ХХІ ғасыр көшбасшысы 11 - сынып

Презентация қосу

ҚАТЫСУШЫЛАР

10-11 - сыныптар
1.БӘЙГЕ

3.ҒАЖАЙЫП ЖЕТЕУ

2.Дода

4.ТАПҚЫРЛЫҚ

5.ЖОРҒА

Дайындаған:

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Тилеуберди Айжан

Ақжігітова
Аққибат

Муханбетқазин
Заманбек

Әкімжан
Ердәулет

Алдонғарова
Сандуғаш

Исмагулова
Алтынай

Қолдасқызы
Әйгерім

Төлеген
Жазира

Шамшетова
Фариза

Қайту

Ақжігітова
Аққибат

Муханбетқазин
Заманбек

Әкімжан
Ердәулет

Алдонғарова
Сандуғаш

Исмагулова
Алтынай

Қолдасқызы
Әйгерім

Төлеген
Жазира

Шамшетова
Фариза

Қайту

І ТУР
БӘЙГЕ
Бұл турда оқушыларға 20 сұрақ қойылып, дұрыс жауапқа 10 ұпайдан
қосылады.

Сөйлеу тілінде дыбыстау
мүшелері арқылы айтылып,
естілетін тілдік құбылыс

Жауабы:

Дыбыс

Сөз бөлшектері қалай
айтылса, солай жазылады.
Бұл принцип, негізінен
сөздегі қосымшалардың
жазылуында ескеріледі.
Жауабы:

Фонетикалық принцип

Сөздің айтылуындағы
дауыс толқыны

Жауабы:

Буын

Әр халықтың тұрмыс-тіршілігіне,
дүниетанымына байланысты әр
дәуірде өзгеріп, әр түрлі басқаша
сөздермен ауысып отыратын, яғни
қазір басқаша аталатын ұғымның
бұрынғы атауы болатын сөздер
Жауабы:

Архаизм

Артық сөзді табыңыз:
бала, қарақат, жемістер,
ақшақар .

Жауабы: Жемістер -жіңішке буынды
сөз

Өз құрамында үш буын,
жеті әріп бар,
Жалпы қарауындағы әріптері
құрамындағыдан
алты есе көп. Ол-не?
Жауабы:

ӘЛІПБИ

Қазақ әліпбиі неше рет өзгерді?

Жауабы 1929 жылға дейін араб,
1940 жылға дейін латын,
1940 жылдан бері кириллица

Көмектес септігі неге
буын үндестігіне бағынбайды?

Жауабы:

Себебі, жіңішке нұсқасы
жоқ.

Болымсыз есімдігі бір малдың
тәуелденген түрімен аттас.

Жауабы:

Ешкім

Бұйрық райдағы «қайт»сөзінің
синонимі Бір таумен аттас,
ол -қандай тау?

Жауабы: Орал тауы

«Оның әкесі жұмыстан келеді»
мен «Оның әкесі Алматыдан
келеді» деген сөйлемде қандай
айырмашылық бар?

Жауабы: 1-ауыспалы осы шақ;
2-ауыспалы келер шақ.

Қазақ тілінде жұрнақ көп пе,
жалғау көп пе?

Жауабы:

4 түрлі жалғау бар

Туынды сын есімді көрсетіңіз:
А)домалақ, ақсақ;
Ә)домалаған, ақсаған;
Б)домалама,ақсама.

Жауабы:

Домала+қ, ақса+қ

Жетiге дейiн ғана
саналатын қай сан есiм?

Жауабы:

Жинақтау сан есiм

Қазақстан Республикасының
рәмiздерi қашан қабылданды?

Жауабы:

1991 жыл

Морфологиялық талдау
жасаңыз:
«Қынабынан қылышын
суырды»
Жауабы:

Қынап-негізгі зат есім,Ы-тәуелдік ж., ІІІ
жағы, нан-шығыс септігі қылыш-негізгі зат есім, Ы-тәуелдік
ж., ІІІ жағы, н- табыс септігі, суыр-негізгі етістік, -ды –жедел
өткен шақ .

Зат есімнен зат есім тудырады,
ол зат есім заттық ұғымның
атауы болады.
Жұрнақты атаңыз.
Жауабы: -тық,-тік, -дық, -дік: дос+тық,
адам+дық...

Етістікте де, зат есімде де
бар қандай жұрнақ ?

