Есімдік .Сұрау есімдігінің түрленуі

Презентация қосу

Ашық сабақ

Сабақтың мақсаты:
білімділігі: есімдік туралы алған теориялық білімдерін практикада қолдану,

ауызша, жазбаша талдау жұмыстарын жүргізе отырып, білімдерін
бекіту.
ушылығы: ойлау қабілеттерін , қиялдарын дамыту, ой қорытып,

нақты шешім жасауға үйретіп, сөздік қорын байыту,
еске сақтау қабілеттерін арттыру, шығармашылық
қабілетін дамыту.
тәрбиелігі: оқушыларды белсенділікке, алғырлыққа, шапшаңдыққа,адамгершілікке
баулу.
сабақтың түрі: аралас
сабақтың әдісі: ой қозғау , сұрақ-жауап, шығармашылық ізденіс,сынақ
жұмыстары.
пәнаралық байланыс: бейнелеу, әдебиет, математика, ағылшын,орыс
тілі.
сабақтың көрнекілігі: кесте, интерактивтік тақта, тестік сұрақтар.

Үй тапсырмасын тексеру
Өткен сабақта біз сілтеу есімдігінің түрленуін өткен болатынбыз.
Соған шолу жасап кетейік.
Сілтеу есімдігі қалай түрленеді?
Ол қалай тәуелденеді? (мысал келтір)
Сілтеу есімдігіне мысал келтіріп, оны септе.
Септелудегі ерекшелігін түсіндір.

Сілтеу есімдігі
Сілтеу
есімдіктері
Бұл, осы,
мына, міне

Қолданылатын
орны

Мысалдар

Жақындағы
Мына кітап менікі
нәрсені көрсетеді

Мінеки, сол, Нұсқап көрсетеді, Ана кітап сенікі
сонау, ол, ана алыстағыны
көрсетеді
Анау, әне,
әнекей

Сілтеп көрсетеді

Әне, біздің үй.

Сұрау есімдіктерінің түрленуі.
Сұрау есімдіктері зат есімнің орнына жүріп, зат есімдерше
тәуелденеді.
Тәуелдіктің
жақтары.

кім?

не ?

қайсы ?

нешеу ?

I менің
біздің
II сенің
сіздің
сендердің
сіздердің
III оның
олардың

Кімім ?
Кіміміз ?
Кімің ?
Кіміңіз ?
Кімдерің ?
Кімдеріңіз ?
Кімі ?
Кімі ?
Кімдері?

Нем ?
Неміз ?
Нең ?
Неңіз ?
Нелерің ?
Нелеріңіз ?
Несі ?
Несі ?
Нелері ?

Қайсым ?
Қайсымыз ?
Қайсың ?
Қайсыңыз ?
Қайсыларың?
Қайсыларыңыз ?
Қайсысы ?
Қайсысы ?
Қайсылары ?

Нешеуім ?
Нешеуіміз ?
Нешеуің ?
Нешеуіңіз ?
Нешеулерің ?
Нешеулеріңіз?
Нешеуі ?
Нешеуі ?

Сұрау есімдіктерінің жіктелу үлгісі.
Жіктіктің
жақтары.

Кім?

Қайсы?

Нешеу?

Қандай?

Не?

I

Кіммін?
Кімбіз?
Кімсің?
Кімсіңдер?
Кімсіз?
Кімсіздер?
Кім?
Кімдер?

Қайсымын?
Қайсымыз?
Қайсысың?
Қайсысыңдар?
Қайсысыз?
Қайсысыз?
Қайсы?
Қайсы?

Нешеумін?
Нешеуміз?
Нешеусің?
Нешеусіңдер?
Нешеусіз?
Нешеусіздер?
Нешеу?
Нешеу?

Қандаймын?
Қандаймыз?
Қандайсың?
Қандайсыңдар?
Қандайсыз?
Қандайсыздар?
Қандай?
Қандай?

-

мен
біз
II сен
Сендер
Сіз
сіздер
III ол
олар

Сұрау

есімдіктрінің септелу үлгісі .

Септік

Кім?

Не?

Кімдер?

Нелер ?

Нешеу ?

Қайсы ?

