Қой шаруашылығы

Презентация қосу

Ақтөбе облысы
Мұғалжар ауданы
Мұғалжар селосы
Мұғалжар орта мектебі
биология пәнінің мұғалімі
Үмбетов Бауыржан Молдабайұлы

Бұл кай жануардың каңқасы?

Мына сурет нені білдіреді?

Мына ғалым нені зерттеді?

Қой шаруашылығы

Сабақтың тақырыбы:

Қой шаруашылығы мал шаруашылығының
негізгі саласы

Сабақтың мақсаты:
Қой қолтұқымдарын таныстыру;
Қойдан алынатын өнімдерді
күнделікті тұрмыста пайдалану;
Жергілікті жерде мал
шаруашылығын өркендету
мақсатында оқушыларға кәсіби
бағдар беру;

Сабақтың өтілу жоспары:

I.Қызығушылығын ояту.
Психологиялық дайындық.
“Ой қозғау”.
Топтастыру.

II.Мағынаны тану.

Мәтінмен жұмыс
Сұрақ бетшесі.
Практикалық жұмыс

III.Сергіту сәті.

Психологиялық тренинг

IV.Ой толғаныс.

Жарнама
V.Қорытынды бағалау.
Менің көңіл-күйім.

Селекция

Қолтұқым

Іріктеме

Селекция ғылымы және оның міндеті

АуылшаруашыӨсімдіктер мен
лығының
жануарлардың
өнімділігін Селекция – сұрыптау
жаңа тұқымдарын
арттыруға
дегенді білдіреді
шығару,
бағытталған
жақсарту
ғылым

1.Асканий
қошқары
2.Меринос
3. Цигай қойы
4.Қаракөл қойы
5.Роман қойы
6. Еділбай қойы
7. Қазақтың
арқар меринос
қойы
8. Кавказдық қой

Қой қолтұқымдары

Биязы жүнді
бағытта

1. Оңт. Қазақ
мериносы
2. Солт. Қазақ
мериносы
3. Биязы
жүнді қазақ
қойы
4. Қазақ
арқар
мериносы

Биязылау жүнді
бағытта

1. Цигай,
2.Линнкольн,
3.Ромни-марш
4:.Дегерес
қойы
5:Гемпшир
6.Кросбред
қойы

Құйрықты ұяң Құйрықты қылшық
жүнді бағытта
жүнді бағытта

1.Сараджын
қойы
2. Қарғалы
қойы

1. Еділбай қойы
2. Құйрықты қазақ
қойы
3. Қаракөл қойы

Қой терісінің
түрлері

Қозы терісі

Ересек қой терісі

Елтірі

Тондық

Жылбысқы

Тұлыптық
Былғарылық

“Қойдың сүті – қорғасын”
Уызқанақ
Қорықтық

Тосап

Ақлақ
Қой сүтінен
алынатын тағамдар

Қатық

Құрт

Ірімшік
Сүмесүт

Қой жіліктерімен табақ тарту реті
“Қарсы алғанның белгісін – қабағынан танисың
Сыйлағанның белгісін – табағынан танисың”

Бас табақ
Сый табақ
Орта табақ
Аяқ табақ
Күйеу табақ
Келін табақ
Қыздар табағы
Құдағилар табағы

Топтастыру

Қой шаруашылығы

Мәтінмен жұмыс

Әр топ мәтінмен жұмыс жасау.

Сұрақ бетшесі:

“Арқар меринос” тобы
Қой қай класқа, отрядқа және оның қай тобына жатады?

Қойдан қандай өнімдер алынады?

“Еділбай” тобы
Қазақстанда ертеден өсіріліп келе жатқан қойдың қолтұқымдарын атаңдар?

Арқар меринос қойы қалай шығарылды?

“Дегерес” тобы
Қазақстанда қылшық жүнді құйрықты қойдың қандай қолтұқымдары өсіріледі?

Жартылай биязы жүнді қойдың қолтұқымдарын атаңдар.

“Қаракөл” тобы
Қой сүтінен жасалатын тағамдар?
Қойдын арғы ата тегі

Сұрақ бетшесі:

“Арқар меринос” тобы

Қой қай класқа, отрядқа және оның қай тобына жатады?
Қой сүтқоректілер класы, жұптұяқтылар отряды, күйіс
жатады.
Қойдан қандай өнімдер алынады?
Ет, май, жүн, тері, сүт алынады.

қайыратындар тобына

“Еділбай” тобы
Қазақстанда ертеден өсіріліп келе жатқан қойдың қолтұқымдарын атаңдар?
Еділбай, бағаналы, ырғыз, сарысу, қарқаралы
Арқар меринос қойы қалай шығарылды?
Арқардың қошқары мен жергілікті саулықты жұптастыру арқылы.
“Дегерес” тобы
Қазақстанда қылшық жүнді құйрықты қойдың қандай қолтұқымдары өсіріледі?
Қаракөл, қазақтың қылшық жүнді қойы, еділбай.
Жартылай биязы жүнді қойдың қолтұқымдарын атаңдар.
Дегерес, гемпшир, кроссберд

“Қаракөл” тобы

Қой сүтінен жасалатын тағамдар.
Құрт, ірімшік, тосап, сүмесүт, уызқағанақ, қорықтық, ақлақ, қатық.
Қойдын арғы ата тегі
Муфлон

Тапсырма №1
Сөйлемде түсіп қалған сөздердің орнын тауып жаз:

Қазақстанда қой шаруашылығын
дамытуға зор үлес қосқан
шопан_______.
Бағалы елтірісі үшін өсірілетін қой
тұқымы
.

