Халықтың жастық - жыныстық құрамы. Еңбек ресурстары

Презентация қосу

Дүние жүзінің халқы

Халықтың жастықжыныстық құрамы.
Еңбек ресурстары
Теория

Сарамандық
жұмыс

Тест

Сұрақтар

Шартты
белгілер

Тапсырм
а-лар

Бекіту

Жыныстық құрамы

Жас құрамы
Дүние жүзінің еңбек
ресурстары

Дүние жүзі халқының
жыныстық құрамы

Дүние жүзі халқының жыныстық құрамында ерлердің үлес
салмағы басым. Ерлердің саны әйелдерден 51 млн адамға
артық.
Алайда әр түрлі елдердегі халықтың жыныстық
құрамы түрліше болып келеді. Қазақстанда орташа алғанда

Ерлер мен әйелдердің
арасалмағы

Дүние жүзі халқының жастық
құрамы
Ежелгі грек математигі және
философы Пифагор адам
өмірін жыл мезгілдеріне
балаған:
Көктем – балалық шақ
Жаз- жастық шақ
Күз – есейген шақ
Қыс –кәрілік шақ

Дүние жүзі халқының
жастық
Халықтың жастық
құрылымының үш типі
құрамы

1.Прогрессивті –
Халықтың жастық құрылымы балалардың үлесі
жоғары
2.Тұрақты – балалар мен
қарттар тең.
10%
балалар
28%
3.Регрессивті –
ересектер
балалардың үлесі
қарттар
төмен, қарттардың үлесі
62%
жоғары. Барлық халықтың
ішіндегі
65 жастан жоғары
Дүние жүзі
халқындағы
тұрғындардың
балалардың
үлесі үлесі 7%- дан
асатын болса елдің халқы
«қарт» деп
есептеледі.
орташа
жасы–

Дүние жүзі халқының
33 жас.
2050 жылға болжам бойынша-36,5
жас

Дүние жүзі халқының жастық
Жас топтары бойынша халықтың құрамы, %
құрамы
Аймақтар

балалар (014 жас)

ересектер
(15-59 жас)

қарттар (60
жастан
жоғары)

ТМД елдері
Шетелдік
Европа
Шетелдік
Азия
Африка
Солт. Америка
Латын
Америкасы
Австралия,
Халықтың
ұдайы
өсуінің
ІІ
типіне
жататын
елдерінде
мұх.ар
Халықтың ұдайы өсуінің І типіне жататын елдерінде
балалардың
болып
келеді.
Орташа
балалардың үлесі
үлесі жоғары
22-25%-дан
аспайды,
қарт есеппен
Қазақстанда
64 ал
балалардың
үлесі
құрайды, болып
ал жекелеген
адамдардың
үлесі40-45%-ды
15-20% шамасында
келеді
Дүние
елдерде
50%-дан
да 28
асады халықтың
(Кения, Ливия,
Ботсвана).
Бұл
және
бұл
елдер халқында
жалпы
«қартаюы"
жүзінде
елдердегі
қарт адамдардың үлесі 5-6%-дан аспайды.
байқалады.

Жастық -жыныстық
пирамида

Халықтың
ұдайы
өсуінің
I типі
(Жапония)
Халықтың
ұдайы
өсуінің
II типі
(Йемен,
Венесуэла)
Дамыған
пирамиданың төменгі
Дамушы елдерде
елдерде пирамиданың
төменгі жағы
жағы тар
кең,болып
бұл
келеді.
халықтың
жастық
құрылымындағы
балалардың
дамушыБұл
елдердегі
туудың
жоғары
екендігін және
халықтың
үлесінің
төмендігін және
қарттардың
жоғары
жастық құрылымындағы
балалардың
үлесі үлесінің
жоғары екендігін
екендігін
көрсетеді.көрсетеді.

Дүние жүзінің еңбек
Халықтың жастық құрылымы өндіргіш күштерді– еңбек
ресурстары
ресурстарын айқындайды.
Еңбек ресурстары

д.ж.халқының -61,2%-ын құрайды.
Экономикалық белсенді халық – экономиканың нақты
салаларында жұмыс жасайтын немесе жұмыс іздеп жүрген
еңбекке қабілетті адамдар.
Дүние жүзі бойынша экономикалық белсенді халықтың үлесі
- 45% (3млрд.астам адам)
Аймақтар

ЭБХ (%)

Шетелдік Европа, Солтүстік Америка
елдері,
Ресей

50-60%

Азия, Африка, Латын Америкасы елдері

40-45%

Қазақстанда
52%
Экономикалық
белсенді
халық – еңбекке
қабілетті
халықтың
Дамыған
елдердегі
экономикалық
белсенді
халықтың
үлесі,
материалдық
өндіріс
салалары
мен болып
өндірістік
емес
салада
дамушы
елдерге
қарағанда
жоғары
келеді.
Еңбекпен
жұмыс жасайтын
бөлігі.
қамтылу
құрылымы
елдердің әлеуметтік және экономикалық
даму деңгейіне байланысты.

