Әкімшілік құқық




Презентация қосу
ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ
Орындағандар: Аскарова А., Әбжаппар И., 
Ерасыл А., Төлебек Ғ.

Әкімшілік құқық 

Бұл­қоғамдық қатынастардың белгілі бір 
саласын реттейтін құқықтық нормалардың 
жиынтығы

Атқару билігі мен мемлекеттік басқарудың іске 
асырылуы барысында, тұлға мен мемлекет, азамат 
пен атқару билігі органдары, мемлекеттік басқару 
саласындағы азаматтардың құқықтары мен 
бостандықтарын қорғау

Оны іске асыру, олардың шенеуніктер тарапынан 
бұзылуынан не шектелуінен, озбырлықтан қорғау 
барысында пайда болатын қоғамдық 
қатынастарды реттеу әкімшілік құқықтың мәні.

Әкімшілік құқықтың пәні 

туындайты
н
бұл 
мемлекетті
к басқару 
сферасынд
а 

дамитын

тоқтатылатын

Қоғамдық 
қатынастар

Әкімшілік құқықтың пәніне мына 
қатынастарды жатқызуға болады:

2) Басқаруда атқарушы билік органдарының әкімшілік – 
3) Әкімшілік құқық бұзушылықтарды істегені үшін 
биліктік өкілеттіліктерді жүзеге асыру барысында және 
1) Атқарушы билік органдарының ұйымы байланысты
туындайтын;
азаматтармен, мемлекеттік және мемлекеттік емес 
ұйымдармен өзара әрекеттерінде туындайтын;

ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ ҮШІН ТӘН 
ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ ӘДІСТЕРІ:

Билік әдісі – бағындыру, немесе тура 
бұйыру әдісі ( қатынастар әкімшілік 
құқықтың шегінде біреуінің екіншісіне 
бағынуына тұрғызылады)

Келісу әдісі (өзара бағыныштылықта 
болмайтын қатысушылар арасында)

Ұсыну әдісі (басқару субъектісінің 

ұсыныстары егерде оны басқару екінші 
қатысушысы қабылдаған жағдайда заңды 
күшке ие болады)
Теңдік әдісі (мемлекеттік механизмнің 
деңгейінде тұратын субъектілер 
әкімшілік келісімшарт түрінде бірлескен 
әрекеттерді бір қабылдайды)

құқықтық 
институттар 
бойынша 
бөлінген

салаларды 
құрайтын 
салашықтарға 
жиыстырылға
н топтар

құқық 
нормаларының 
ғылыми – 
ұйымдастырылға
н жиынтығы

Әкімшілік құқықтың 
жүйесі бұл:

бұл басқару 
қатынастарының 
субъектілерінің мінез – 
құлық ережелері 
көрсетілген және 
бекітілген мемлекеттік 
билік ресми түрде 
мақұлдаған нысандар

Әкімшіл
к 
құқықты
ң қайнар
көздері 

Әкімшілік 
құқық 

Аталған саяси 
құрылыстарға 
басшылық 
жасай отыра

экономикалық

Қоғамдық 
қатынастардың 
белгілі бір тобына 
ғана ерекше көңіл 
аудара отырып 

әлеуметтік
арнайы бағыттау 
арқылы өзінің 
реттеушілік 
ықпалын тигізеді.

мәдениет 

 әкімшілік

Құқық 
саласы 
ретінде

Құқық 
ғылымыны
ң саласы 
ретінде
Оқулық 
пән ретінде
Әкімшілік 
құқықтың 
қоғамдық 
өмірдегі 
рөлі:

Әкімшілік құқық  Әкімшілік 
құқықтың 
нормаларын 
ғылымы 
зерттейді
зерттейді

Белгілі бір 
жүйеге 
келтіреді

Құқықтық 
институттарға 
біріктіреді

Оларды 
топтастырады 

жүйелейді

Әкімшілің құқықтық 
нормалар

Әкімшілік 
құқықтық 
санаттар

Әкімшілік құқық 
нормаларын қолдану 
тәжірбиесі

Ғылымның 
пәнін мойындай 
отырып, оның 
мына үш 
бөліктен 
құралғанын 
айтуға болады

Әкімшілік 
құқық 
ғылымы 
әкімшілік 
заңнамалар
ды 
зерттейді

БІРАҚ

Кітаптар 
мен 
кодекстер 
бойынша 

абстракт 
түрде емес

азаматтардың 
өмірімен 
және басқару 
аппаратының 
жұмысымен 
тығыз 
байланыста 
зерттейді

Бұл дегеніміз әкімшілік 
құқықтық нысанда реттеуді 
қажет ететін адамдардың 
қатынастарының бір түрі