Атау
Ілік
Барыс
Табыс
Жатыс
Шығыс
Көмектес

Кім?
Кімнің?
Кімге ?
Кімді ?
Кімде?
Кімнен?
Кіммен ?

Не ?
Ненің?
Неге ?
Нені ?
Неде ?
Неден ?
Немен?

Кімдер ?
Кімдердің?
Кімдерге?
Кімдерді ?
Кімдерде ?
Кімдерден?
Кімдермен?

Нелер
нелердің?
Нелерге ?
Нелерді?
Нелерде?
Нелерден?
Нелермен?

Нешеу ?
Нешеудің?
Нешеуге ?
Нешеуді?
Нешеуде?
Нешеуден?
Нешеумен?

Қайсы ?
Қайсының?
Қайсыған?
Қайсыны?
Қайсыда?
Қайсыдан?
Қайсымен?

I топтың аты - Қыран.
II топтың аты- Бүркіт.

Өткен тақырыпты еске түсіру
« Біліміңді байқап көр»
1.Есімдік туралы осыған дейін не білдік?

Сілтеу
Мен
Сен
Сіз
Ол
Біз
Сендер
Сіздер
Олар

Белгісіз

Сұрау

Жіктеу

Бұл
Сол
Осы
Анау
Мынау
Сонау
Осынау

Өздік
Кім?
Не?
Неше?
Қай?
Қашан?

Өзім
Өзің
Өзіңіз
Өзі

Жалпылау
Болымсыз

Біреу
Кейбіреу
Әркім
Бірнеше Ешкім

Ештеңе
Ешқашан

Бәрі
Барлық
Барша
Бар
Күллі
Бүкіл
Түгел

Біз ұлы жолға шықтық,
арманды сапарға аттандық.
Қолымызда – тәуелсіздіктің
көк туы.
Елтаңбамызда - бар халықтың
басын біріктірер киелі
шаңырағымыз.
Арманымызды алға апарар
қанатты пырақтарымыз бар.
Лайым бетімізден
жарылқасын!
Үлкен жолдың үстінде бізді
ата-бабаларымыздың
аруағы желеп-жебеп жүре
көрсін!
НҰРСҰЛТАН НАЗАРБАЕВ

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
МЕМЛЕКЕТТІК ӘНҰРАНЫ.
Алтын күн аспаны,
Алтын дән даласы,
Ерліктің дастаны —
Еліме қарашы!
Ежелден ер деген,
Даңқымыз шықты ғой,
Намысын бермеген,
Қазағым мықты ғой!
Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің — Қазақстаным!
Ұрпаққа жол ашқан,
Кең байтақ жерім бар.
Бірлігі жарасқан,
Тәуелсіз елім бар.
Қарсы алған уақытты,
Мәңгілік досындай.
Біздің ел бақытты,
Біздің ел осындай!

Топтастыру стратегиясы

Жіктеу

Сілтеу

Сергіту сәті
Полиглот ( асты сызылған сөздерді қазақ, орыс ,ағылшын тілдерінде
айту керек)
Тарих қана , халық қана туатын
Алыптардың арқа тұтпас кім атын?
Ұлы арманын жырлау үшін қазаққа
Керек болды Абай сынды ұлы ақын!

Арқаның Бетпақ деген даласы бар,
Дүние ойдан шығады
Бетпақ-шөл, ойлы-қырлы панасы бар
Өзімді өзім ұмытып ,
Сол шөлде ел жоқ, күн жоқ өсіп-өнген,
Көңілім әнді ұғады
Жәндіктің киік деген баласы бар
Жүрегім бойды жылытып.
Көл қорыған сен едің,
Сен де айырылдың көліңнен.
Ел қорыған мен едім,

,

Графикалық диктант
Жіктеу
Сілтеу
Сұрау
Белгісіздік
Өздік

Деңгейлік тапсырмалар
1. Мәтіннен есімдіктерді табу
2. Көп нүктенің орнына тиісті
есімдіктерді қойып жаз
..... айтып тұрған қасиеттер ....
баладан табылмасына ... кепіл?..... ертіп
жүрген бала қазақтың белгілі ақыны
болған Нұржан Наушабаев екен. ..... Күршім өзені. .........- Ұлыстың ұлы күніне
арналып құрылған киіз үйлер. ... еліңалтын бесік.
Есімдіктер: осы, сіз, бұлар, өз, мына, мынау, кім

