Энергия. 9 сынып

Презентация қосу

Ы.Алтынсарин атындағы жалпы білім беретін
орта мектебі

Тақырыбы: “Энергия”.

Физика пәні мұғалімі:
Мұңдыбекова Ұлбосын Ақылтайқызы

Тақырыбы: “Энергия”.
Мақсаты:
а) Білімділік: Оқушыларға энергия туралы толық мағлұмат беру.
Энергия түрлерімен таныстыру және есептер шығару.
ә) Дамытушылық: Оқушылардың жеке тұлғалық қабілеттерін,
белсенділігін дамыту.
б) Тәрбиелік: оқушыларды өздігінен ізденуге тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, кестелер
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: деңгейлеп оқыту
Сабақтың барысы
Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылармен амандасу
Оқушыларды түгендеу
Жаңа сабақты түсіндіру
Жаңа сабақты қорытындылау
Бағалау
үйге тапсырма беру

Механикада денелердің тұйық жүйесі үшін өзгеріссіз сақталатын тағы
бір шама қарастырылады. Ол – энергия. Энергиямен тек механикада
ғана емес, физиканың басқа бөлімдерінде, тіпті табиғат жайлы барлық
ғылымдардың бәрінде, сондай – ақ техниканың барлық салаларында
кездеседі.
«Дене күйі», «күй» деген сөздер күнделікті өмірде кеңінен
пайдаланылады. Мәселен, адамның күйі туралы айтқанда, оның қан
қысымы, дене температурасы сияқты т.б. белгілі бір уақыт мезетіндегі
жалпы жағдайын сипаттайтын мәліметтер туралы сөз болады.
Ғарыш кемесінің ұшуын басқаратын орталыққа
ғарышкерлердің күй туралы, кеме кабинасы ішіндегі температура,
қысым, ылғалдылық және т.б. туралы мәліметтер үздіксіз келіп түсіп
жатады. Қарапайым тілмен айтқанда, күй дегеніміз – дененің берілген
уақыт мезетіндегі жағдайы.
Механикада дененің (материялық нүктенің) механикалық күйі
сөз болады. Материялық нүктенің механикалық күйін көрсету үшін
механиканың маңызды екі мәселесіне жауап беруге, яғни дененің
берілген уақыт мезетіндегі орны мен қалай қозғалатынын сипаттауға
келіп саяды. Ал бұл нүктенің қайсыбір уақыт мезетіндегі
координаталары мен жылдамдығын көрсету деген сөз.

Механикалық энергия деп дененің механикалық жұмыс
жасай алу қабілетін айтады.

Жұмыс сияқты энергия да тек сандық мәнімен сипатталатын
скалярлық шама болып табылады.
Энергия – Е әрпімен белгіленеді.
Өлшем бірлігі: Дж (джоуль).

Механикалық энергияның
екі түрі бар

Кинетикалық
энергия

Потенциалдық
энергия

Қозғалыстағы
дененің
энергиясы

Денелердің өзара
әрекеттесуіне
немесе дене
бөлшектерінің өзара
орналасуына
байланысты
болатын энергия.

m 2
Ek

E п mgh

Механикалық жұмыс – энергия өзгерісінің өлшемі,
оның физикалық мағынасы да, міне, осында. Жұмыс
атқарылған кезде энергияның әйтеуір бір түрі өзгереді, яғни
A E к

немесе

A E п

Қорытындылау. Сонымен, қорыта айтқанда, қозғалыстағы
дененің кинетикалық энергиясы бар, ал потенциалдық
энергия
денелердің өзара әрекеттесуіне немесе дене бөлшектерінің
өзара орналасуына тәуелді.

Массасы 3кг дене 4м/с
жылдамдықпен қозғалады.
Дененің кинетикалық
энергиясын табыңдар
Берілгені
m=3кг

4м
/с

E k ?

Ek

m 2

Ek

3 4 2
24 Дж

Жауабы: E k 24 Дж

Массасы 5кг дене 7м биіктікте тұр.
Дененің потенциалдық энергиясын табыңдар.

Берілгені
m=5кг
h= 7м

E п mgh

E п 5 9,8 7 343 Дж

Е п ?

Жауабы: E п 343 Дж

Қандай биіктікте массасы 2т жүктің потенциалдық
энергиясы 10кДж-ға тең?

Берілгені
m=2т=0,002кг

E п mgh

h

E п 10кДж 10 Дж

h

h=?

Eп
mg

10 4 Дж
5 м
0,002 9,8

Жауабы:h 5 м

1,5м биіктікке көтерілген,
массасы 300кг-ға тең балғаның қаданы қаққанда
соғылатын бөлігінің потенциалдық энергиясы қандай?

Берілгені
Һ=1,5м
m=300к
г Å ?

E п mgh

E п 300 9,8 1,5 4,5 Дж

ï

Жауабы:E п 4,5 Дж

Қатаңдығы 40кН/м серіппені 0,5см-ге
созу үшін қандай жұмыс атқару керек?
Берілгені
40кН / м 40 10 3 Н / м

x=0,5см=50м

А=?

kx 2
А

40 10 3 50 2
А
0,5 Дж

Жауабы:

А 0,5 Дж

Оқушыларды бағалау.
Үйге тапсырма: §22. 19 – жаттығу

Ұқсас жұмыстар

Физикалық құбылыстар

Дене импульсінің өлшем бірлігі

Оқушыларға арналған сауалнама

Энергия үнемдеу

Физика әлеміне саяхат. Сайыс сабақ

Қоректік заттар

Митахондрия - мембараналы оргоноид

Ток күшінің бірлігі

Энергияның дәстүрден тыс коздері

Технология жаршысы мультимедиялық жоба

Пәндер