Жауабы:

-ма, -ме, -ба, -бе, -па,
-пе:

1.Көрме, сүзбе, кеспе(зат есім);
2.Көрме, сүзбе, кеспе(етістік);

“∩ΠΠΛ” мына белгіге сай
келетін сөзді көрсетіңіз:
А) балалардың
Ә)аулымыздағы
Б) ауылдық

Жауабы: ау(ы)л+ымыз+да+ғы
∩ + Π

+Π+Λ

Көсемшенің жіктелмейтін түрі?

Жауабы:

-ғалы, -гелі, -қалы, -келі

ІІ ТУР
Дода
Бұл турда оқушыларға 14 сұрақ қойылып, дұрыс жауапқа 10 ұпайдан
қосылады.

Екі етістің жұрнағы бірдей,
айырмашылығы неде?
Олар қандай етістер?

Жұп дауыссыздарды ата.

Жауабы:

Б В Г Ғ Д Ж З
П Ф К Қ Т ШС

“Салқындау”сөзіне фонетикалық
талдау жасаңыз.

Маған сабақтан қалуға болмайды.Жай
сөйлемнің қандай түрі

Жауабы:

жақсыз, жайылма

Бірыңғай мүшелермен қызметтес,
тұлғалас болып, оларды ортақ жинақтау
мәнін білдіретін мүше

Жауабы:

Жалпылауыш сөздер

Сөйлемнің құрамында тұрса да,
басқа мүшелермен
грамматикалық байланысқа
түспейтін мүше.

Жауабы:

Оқшау сөздер

Құрамындағы жай сөйлемдердің
Баяндауыштары тиянақты болып,
өзара тең дәрежеде байланысады.

Жауабы:

Салалас құрмалас

Газет-журналда, жиналыстар
мен митингілердегі сөздерде
қолданылады.

Жауабы:Публицистикалық стиль

Сын есімнің түрлену ерекшелігі

Жауабы:

шырай формасына ену
арқылы

Өзінің алдынан табыс септігіндегі
сөзді қажет етпейтін етістік

Жауабы:

Салт етістік

“Айтарының” – құрамына талда

Жауабы: Айт – етістік, ар –
есімшенің жұрнағы, ы – тәуілдік
жалғ. ІІІ ж., ның – ілік септік жалғ.

Оқыған білімді болады.
Есімше сөйлемде қандай сөйлем
мүшесінің қызметін атқарып тұр.

Жауабы:

Бастауыш

Өзгелік етістің жұрнақтары

Жауабы: -дыр, - дір, - тыр, - тір
-ғыз, -гіз, - қыз, - кіз
-т
-сет

-шы, - ші қосымшасы қай
жұрнақпен бірге қолданылады?
А)-ған, -ген В) –мақ, -мек
С) –ғалы, -гелі Д) –ар, - ер
Е) – атын, -етін
Жауабы:

-мақ, - мек

ІІІ ТУР
ҒАЖАЙЫП ЖЕТЕУ
Бұл тур бойынша ұпай санын (30,40,50) таңдау арқылы тіл білімінің әр саласынан
сұрақтар қойылады. Дұрыс жауапқа таңдаған ұпай саны берiледi.

Фонетика

Лексика

Морфология
Жай сөйлем синтаксисі
Пунктуация
ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ
Құрмалас сөйлем синтаксисі

і
д
н
і
р
е
г
л
і
ы
ғ
а
д
н
ы
ғ
ы
л
а
р
а
і
п
с
а
т
е
к
ы
ір
з
д
т
ө
л
з
к
а
ө
п
е
қ
С
б
ы
з
ө
К
)
А
й
о
:
қ
ы
н
р
ә
а
т
)С
п
а
Б
у
а
Ж
қ
ы
з
ы
қ
ң
Е
)
В

Жауабы:

Ең қызық

с
е
к
р
і
Т
?
е
н
з
і
м
і
н
е
г
е
д
н
і
п
к
е
с
е
к
р
і
Т
екпінді тап
Жауабы:
а
н
а
а
т
а
,
е
и
б
р
ә
т
м
і
л
ә
т
і
А)
д
л
е
к
е
р
ә
ә
б
,
а
а
ш
і
Б) тама
л
е
к
а
ғ
л
ы
у
а
н
і
г
ү
б
ы
с
В) Ата

Жауабы: тәлім-тәрбие, ата-ана

с
ы
б
ы
д
е
д
н
і
г
е
б
з
і
т
р
а
т
с
ы
б
ы
д
й
а
Қ
?
ы
д
й
а
м
л
о
үндестігі б
)
ы
д
л
а
с
е
б
А) са (
)
а
л
а
а
р
а
қ
(
Б) аа
)
а
л
а
ы
р
а
с
В) ыа (