Есімдіктердің жасалу жолдарын сызып белгілеңіз
Бұл, сол, осынау,сонау,
мен, маған, оны,
қашан, қалай, кім

Жалпылау, белгісіз,
болымсыз

Біреу, бірдеме, әлдекім,
ештеңе, ешкім, бәрі,
жаппай

Өздік, сұрау,
жалпылау

Түгел, барлығы, қалай,
қашан, өзім, өзіңіз

Жіктеу, сұрау,
сілтеу

Венн диаграммасы бойынша
салыстыру

Есімдік

Ортақ

Етістік

Ашық формалы тест
Көп нүктенің орнына тиісті еімдікті қойып
жазу
1 Үлкенді сен сыйласың , 2 Біреу тойып секіреді ,
Кіші ....... сыйлайды .
........ тоңып секіреді.
3 Жаманның ..... бола алмайды ,
Болғанды көре алмайды.
4 Балапан ұяда ....... көрсе ,
Ұшқанда соны іледі .
5 Не ексең , ........... орарсың .

Семантикалық карта

« Менің сүйікті ұстаздарым » деген тақырыпқа шағын
шығарма жаз.
р/с

Мысалдар

барлық
кейбіреу
олар
мыналар
өздері
ешқашан
біздің
қайда
әлдеқашан
біреуге
дәнеңе
әне
қалай
тегіс
әрқашан

жіктеу

сілтеу

сұрау

өздік

белгісіздік

болымсыздық

жалпылау

Қорытындылау
Біз әдемі сарайға келіп жеттік.
Бұл сарайда есімдік патшалығы
тұрады. Ендеше патшаның өзімен
танысайық.

-Балалар, ханның неше баласы бар?

-Жетеу.
-Неге жетеу.
-Олар –ағайындылар.
-Есімдерін атаңдаршы.
- Жіктеу
-

Сілтеу
Сұрау
Белгісіздік
Болымсыздық
Өздік
Жалпылау

- Ханның әкесі кім?
- Ол- сөз табы.
- Ханның ағайындылары кімдер?
-Олар : зат есім, сын есім, сан есім, етістік , есімдік,
шылау, одағай, еліктеу,үстеу.
-Бүгінгі сабақта не үйрендік, нені ойға түйдік?

1 . Жамбыл – ХХ ғасырдың Гомері. Ол
жүз жасаған .
2. Сәкен , Ілияс , Бейімбет - қазақ
халқының мақтаныштары. Олар қуғынсүргін құрбандары болды.
3.Бірнеше оқушы олимпиадаға қатысты.

Тест тапсырмалары беру
1 Жіктеу есімдігін табыңыз:
А) Бұлар
В) қайдан
С) ешкім
Д) олар

Е) кейбіреу

2. Тәуелденген тұлғадағы сілтеу есімдігін табыңыз:
А) Кіміңіз? Несі?
В) Бұнысы, мынауымыз
С) Соның, анаған
Д) өздерің, өзіңіз
Е) Барлығынан, бәрінің
3. Болымсыздық есімдігін көрсетіңіз:
А) Бірнеше
В) Саған
С) Дәнеңе
4. Есімдік сөйлемде қандай жағдайда анықтауыш болады?
А) Зат есім орнына қолданылса
В) сын есім, сан есім орнына қолданылса
С) Мезгіл, мекен мағынасын білдірсе
Д) Сөйлем соңында келсе
Е) Үстеу сөздердің орнына қолданылса

Ақын өлеңдерінен мысал
келтіру
(есімдігі бар болуы керек)

Бір шумақ ән орындау.
(есімдігі бар болуы керек)

Ұқсас жұмыстар

Есімдіктердің түрленуін қайталау

Өздік есімдігінің түрленуі

Психологиялық дайындық туралы

Сілтеу есімдігі

Жіктеу есімдігінің септелуі

Үйге берілген тапсырма

Үстеу. Көктем

Есімдік

ОҚУШЫЛАРДЫ ҰЛТТЫҚ БІРЫҢҒАЙ ТЕСТІЛЕУГЕ ДАЙЫНДАУ ЖҮЙЕСІ

Етістіктің түрленуі. Шақ туралы түсінік

Пәндер