
жы
сұлта лы Тәуеке
л
н
қазақ бастаған
әс
кімді керлері
ө лт і р
ді?

Ескерту: Слайдтың көрсетілуі барысында әрбір доп үш реттен
тышқан көмегімен шертіледі. 1-ші сұрақ пайда болады, 2-ші сұрақ
жойылады, 3-ші доп қақпаға енеді.

ы
ғ
ы
д
н
а
х
қ
Қаза

Жаңа сабақ. «Қызыққа толы сандықша»
І Қызығушылығын ояту.

1.Қасым ханның заңдарын
жетілдіріп
жалғастырушы?
«Есім ханның ескі жолы»

2.Қазақ хандарының ішіндегі
«Еңсегей бойлы…» деген атқа
ие болған хан?

«Еңсегей бойлы Ер Есім»

3.Тәуекел ханның інісі?

Есім сұлтан

ІІ Мағынаны тану. ЖИГСО-1 әдісі бойынша оқушыларды топқа
бөлу арқылы оқулықтағы мәтінді оқуға тапсырма беру.

1-топ.

2-топ.

Есім ханның ішкі,
сыртқы саясаты

Есім ханның Шығыс
Түркістанға байланысты
саясаты

3-топ. Тұрсын хан

бүлігі.

1-тапсырма. Есім ханға сипаттама берелік:
-1598-1628ж.ж. Қазақ хандығының ханы________________

-Хан тағына лайықты тәжірибелі қолбасшы _____________
-Білікті саясатшы ____________________________________
-Қазақ хандығының әскери күш-қуатын арттыруға күш жұмсаған
хан _____________________________________
-Көрші мемлекеттермен бейбіт экономикалық байланыс орнатқан
қайраткер_________________________________
-Жоңғарларға алғашқы болып қарсы шыққан
хан______________________________________________
«Есім ханның ескі жолы» атты заң жинағының авторы.
- Ірі мемлекет қайраткері_______________________________

2-тапсырма. «Есім
ханның ескі жолы»
тіркесінің мәні неде?
Жауабы:
-ХҮІІ ғасырда жазылған далалық әдет-ғұрып
заңы.
-Адамдар арасындағы қатынас туралы ереже.
-Мал-мүлік, қоныс-тұраққа қатысты
туындайтын дау-шарды шешетін жарғы.
-Жаугершілік заманда елдің қорғаныс қабілетін
нығайтуға бағытталған қағида.
- «Қасым ханның салған қасқа жолының»
жалғасы.

3.Тапсырма:
Деңгейлік тапсырма

балл

балл

балл

1
1)Есім хан ұстанған мақсат
Жауабы:
-Қазақ хандығын бір
орталыққа бағынған
мемлекет етіп құру.

2
2)Тұрсын хан мен Есім ханның
арасындағы ұрыстың шығу себебі.
Жауабы:
-Тұрсынның өзін хан
жариялауы, Есім ханның
билігіне мойынсұнбауы

3
1627 жылы қазақ жеріне жиі жорық
жасаушылар кімдер еді? Жауабы:
-Жоңғарлар

3
Бұл хан Сыр өңірінің қалалары үшін күресті
бастап, 1586 жылы Ташкентті алуға әрекет
жасайды. Суретте қай хан жасырылған?

4-тапсырма.
Картамен жұмыс.
1.ХҮІ ғ.аяғы мен ХҮІІ ғ.басындағы
Қазақ хандығының территориясы.
2.Картадағы қазақ-бұхар соғысы болған
жерлер.

ІІІ.Ойтолғаныс кезеңі.
Тарихи сынақ хат
Қазақ-бұхар соғысы (1603-1624) ерекше қан төгісті
соғыс болды. Бірінші қазақ-бұхар шайқасы 1603
жылы Айғыржар деген жерде болды. Бұл шайқаста
Бұхар хандығының әскері жеңіліс тауып, тымтырақай қашады.
1620-1621 жылдары болған төртінші, бесінші және
алтыншы қазақ-бұхар соғысында Қазақ хандығының
әскерін Тұрсын хан бастап шығып, қазақтар толық
жеңіске жетеді.
1627 жылғы ең соңғы, жетінші қанды шайқасқа Есім
хан Қазақ хандығының әскерін өзі бастап келіп,
кескілескен шайқаста жеңіске жетті.