Тапсырма №2
Р/с

Жеке тұқымдары

Биязы жүнді

Жартылай биязы

Ұяң жүнді

Қылшық жүнді

Ерекшеліктері

Өсірілетін аймақтар

Тапсырма №3
Қазақстанда көбірек өсірілетін қой қолтұқымдарының
жеке ерекшеліктерін көрсететін кесте сызып толтыр:
Тұқымдары
Арқар-меринос
Дегерес
Еділбай
Қаракөл

Өсірілу бағыты

Будандастырылған
түрлері

Бұл қай қой?

•
•
•
•
•

Меринос
Қаракөл қойы
Роман қойы
Еділбай қойы
Қазақтың
арқар-меринос
қойы
• Кавказдық қой

Қой малына берілген атаулар
• Тұсақ- екіден үшке шыққан, шағылысса да төлдемеген қой;
• Бағлан –ерте туған семіз қозы;
• Марқа –есейген қозы;
• Шүйделі қой –күзге қарай семіріп,
май біткен қой;
• Саулық –төлдейтін үш жастан
жоғары қой;
• Тоқты –6 айдан 1 жасқа дейінгі қозы;
• Сары қарын қой – 7-8 қоздаған қой;
• Қошқар – жыныстық қуаты жетілген
еркек қой;
• Ісек -3 жаста піштіріліп жіберілген
қошқар;
• Азбан -6-7 жасар қошқар;

Сергіту сәті.

Психологиялық тренинг.
Егер қыз балаға тән заттар
көрсетілсе, оқушылар қолдарын
шапалақтайды.
Егер ер балаға тән заттар көрсетілсе,
оқушылар аяқтарын қозғалтады.

Жарнама

Әр топ өзінің тобына байланысты
жарнамалайды.

Қой етінің пайдасы.
Қой етінде пайдалы көмірсу қосындылары, темір, фосфор, ақуыз мол. Етті
семіздіктен арылу үшін, әлсіздікке қарсы, босанған әйелдердің денсаулығын
жақсарту мақсатында пайдаланады.
Сойылған жас малдың етін және сорпасын науқас адамға, іш ауруына
байланысты үздіксіз берсе, денсаулығы жақсарып, іштегі жел кайтады.
Қой етін күйдіріп, көмірін сірке суына салып, жылан , шаян шаққан жерге таңса,
уытты, қайтарады, сыздап ауырғанды басады.
Етін сылынып алынған сүйектерді бөлшектеп, ұзақ қайнатып, сорпасын мешел
балаларға күніне 2-3 рет ішкізсе, нәтижесі тәуір.
Қойдың етіне қайнатылған су қосып сұйылтып, күніне 2 рет көзге тамызса,
жанардағы аққа ем.
Денедегі теміреткінің бетін спиртпен тазалап , өтті бірнеше күн жағады.
Шаштың арасы бөртіп кеткенде сабындап жуып, сумен сұйылтылған өт
жуындысымен шашты жуса, бөрткен жоғалады.
Малдың бауырын каны аз , денесі әлсіз, көру қуаты төмендеген ауруларға береді.
кешкілік көзі көрмейтіндерге малдың 100 гр. таза бауырына сарымсақтың 2-3
үлесін қосып, күніне 1 рет 2 апта жегізсе, көздің көруі жақсаратын болады.

Үйге тапсырма:
Қойдың кәделі жіліктері және мақалмәтелдер жазып келу;

Мақал мәтелдер мен
жұмбақтар

Тойған
Кішкене
ғана
қозыдай
бойы бар
Айналдырып
Ұйыған сүттей
киген тоны бар

Төрт
тағанда
Қойдыңбойы
сүті қорғасын,
бар
Момындық
Қойды –үркіттен
дұрыс ойы
оңбасын
бар,
Кербезденіп жүрмейді
Қой семезі
Айналдырған
тоны
қойшыдан
бар

Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Қой шаруашылығын өндірістік негізде дамытудың еліміздегі ұтымды мысалдары

Атырау облысы өңіріндегі қой шаруашылығы

Қазақстандағы мал шаруашылығы

Қазақстандағы мал шаруашылығының дамуы

Ақылды ферма жобасының пайдасы

Қой малын азықтандыру

Ұяң жүнді құйрықты қолтұқымдар

Қой шаруашылығы мал шаруашылығының басты саласы

Қой шаруашылығы өнімдерін танып білу

ҚОЙ ЕТІ ЕШКІ СҮТІ

Пәндер