Сарамандық жұмыс
Ұдайы өсудің І және ІІ типіне жататын елдердің жасжыныстық пирамидасына талдау жасаңдар .

Тапсырма :
• Жас - жыныстық пирамида нені көрсетеді?
• Екі пирамиданы салыстырыңдар. І типтегі пирамиданың ІІ
типтегі пирамидадан айырмашылығы қандай ?

1. Жас- жыныстық пирамида –бұл халықтың жастық және
жыныстық құрылымын көрсететін графикалық сурет.
2. Ұдайы өсудің II типіне жататын елдерде (дамушы)
пирамиданың төменгі жағы (балалар) өте кең болып келеді ,
ал Iтипіне жататын елдерде (дамыған) керісінше тар болып
келеді. Қарт адамдардың үлесі I типіне жататын елдерде
жоғары болып келеді.

Тест

1. 1.Халықтың жастық құрылымында қарт адамдардың үлесі
жоғары, ал балалардың үлесі төмен болып келетін елдер:
А. дамыған
Б. дамушы
2. Халықты жас құрылымына және жыныстық құрылымына
қарай жіктеу қалай аталады?
А. сұрыптау
В.
құрылым
Б. топтпау
Г. жіктеу
3. Ерлердің үлесі басым елдер:
А.Ресей мен Иран
В.Германия
мен Франция
Б.Қытай
мен
Сауд Аравиясы
Г.Ешбір елде
4. Қай
елдерде
қарттардың
үлесі жоғары?
А.Жапония
В. Кения
Б.Тунис
Г.Монғолия
5. Экономиканың
нақты салаларында жұмыс жасайтын
немесе жұмыс іздеп жүрген еңбекке қабілетті адамдар:
А.Еңбек ресурстары
Б.Экономикалық белсенді халық

Тест

1.Халықтың жастық құрылымында қарт адамдардың үлесі
жоғары, ал балалардың үлесі төмен болып келетін елдер:
А. дамушы
Б.дамыған
2. Халықты жас құрылымына және жыныстық құрылымына
қарай жіктеу қалай аталады?
А. сұрыптау
В.
құрылым
Б. топтпау
Г. жіктеу
3. Ерлердің үлесі басым елдер:
А.Ресей мен Иран
В.Германия
мен Франция
Б.Қытай
мен
Сауд Аравиясы
Г.Ешбір елде
4. Қай
елдерде
қарттардың
үлесі жоғары?
А.Жапония
В. Кения
Б.Тунис
Г.Монғолия
5. Экономиканың
нақты салаларында жұмыс жасайтын
немесе жұмыс іздеп жүрген еңбекке қабілетті адамдар:
А.Еңбек ресурстары
Б.Экономикалық белсенді халық

Тақырыпқа байланысты сұрақтар:
дүние жүзі халқының құрамы
Еңбекке қабілетті
халықтың
материалдық
өндіріс
Экономикалық
белсенді
халық
деп
кімді
1 салалары мен өндірістік емес салада жұмыс
айтамыз?
жасайтын бөлігі

Халықтың жастық құрылымының қандай типтері
Прогрессивті, тұрақты, регрессивті
ажыратылады?
Қытайда,
Индонезияда,
Қай
ерлер саны
басым?Кувейтте т.б.
3 елдерде

Қай
құрылымда
4 елдерде жас- жыныстық
балалардың үлесі басымДамушы
келеді?
Пифагор
адам өмірін
қандай
бөлген?
Көктем,
жаз,кезеңдерге
күз,қыс

Тапсырма 1

Дұрыс тұжырымды

таңдаңдар

Дүние жүзінде әйелдер басым

Егер барлық халықтың ішіндегі 65 жастан
жоғары тұрғындардың үлесі 7%- дан асатын
болса елдің халқы қарт деп есептеледі.

Халықтың еңбек құрылымы елдің әлеуметтік
-экономикалық даму деңгейімен байланысты.