әкімшілік құқықтық 
реттеу пәнімен тығыз 
байланысты

Әкімшілік құқық 
ғылымының пәні

танып 
білу 
әдістеріні
ң  жүйесі

Әкімшілік 
құқық 
ғылымыны
ң әдісі бұл:
заң 
ғылымдарының 
методологиялық 
негізін құрайды

олар нақты заң 
ғылымдарында 
пайдаланылад
ы

Әкімшілік құқық ғылымының 
зерттеуінде пайдаланатын аса 
маңызды әдістер

Формальды 
догматикалық
Нақты 
социологиялық 
зерттеу
Салыстырмалы 
құқықтық 
зерттеу
Салыстырмалы 
тарихи

Формальды 
догматикалық әдіс(догмаға 
негізделген) оны кейде 
арнайы заңдып деп атайды 
әкімшілік құқықтың 
догмасын, яғни қағидасын 
зерттейді.
Бұл әдіс әкімшілік құқықтық 
нормалар мен қатынастарды 
баяндаау мен талдау, 
оларды түсіндіру, түсінік 
беру, топтастыру сияқты 
тәсілдерді қамтиды.

Нақты социологиялық 
зерттеу әдісі басқару 
органдарының қызметіне 
тікелей байқау жасау, 
лауазымды адамдарға 
ауызша сұрақ қою, анкета 
жүргізу, әңгімелесу сияқты 
тәсілдерді қамтиды.
Бұл тәсілдің құндылығы сол, 
ол тікелей өмірдің өзінен 
мағұлматтар мен фактілер 
алуды қамтамасыз етеді.

Салыстырмалы 
құқықтық зерттеу әдісі 
бұл екі немесе одан да көп 
әкімшілік құқықтық 
институттарды зерттеу 
тәсілі.
 Бұл әдістің мақсаты 
әкімшілік құқық 
институттарын өзара 
салыстыру, жалпы ортақ 
болатын ұқсастығы мен 
айырашылығын табу.

Слыстырмалы тарихи әдіс 
мемлекттік басқару мен әкімшілік 
құқықтық институттардың аса 
маңызды санттарын талдау мен 
бағалауға тарихи тұрғыдан қарау 
болып табылады.
Әкімшілік құқық ғылымында 
тарихи баяндау осы ғылымның 
өзге әдістері орындайтын сиқты 
функцияларды орындайды: 
материал жжинайды, оны 
салыстырады, біздің мемлекеттік 
құрылысқа неғұрлым жарамды 
ескі, бірақ ұмыт болған үлгілерді 
пайдаланып, ұсыныстар жасайды.

Бұрын 
«полиция 
ғылымы» 
немесе 
«полиция 
құқығы» деген 
атпен 
басталды.

Әкімшілік 
құқық заң 
ғылымдары 
ішіндегі ең 
жасы(даму 
процесі 
шамамен үш 
жүз жыл)

Он тоғыз және 
жиырмасынш
ы ғасырлар 
аралығында 
әкімшілік 
құқық деп 
аталатын 
дербес 
ғылымға 
айналды.

Р.Моль және 
Л.Штейн

Оның пікірі бойынша әкімшілік 
құқық ғылымының міндеті 
мемлекеттік басқару 
органдардың заңдық мәнін 
зерттеу, олардың азаматтармен 
қатынасын зерттейй отырып, 
осыған байланысты пайда 
болатын дауларды шешудің 
механизімін көрсету,

Олардың ғылыми 
қызметі Батыс 
Еуропада абсолюттік 
құлап, мемлекеттердің 
буржуазиилық 
құқықтық кезеіге өтуі 
кезіндегі биліктің 
бөлінуі кезінде болды.

О. Майер 

«Немецкое 
админстративное 
право»

И.Т.Тарасов 
«админстра­
тивное 
право»

Атқарушы билікті 
заңды орындау үшін 
басқару актілерін 
шығару құқығы және 
бойынсұнбаған 
жағдайда мәжбүрлеу 
құқығын қодану заңға 
тәуелдә ретінде 
қаралған.


Ұқсас жұмыстар
Әкімшілік құқықтың қайнар көздері
Әкімшілік құқық бұзушылықтың белгілері
Әкімшілік құқық бұзушылық жане әкімшілік жауаптылық
Әкімшілік жауапкершілік
ҚР ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҒЫНЫҢ НЕГІЗДЕРІ
Әкімшілік құқық бұзушылықтың құрамы
Әкімшілік құқық бұзушылық
Мақсаты Әкімшілік құқық құқықтың және басқару жүйесі
Құқық бұзушылық
Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексі
Пәндер