Бекіту
500$

лімді адамға сыйлық бар ойыны

Қазақ хандығының
саяси билігін
нығайту үшін Есім
хан қандай
шараларды жүзеге
асырды?

70$

Қазақ хандығының әскери күш-қуатын
арттыруға айрықша көңіл бөліп,
сұлтандар мен төрелерге еркіндік,
билік берді.

«Қатаған
қырғы» деп неге
аталды?
100$

Тұрсын ханға еріп, бейбіт елді ойрандауға
белсене қатысқан қатаған руын Есім хан
өлім жазасына кеседі. Тұрсын ханның
осы бүлігі “Қатаған қырғыны” атанды.

Есім ханның Шығыс
Түркістан туралы
саясатының толық
іске аспауының
себептері?

150$

Бар қазақты өз жұртым деп есептеген
Есім хан Шығыс Түркістанға әскер
әкеліп, соғыс аша аламады.

Бұхар-қазақ
қатынасының жиі
бұзылу себептері
неде?

160$

Бұхар ханы Тәуекел ханмен соғыс
барысында айырылып қалған Ташкент,
Сайрам, Әндіжан жерлерін қайтарып
алуды армандады.

Есім хан мен Тұрсын
хандар арасындағы
таластың себебі
неде?

200 $

1598 жылы жасының үлкен болуына
байланысты таққа Есім хан отырады. Кейін
ел арасында Есім ханның беделі артқанын
Тұрсын хан көре алмайды.

1.Есім хан елдің
экономикасын
нығайту жолында
қандай әрекет жасады?

500$

Бұхар ханымен бітім шартын жасасып,
Орта Азия қалаларымен бейбіт
экономикалық байланыс орнатуға
тырысты.

Әуеннің атауын тауып, одан шыққан
сандарды өзара қосу арқылы сол жылдардағы
оқиғаны табыңдар.
Елім-ай

•1443+160= (1603 жылы Айғыржар деген жерде бірінші қазақбұхар шайқасы)
•1921-308=(1613 жылы Есім хан қалың қолмен Самарқанға басып
кірді)
•1620ж-1404+217=(1620-1621 жылдары 4-5-6 қазақ – бұхар соғысы
болды)
•XI+VІ =
(XVІІ ғ Қазақ хандығында ішкі саяси өмір біршама
тұрақтан, Феодалдық талас – тартыстар кең өріс алды)
•1333+295= (1628 жылы Есім хан қайтыс болады)
•1332+281= (1613 жылы Тұрсын хан Ташкентті астанасы етіп
жариялайды)
•1822-224= (1598 жылы Есім хан таққа отырады)
•1219+408= (1627 жылы ең соңғы қанды шайқас болады)
•ІХ+VІІ= (XVІ ғ қуатты Моғолстан мемлекеті біржолата ыдырауға
бет алды)
•921+690= (1611 жылы бұхар әскерін Имамкули хан басқарды)

Сабақты қорытындылау

VІ Бағалау: жеңіске
жеткен топты
марапаттау.

Үйге тапсырма:
Тақырыпты оқу.10 сұрақтан
тұратын тест құрастыру.
Егер мен хан болсам .... Әңгіме
жазу

Сабақ аяқталды.
Зейін қойып
тыңдағандарыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Саяхат сабақ

Жиренше шешен – ақыл-парасаттың, тапқырлықтың символы

Тұйық етістік тапсырмасы

Қазақ хандары туралы

ҒАСЫРДАҒЫ ҚАЗАҚ

Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығы туралы ақпарат

Тәуке ханның хан тағына отыруы

Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығы

Есім ханның ескі жолы

ХV-ХVІІІ ғғ. Қазақ хандығының тарихы

Пәндер