Жауабы: са (бес алды)

н
ы
т
а
л
о
б
з
ө
с

е
м
р
і
к
і
р
ә
,
з
ө
с
з
н
ы
и
ң
м
ы
р
б
е
а
т
т
і
і
қ
р
д
ы
Ә
р
сө з
а
н
)
А
:
ы
р
а
т
р
п
о
а
қ
у
)
а
Б
Ж
а
к
и
м
о
н
о
к
э
)
В

Жауабы: экономика

?
ы
с
ы
с
й
а
қ
з
ө
с
н
ы
т
а
л
о
б
м
:
и
ы
р
а
т
О мо н
Жауап ігер
А)Дәр
у
е
л
И
)
Б
п
а
т
і
К
)
В
Г)Кет
е
з
е
р
е
Д)Т

Жауабы:

Илеу

н
ы
т
й
а
м
л
а
а
л
о
б
е
и
а
ғ
а
н
ы
ғ
з
а
ы
м
ң
ы
п
б
а
Кө
т
і
д
з
сө
:
ы
р
а
т
Жауап
А) бас
Б) көз
С) аяқ
Д) ш а ш

Жауабы: шаш

?
ы
б
а
т
з
ө
с

н
ы
т
й
а
м
л
а
у
а
а
л
л
о
ы
б
ш
i
)
с
А
е
ш
:
ү
у
ы
м
е
р
т
а
м
с
т
ү
е
п
л
)
а
й
Б
у
ө
у
С
е
Жа
т
к
i
В) ел

Жауабы: шылау

п
а
т
і
д
з
у
ө
с
с
р
ы
і
н
с
д
е
а
к
л
к
ө
и
л
М
б
К ір ік
)
у
А
п
с
:
е
ы
Р
р
а
н
т
а
п
т
і
а
с
н
қ
у
ү
а
а
г
з
і
Ж
а
д
з
Қ
ү
)
К
Б
В)

Жауабы:

Күздігүні

н
ы
т
а
р
ы
д
у
т
н
і
н
ә
м
з
ң
ы
е
ң
р
ы
ң
і
б
н
а
т
м
і
н
с
қ
е
ы
ы
ғ
т
л
а
а
З
жұрн ары: А) ым
т
п
)
а
Б
у
Жа
қ
ы
ш
В) -

Жауабы:

-шық

з
і
ң
і
т
е
қ
с
ы
р
д
ө
р
к
а
і
т
д
қ
м
а
е
ы
л
д
н
й
і
р
ө
м
і
с
ы
с
с
і
ң
а
й
ш
л
а
л
а
л
е
а
ң
Ж
і
Т
ы
д
д
)
л
н
А
е
а
:
у
н
қ
ы
е
,
р
і
М
а
д
т
)
л
п
ү
Б
а
к
у
т
е
Жа
м
х
В)Ра

Жауабы: В)Рахмет күлді, қуанды

.
ы
л
а
з
м
і
л
у
ә
з
,
ң
е
к
ң
ы
н
ы
?
й
м
а
е
р
л
а
с
й
ө
а
с
ы
к
т
и
й
қ
л
а
а
б
д
у
Ж
н
п
а
)
с
Қ
А
а
е
м
Р
:
л
ы
ы
р
й
а
т
а
п
Ж
а
)
у
а
Б
ы
Ж
л
у
а
т
А
)
В

Жауабы: В) Атаулы

м
е
л
й
н сө

ға
р
ұ
т
н
ы
р
сы
?
а
ы
ж
д
а
ы
л
а
ш
ң
т
а
ы
а
л
у
й
а
а
қала ы: А) Ж қты
Баст
р
а
а
т
Ж
п
)
Б
ы
д
Жауа
м
ы
л
о
Т
В)

Жауабы: В) Толымды

н
а
ғ
л
ы
й
о
қ
ы
т
с
ы
н
а
л
й
а
б
з
е
г
ы
з
ң
ө
ы
с
,
б
і
а
д
ш
т
е
ы
н
у
п
а
ы
ісі
л
г
н
л
ы
ы
е
п
с
б
л
ұ
с
н
ы
Жа
ы
н
р
ы
о
т
р
а
қ
с
А
)
А
н
қ
е
:
о
к
ы
ж
е
р
м
н
а
т
а
ға
п
т
р
а
а
у
ы
қ
–
т
а
о
ы
с
Ж
т
ы
с
н
Ы
о
қ
і:
т
а
е
т
и
а
с
)
Б
қа
ң
ы
н
.
к
м
е
а
р
д
ү
а
ж
е
с
ы
р
л
ә
ы
н
ж
қ
,
а
л
ы
ш
қ
Ү
а
ы
В)
л
р
ұ
н
,
т
а
р
қай

