Компьютерлік желілердің негізгі ұғымдары

Презентация қосу

Желілер

дамуының қысқаша тарихы
Қазіргі Интернет жүйесінің үш бөлігі
Интернеттің негізгі түсініктері
Интернет желісін ұйымдастыру
негіздері
Интернет қызмет баптары

1. Желілер дамуының қысқаша тарихы
Өткен ғасырдың 60-ж. алғашқы компьютерлік
желі жасалып, ол Калифорния университетін,
Массачусет технологиялық институтын және
RAND әскери ғылыми-зерттеу орталығын
байланыстырды.
(Ол ядролық жарылыс болған жағдайда елді басқару
үшін қажет деп есептелді)

Желіге қойылған басты талап – қандай жағдай
болса да, мәліметті бір орыннан екінші орынға
сенімді түрде жеткізу болып саналды.
Желіге оның басым бөлігі істен шықса да, қалған жағы
дұрыс жұмыс істей беруі тиіс деген талап қойылды.

2001 ж. деректерге сүйенсек,
желілер географиясы дүниедегі
230 елді қамтиды екен.
1993 - 1996 жылдар аралы-ғында
жыл сайын Интернет-ке
қосылушылар саны 3 есе өсіп
отырды. 1997 ж. бастап бұл
көрсеткіш жыл сайын – 1,5 есеге
өсіп келеді.

Интернетке қосылғандар саны, млн. адам

Жер шары тұрғындарының Интернетке қосылу темптері

Барлығы :
230

120
Барлығы:

100

170
Барлығы :
131,4

Барлығы
97,3
Барлығы
68,7

0
1997

АҚШ

Батыс Европа

1998

1999

2000

Жапогия, Оңтүстік-шығыс Азия

2001

Қалғандары

2. Қазіргі Интернет құрамының үш
бөлігі
техникалық

немесе аппараттық

компонент;
программалық компонент;
информациялық компонент.

Бір-бірімен байланысқан компьютерлер
жүйесін суретшілер көзге осылай
елестетеді

Волоконно-оптический кабель

Желідегі компьютерлер әртүрлі байланыс
арналарымен мәлімет ала алады

Программалар функциясы:
• информацияны сақтау, іздеу,
жинақтау, бастапқы қалпына
келтіру;
• Желідегі мәлімет қауіпсіздігін
сақтау;
•аппаратураның функциональдық
үйлесімдігін қамтамасыз ету.

Программалық жабдықтамалар екі
топқа (класқа) бөлінеді:
•сервер-программалар, тұтынушылар
компьютеріне қызмет ететін желі торабында
(негізгі түйінді компьютерде) орналасады;
•клиент-программалар, тұтынушылар
компьютерінде орналасып, сервердің қызметін
пайдаланады.

Интернетпен байланысу
Интернетке тұтынушыларды қосу ісін
атқарушылар – провайдерлер
(ағылшынша provide – қамтамасыз ету)
деп аталады – олар кез келген
компьютерді (ұйымды немесе жеке
тұлғаны) Интернетпен байланыстыруды
жүзеге асыратын мекеме.

Провайдерлерді мынадай топтарға
бөледі:
халықаралық
ұлттық
Аймақтық

(региональдық)

Байланысу құрылымы
Провайдер
маршруттауышы

Модем

Интернет

Арнайы бөлінген
арна

Тұтынушының жергілікті желісі

Брандмауэр,
Прокси-сервер

Тұтынушы
маршруттауышы

Модем

Аймақтық домен аттары
Домен
by
uk
uz
kg
kz
ru
us
ua

Аймақ (Регион)
Беларусь
Ұлыбритания
Өзбекстан
Қырғызстан
Қазақстан

Ресей
АҚШ
Украина

Домен аты 2—4 сөзден тұрады, жоғарғы (оң жақ шеткі) домен желі
торабы орналасқан елді немесе ұйымның типін (АҚШ-та) көрсетеді.