Африка, Азия және Латын Америкасының
жекелеген елдеріндегі балалардың үлесі
40% ға жетеді.

Балалардың үлесінің ең жоғары
көрсеткіштерінің бірі Шетелдік Европа
елдеріне тән.

Дамушы елдерде халықтың басым бөлігі
өнеркәсіп саласында жұмыс жасайды.

Азияда әйелдердің үлесі басым

иә

жо
қ

Тапсырма 2

Берілген елдерді екі топқа жіктеңіз:
1.Жапония; 2.Мозамбик; 3.Бангладеш; 4.Чехия; 5.Венгрия;
6.Ресей; 7.Уганда; 8.Үндістан
Жастардың үлесі
жоғары болып келетін
елдер

Қарттардың үлесі
жоғары болып келетін
елдер

Тексеру
Жастардың үлесі
жоғары болып келетін
елдер

Қарттардың үлесі
жоғары болып келетін
елдер

2,3,7,8

1,4,5,6

Бекіту
А1. Аталған елдердің қайсысында халықтың жастық
құрылымында балалардың ( 15жасқа дейін) үлесі басым
келеді?1.Сауд Аравиясы
3.Испания
2.Канада

4.Жапония

А2. Аталған елдердің қайсысында халықтың жыныстық
құрылымында ерлердің үлесі басым келеді?
1.Канада

3.Пәкістан

2.Германия

4.Финляндия

А3. Аталған елдердің қайсысында халықтың жыныстық
құрылымында әйелдердің үлесі басым келеді?
1.Түркия
3.Австрия
2.БАӘ
Жауаптар

4.Алжир
А1-1; А2-3;А3-3

Бекіту
В1. Кестедегі деректерді пайдалана отырып, Канада
халқының 15 пен 64 жас аралығындағы жас құрылымын
анықтаңдар.
15 жастан төмен,
64 жастан
%
жоғары, %
Жауап %

Жауап

%
В2. Кестедегі деректерді пайдалана отырып, ОАР халқының
қанша үлесін 15 жастан кіші балалар құрайтынын
анықтаңдар.
Халқының жалпы
15 жасқа дейінгілер
саны, млн.адам
саны, млн.адам.

Жауап
%

15,36

Жауап

32%

Шартты белгілер:
Карта
Суреттер

Алға қарай

Видео, флэш

Кейін
қарай

Диаграмма

Шығу

Мәтін

Үйге
тапсырма

Кесте
Интернет ресурстар

Үйге тапсырма:
1.Мәтінді оқып танысу;
2. 1,3-тапсырмалар(113 бетте);
3.Оқулық мәтініндегі сандық мәліметтер
негізінде Жер шары халқының қазіргі
жастық және жыныстық құрылымын
бейнелейтін дөңгелек диаграмма
құрастырыңдар.

Ерлер мен әйелдердің
Әйелдер саны
Ерлер мен
Ерлер саны басым
басым елдер арасалмағы
әйелдер саны тең
елдер
елдер

ТМД елдері,
Европа, Солтүстік
Америка

Африка, Латын
Америкасы,
Австралия және
Мұхит аралд.

Азия (Қытай, Үндістан,
Индонезия, ОңтүстікБатыс Азия)

СЕБЕПТЕРІ:
1. Әйелдердің
орташа өмір сүру
жасының
ұзақтығы.
2. Әр түрлі
соғыстардың
салдары.
3. Ерлердің ауыр
өнеркәсіп
салаларында
жұмыс жасауы.

1. Әйелдердің тұрмыс
жағдайының төмендігі
(ерте некеге тұру, ерте
және көп бала туу)
салдарынан ерте көз
жұмуы.
2. Парсы шығанағының
мұнай өндіруші елдеріне
жұмыс жасауға ер
адамдардың ағылуы.
3.Ер балаларға көбірек

Ұқсас жұмыстар

Халықтың жастық- жыныстық құрамы. Еңбек ресурстары туралы

Халық және еңбек статистика сы

Демографиялық саясат

Еңбекке жарамды

Халық пен еңбек статистикасы

Халықтың жыныстық - жастық құрылымы және денсаулығы

Халық саны және еңбек статистикасы

Халық және еңбек статистикасы

Карта - белгілі бір топографиялық проекциялар көмегімен Жер бетінің үлкен өлшем бірліктерінде анықталатын аудандардың нақты жазықтықта кішірейтілен кескіні

Биологиялық ресурстар

Пәндер