Жауабы: Үш-ақ нәрсе адамның қасиеті:
Ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы

із
ң
і
т
е
с
р
ө
к
і
д
р
е
ж
н
ң
о
ы
с
т
й
н
а
е
ін
лм
з
н
ы
ө
е
с
й
н
о
м
р
қ
е
о
т
л
те
в
й
к
А
ө
ү
с
)
н
і
А
с
д
н
ы:
Қо
ә
р
м
а
т
р
п
а
д
л
а
Жауа
С
Б)
а
н
ы
н
с
і
а
й
ке
ар
ң
і
д
р
е
л
е
ш
ү
м
й
а
ғ
ң
ы
р
і
Б
)
В

Жауабы: Бірыңғай мүшелердің арасына

о
қ
е
т
к
ү
н
ш
ү
е
д
р
е
М
д
з
С
ө
)
с
А
н
:
а
ы
ғ
р
р
а
а
қ
т
с
с
п
с
а
ы
т
у
қ
Б)
Жа
Қай
т
в
к
)
В

Жауабы: т с с

?
ы
д
а
йы л

Жауабы:

Диуани лұғат ат-түрік

?
ы
р
то
в
а
ң
ы
в
н
о
ы
з
н
е
а
у
м
Ә
о
а
р
р
з
а
”
а
т
е
т
х
б
р
ұ
е
ұ
М
ж
М
)
л
А
н
в
:
ы
а
о
з
ы
х
н
а
х
“Қы уаптар Б) Шер
а
Ш
р
а
а
т
Ж
х
ұ
В) М

Жауабы:

Шерхан Мұртаза

Жауабы:

Күйеуінің нашарлығын

тын
а
л
о
б
ұлғалы
т
”
а
ш
майын
“
аңыз
ы
т
қ
ш
ы
ы
у
н
а
а
баянд
ндігін
е
к
ң
е
ы
і
н
р
ы
ү
ңқыс
қ ай т
Бағыны Сабақтастың

ы
қ
ң
ы
н
ы
ғ
а
б
т
а
с
қ
а
ы
қ
М
ң
)
ы
А
н
:
ы
ы
ғ
р
а
а
б
т
п
ы
т
т
ы
р
қ
а
ң
Жауа
ы
Ш
н
ы
Б)
ғ
а
б
ы
т
қ
ы
л
ы
с
р
В) Қ а

Жауабы: Шартты бағыныңқы

р
е
д
м
е
л
й
ө
с
й
а
,
ж
з
ы
ы
ғ
с
у
а
а
д
л
н
ы
ы
м
ш
қ
я
ы
и
л
Құра
ц
у
а
а
ғ
н
л
о
а
т
н
ж
и
р
і
ы
л
с
а
а
ешб
п
л
с
а
а
л
л
а
ұ
с
м
н
ы
ы
т
а
с
ы
н
әрдай
а
л
й
а
з
б
ы
ы
ң
л
ы
б
с
а
а
т
ар қ ы
л
н
і
й
р
а
тү
) ың ғ
А
ы
т
:
қ
ы
ы
р
л
а
ы
т
с
п
р
а
а
у
қ
і
л
Жа
Б)
е
м
р
і
д
н
і
с
ү
В) т

Жауабы: түсіндірмелі

Төмендегі аралас құрмаластың
схемасын табыңыз.
Ол оянса, терезе жабық, үй іші
қара көлеңке екен.
А) басыңқы, бағыныңқы, басыңқы
Б) бағыныңқы, басыңқы, басыңқы
В) бағыныңқы, бағыныңқы, басыңқы

Жауабы: бағыныңқы, басыңқы, басыңқы

ІV-ТУР.
ТАПҚЫРЛЫҚ
Бұл турда оқушыларға шырпы, бiр картоп, банкi және
түбiнде тиыны бар су құйылған тәрелке берiледi. Олар осы
қосымша затты қолдану арқылы тәрелке түбiндегi тиынды
қолдарын суламай алулары керек. Ойыншыларымызға
ойлануға 1 минут уақыт берiледi. Ұпайды әдiл-қазы
мүшелерi бередi.

