Компьютерлік желілердің негізгі ұғымдары

Компьютерлік

желілердің

негізгі

ұғымдары

Желілер дамуының қысқаша тарихы

Қазіргі Интернет жүйесінің үш бөлігі

Интернеттің негізгі түсініктері

Интернет желісін ұйымдастыру негіздері

Интернет қызмет баптары

Жоспары

1. Желілер дамуының қысқаша тарихы

Өткен ғасырдың 60-ж. алғашқы компьютерлік желі жасалып, ол Калифорния университетін, Массачусет технологиялық институтын және RAND әскери ғылыми-зерттеу орталығын байланыстырды.

Желіге қойылған басты талап - қандай жағдай болса да, мәліметті бір орыннан екінші орынға сенімді түрде жеткізу болып саналды.

Желіге оның басым бөлігі істен шықса да, қалған жағы дұрыс жұмыс істей беруі тиіс деген талап қойылды.

(Ол ядролық жарылыс болған жағдайда елді басқару үшін қажет деп есептелді)

2001 ж. деректерге сүйенсек, желілер географиясы дүниедегі 230 елді қамтиды екен. 1993 - 1996 жылдар аралы-ғында жыл сайын Интернет-ке қосылушылар саны 3 есе өсіп отырды. 1997 ж. бастап бұл көрсеткіш жыл сайын - 1, 5 есеге өсіп келеді.

2. Қазіргі Интернет құрамының үш бөлігі

техникалық немесе аппараттық компонент;

программалық компонент;

информациялық компонент.

Бір-бірімен байланысқан компьютерлер жүйесін суретшілер көзге осылай елестетеді

Желідегі компьютерлер әртүрлі байланыс арналарымен мәлімет ала алады

информацияны сақтау, іздеу, жинақтау, бастапқы қалпына келтіру;

Желідегі мәлімет қауіпсіздігін сақтау;

аппаратураның функциональдық үйлесімдігін қамтамасыз ету.

Программалар функциясы:

Программалық жабдықтамалар екі топқа (класқа) бөлінеді:

сервер-программалар, тұтынушылар компьютеріне қызмет ететін желі торабында (негізгі түйінді компьютерде) орналасады;

клиент-программалар, тұтынушылар компьютерінде орналасып, сервердің қызметін пайдаланады.

Интернетке тұтынушыларды қосу ісін атқарушылар - провайдерлер (ағылшынша provide - қамтамасыз ету) деп аталады - олар кез келген компьютерді (ұйымды немесе жеке тұлғаны) Интернетпен байланыстыруды жүзеге асыратын мекеме.

Интернетпен байланысу

Провайдерлерді мынадай топтарға бөледі:

халықаралық

ұлттық

Аймақтық (региональдық)

Байланысу құрылымы

Аймақтық домен аттары

Домен аты 2-4 сөзден тұрады, жоғарғы (оң жақ шеткі) домен желі торабы орналасқан елді немесе ұйымның типін (АҚШ-та) көрсетеді.

Атқаратын жұмысына қарай берілетін домен аттары

Домендік аттардың құрылуы

sun

ifmo

cde. ifmo. ru

ns. ifmo. ru

ns. ru

ns. com

com

ns. sun. com

press. sun. com

World Wide Web қызметі

World Wide Web (Дүниежүзілік өрмек ) - Интернеттегі бір құрылымдық құжатта (Web - парақта) әртүрлі информациялық элемент-терді (мәтін, бейне, дыбыс) біріктіруге мүм-кіндік беретін информацияны орналастыру жүйесі, мұндағы кез келген құжат ішіне желінің басқа компьютерлерінде орналасқан құжаттарға сілтеме жасауға болады.

Бір мақсатқа жету жолында өзара сілтеме-лермен байланысқан Web-парақтар жиыны Web-сайт (Web-торап) деп аталады.

Электрондық пошта адресі

Абонент идентификаторы (mir) - бұл тұтынушы аты, анығырақ айтсақ, осы компьютердегі тұтынушы пошта жәшігі-нің аты.

Пошта координаттары (mail. ifmo. ru) - тұтынушы компьютерінің және пошта жәшігінің орналасқан жерін көрсетеді.

mir@mail. ifmo. ru

TELNET қызметі

Telnet - сіздің компьютеріңіз желідегі басқа компьютердің терминалы ретінде тіркелетін қызмет түрі. Қашықтағы компьютерден программаларды іске қосып, университет-тердің кітапхана каталогтарын көріп, олармен өз компьютеріңіздегідей жұмыс істеуге мүмкіндік береді (редакциялау және түзету операцияларын қоса) .

ICQ қызметі

ICQ (I seek you - мен сені іздеймін) - нақ-ты уақыт кезеңінде тікелей хабарласу ісін жүргізу-ге мүмкіндік береді. Осы сәтте Интернетке қосы-лып отырған кісінің желілік IP-адресін іздеуге арналған. Бұл қызметті пайдалану үшін оның орталық серверінде тіркеліп, жеке идентифика-циялық нөмір UIN алу қажет.

Интернетке қосылған сайын ICQ программасы IP-адресіңізді қызмет орталығына, сіздің әріп-тестеріңізге де жібереді. Байланыс орнатылған-нан кейін әңгіме сияқты жалғаса береді.

IRC қызметі

IRC (Internet Relay Chat - Интернет ар-қылы тікелей хабарласу - чат) - мұнда мәлімет алмасу бірден тікелей жүргізі-леді.

IRC қызметі нақты уақыт кезеңінде бірнеше кісі тікелей хабарласуы үшін қажет. Кейде IRC қызметін чат-конферен-ция немесе жай чат деп атайды. IRC жүйе-сіне қатынасып сөйлесу тек бір канал аралығында және оған бірнеше адам ғана қатынаса алады.