Атқаратын жұмысына қарай берілетін
домен аттары
Домен
com
edu
gov
mil
org
net
int

Мекеменіњтипі
Коммерциялық мекеме
Білім беретін мекеме
Мемелекеттік ±йым
ªскери мекеме
Басқа ±йымдар
Желіні басқару мекемелері
Халықаралық ±йымдар

Домендік аттардың
құрылуы
ns.ru

ns.com
ns.sun.com

ns.ifmo.ru
com

sun

ifmo
press.sun.com

ru

cde.ifmo.ru

World Wide Web қызметі
World Wide Web (Дүниежүзілік өрмек ) –
Интернеттегі бір құрылымдық құжатта (Web
- парақта) әртүрлі информациялық элементтерді (мәтін, бейне, дыбыс) біріктіруге мүмкіндік беретін информацияны орналастыру
жүйесі, мұндағы кез келген құжат ішіне
желінің басқа компьютерлерінде орналасқан
құжаттарға сілтеме жасауға болады.
Бір мақсатқа жету жолында өзара сілтемелермен байланысқан Web-парақтар жиыны
Web-сайт (Web-торап) деп аталады.

Электрондық пошта адресі
mir@mail.ifmo.ru
• Абонент идентификаторы (mir) - бұл
тұтынушы аты, анығырақ айтсақ, осы
компьютердегі тұтынушы пошта жәшігінің аты.
• Пошта координаттары (mail.ifmo.ru) тұтынушы компьютерінің және пошта
жәшігінің орналасқан жерін көрсетеді.

TELNET қызметі

Telnet – сіздің компьютеріңіз желідегі басқа
компьютердің терминалы ретінде тіркелетін
қызмет түрі. Қашықтағы компьютерден
программаларды іске қосып, университеттердің кітапхана каталогтарын көріп, олармен
өз компьютеріңіздегідей жұмыс істеуге
мүмкіндік береді (редакциялау және түзету
операцияларын қоса).

ICQ қызметі
ICQ (I seek you – мен сені іздеймін) – нақты уақыт кезеңінде тікелей хабарласу ісін жүргізуге мүмкіндік береді. Осы сәтте Интернетке
қосы-лып отырған кісінің желілік IPадресін іздеуге арналған. Бұл қызметті
пайдалану үшін оның орталық серверінде
тіркеліп, жеке идентифика-циялық нөмір
UIN алу қажет.
Интернетке қосылған сайын ICQ
программасы IP-адресіңізді қызмет
орталығына, сіздің әріп-тестеріңізге де
жібереді. Байланыс орнатылған-нан кейін
әңгіме сияқты жалғаса береді.

IRC қызметі

IRC (Internet Relay Chat - Интернет арқылы тікелей хабарласу - чат) – мұнда
мәлімет алмасу бірден тікелей жүргізіледі.
IRC қызметі нақты уақыт кезеңінде
бірнеше кісі тікелей хабарласуы үшін
қажет. Кейде IRC қызметін чатконферен-ция немесе жай чат деп
атайды. IRC жүйе-сіне қатынасып
сөйлесу тек бір канал аралығында және
оған бірнеше адам ғана қатынаса алады.

IP - телефония
IP-телефония - Интернетті немесе кез келген IPжелісі арқылы телефонмен сөйлесу технологиясы.
Жұмыс режимі:
•телефон - телефон;
•компьютер - телефон.
Бағасы:
•АҚШ - 0,17 у.е./мин,
•Германия - 0,18 у.е./мин,
•Қазан - 0,04 у.е./мин,
•Владивосток - 0,07 у.е./мин

Ұқсас жұмыстар

Компьютерлік желілер жайлы

Телекоммуникациялық желілер

Жұлдыз топологиясы

Компьютерлік желілер. Электронды пошта қызметі. Әлеуметтік желі

Компьютерлік желі түсінігі

Компьютерлік желі. Операциялық жүйелер

Компьютерлік желілер туралы негізгі мәліметтер

Әлеуметтік желілер туралы ақпарат

Компьютерлік желілердің жіктелуі

Компьютерлі желілер

Пәндер