Жауабы:

су құйылған тәрелкеге картопты салып, оған
шырпыны кiргiзiп, жағады да, банкiнi төңкередi. Сол уақытта банкiнiң
iшiнде қалған ауа оттың жануымен суды көтередi. Осылай тиынды
қолды суламай алады.

V ТУР
ЖОРҒА
Бұл турда ұпайы көп қалған екi оқушыға жеке-жеке 1
минутта 10 сұрақ қойылып, дұрыс жауапқа 10 баллдан
ұпай жинайды.

Есімдік сөйлемде қандай сөйлем
мүшесінің қызметін атқарып тұр?
Кейбір адамдар қарсы шыққандай
болып еді.

Жауабы:

анықтауыш

ы
т
қ
а
н
Тия

к
ң
ы
ойд

Жауабы:

?
i
ш
i
өрсетк

Сөйлем

Әр уақытта сабақты етістік болатын
етістің қай түрі?

Жауабы:

өзгелік

Қалып етістігін ата

Жауабы:

отыр, тұр, жатыр, жүр

Қай етістік қалау рай жасауға қатысады?
А) жүр Ә) жатыр Б) кел

Жауабы: кел

“Сайын, қарай, соң, қабат” шылаулары
қандай шылау тобына жатады?

Жауабы:

септеулік

Анықтауыштық қатынас
қандай тіркестерге тән?

Жауабы: матаса, қабыса
байланысқан есімді тіркестерге
тән.

ң
і
д
р
е
т
к
і
т
п
е
с
ы
у
а
с
қ
с
ы
а
н
б
а
л
н
й
е
т
а
к
б
і
л
ы
і
?
л
і
ң
р
і
ы
қ
ү
д
т
р
р
а
е
й
д
а
з
ы
қ
р
а
ң
Сө
л
ы
у
т
а
с
ғ
л
ы
н
а
жа
л
й
ба

Жауабы:

меңгеру

Тура толықтауыш дегеніміз не?

Жауабы: табыс септік
тұлғасындағы толықтауыш

Тауды көтерген бала ?

Жауабы:

Толағай

Іс-әрекеттің жүзеге асу амалын, мөлшерін
Білдіретін пысықтауыштың мағыналық түрі

Жауабы:

сын-қимыл

Сұраулары мен қызметі ортақ болып,
сөйлемнің бір ғана мүшесімен байланысатын,
кемінде екі сөзден тұратын мүше.

Жауабы:

сөйлемнің бірыңғай

Автор сөзі, төл сөз, автор сөзі

Жауабы:

Автор сөзі: “Төл сөз”,автор сөзі

Төл сөз, автор сөзі, төл сөз

Жауабы: “Төл сөз,- автор сөзі,- төл
сөз”

Төлеу сөз дегеніміз не?

Жауабы: Біреудің сөзінің автор
тарапынан өзгеріске ұшырап
берілуі

Туынды сөз қалай жасалады?

Жауабы: Түбір сөзге жұрнақ
жалғану арқылы жасалады.

Күрделі сөздердің өзіне тән белгілерін ата

1. Өздігінен сөз тіркесі
бола алмайды
2. Екі немесе одан көп сөзден
тұрып, бір ғана сұраққа жауап
береді.
3. Сөз тіркесінің тек бір сыңары
болады.

Жауабы:

Сөз тіркесі бола алмайтындар

Жауабы: тұрақты тіркестер,
күрделі сөздер

Сөз тіркесінің түрлерін ата

Жауабы:

есімді, етістікті

Қайсысы сөз тіркесіне қатысты емес?
А) Басыңқы сөз В) Бағыныңқы сөз
С) Есімді тіркес Д) Қосарлы айқындауыш
Е) Етістікті тіркес

Жауабы: Қосарлы айқындауыш

Х
Т

А

Е
Р

М
!

Ұқсас жұмыстар

Сайысқа оқушылардың дайындығы

XXI ҒАСЫР КӨШБАСШЫСЫ АНА ТІЛІ

ҒАСЫР КӨШБАСШЫСЫ БӘЙГЕ

Бастауыш мектеп

ХХІ ғасыр көшбасшысы. ИФМ апталық қорытындысы

XXI ҒАСЫР КӨШБАСШЫСЫ БӘЙГЕ

XXI ҒАСЫР КӨШБАСШЫСЫ ҚАЗАҚ ТІЛІ

XХІ ғасыр көшбасшысы

Философиядағы қоғам мәселесі

ХXІ ғасыр көшбасшысы

Пәндер