Орта Азия халықтарының аспаптары

Презентация қосу

Өткен тақырыптар бойынша 10 сұрақ:
1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік
Әнұранының әнін және сөзін жазғандар кімдер?
2. Музыкада неше нота бар?
3. Қорқыт ата ескерткіші қай қалада орналасқан?
4. Асан қайғының қандай күйлерін білесің?
5. Қазақтың музыкалық аспаптары неше топқа
бөлінеді?
6. Ұрмалы аспаптарға қандай аспаптар жатады?
7. Ішекті аспаптарға қандай аспаптар жатады?
8. Үрмелі аспаптарға қандай аспаптар жатады?
9. Тілшікті аспаптарға қандай аспаптар жатады?
10. Неге ұрмалы аспап бірінші тұрады?

Елім – ай
(қазақтың халық әні)
1.Қаратаудың басынан көш келеді,
Көшкен сайын бір тайлақ бос келеді,
Елім – ай, елім – ай!
2.Қарындастан айырылған жаман екен,
Қара көзден мөлтілдеп жас келеді,
Елім – ай, елім – ай!
3.Мына заман қай заман? Қысқан заман.
Басымыздан бақ дәулет ұшқан заман.
Елім – ай, елім – ай!

Жаңа сабақ
“Музыка халықтың рухани
елшісі”
Орта Азия халықтарының
музыкасы

Орта Азияда тұратын қырғыз,
өзбек, түркімен , тәжік
халықтарының тілдері, діни наным
- сенімдері , салт – дәстүр, әдет –
ғұрыптары бір – біріне өте жақын
болып келеді.
Сондай – ақ, олардың мәдениеті
мен өнері де бір – бірімен қабысып,
ұштасып жатады. Ол елдердің
музыкасы мен музыкалық
аспаптарында да көптеген
ұқсастық бар.

Өзбек халықтарының
музыкалық аспаптары:
гиджак, сато, сетор,
дутар, танбур, уд, рубаб,
дойра, нагара, сафаиль,
сибизик, буламан, сурнай,
кошнай, най, гаджир,
карнай.

Түркімен халықтарының
музыкалық аспаптары:
дутар, гиджак, тюйдук,
дилли -тюйдук, гопуз

Тәжік халықтарының
музыкалық аспаптары:
рубаб, танбур, дутар,
думбрак, най, карнай, сурнай,
кушнай, чанг, таблак, нагара,
дойра, кайрак, зонг, сетор,
пангар, бланзиком, даф,
тутак

Қырғыз халықтарының
музыкалық аспаптары:
қомыз, қыл қияқ, жығаш,
ооз қомыз, темір қомыз,
гоор, сырнай, керней,
добулпаз, доор

Гиджак (өзбек, түркімен) ысқышпен ойналатын музыкалық
аспап

Дутар - шертпелі музыкалық
аспап
(өзбек, түркімен, тәжік)

Танбур - шертпелі музыкалық аспап
(өзбек және тәжік)

Шертпелі музыкалық
аспап:
Уд (өзбек)

Гопуз (түркімен)

Шертпелі аспап: рубаб
( өзбек, тәжік)

Ұрмалы музыкалық аспаптар:
Дойра
(өзбек, тәжік) Даф

Нагара

Таблак

Үрмелі музыкалық аспаптар:
(өзбек, тәжік)
Сурнай
Най

Карнай

Тәжік аспабы: Чанг

Қырғыз халықтарының аспабы:
Комуз
Ооз комуз

Сергіту

сәті

Дауыс ашу жаттығулары:

• Даусыңды әдемі әрі жеңіл шығаруға
тырыс.
• Дыбысты үзбей, созып орында.
• Әнді асықпай, мәнерлеп орында.
• Әнді музыка әуенімен бірдей
бастап, бірдей аяқта.

Ақ мамам
Сөзін жазған: Ф. Оңғарсынова
Әнін жазған: М.Дауылбаев

Еркелесем, күлімдейтін,
Ұрысқаны білінбейтін.
Маңдайымнан иіскеп мені,
“Құлыншағым, күнім” дейтін.
Әлемдегі ақылды адам,
Бәрінен сол жақын маған.
Ол жанымда жүрсе, мен де,
Батырларша батылданам.

2 рет

2 рет

Жамандықтан сақтандырып,
Жақсы ісімді мақтан қылып.
Мәпелеген ақ мамамды,
Жүрсем деймін шаттандырып.

2 рет

Ноталарды ата және
сұрақтарға жауап бер

“Ақ мамам”
әнінің сөзін жазған кім?

“Елім ай” қай оқиға кезінде
айтылған ән

Мына аспап
қалай
аталады?

Мына аспап қалай аталады?

Қорытынды.
Сөзжұмбақ “Аспаптар”
Орта Азия халқының музыкалық аспаптарының
А
атауы
С
П
А
П
Т
А
Р

Үйге тапсырма
• “Ақ мамам” әнін жаттау
• Орта Азия халықтарының аспаптарын
тану және ажырату.

Бағалау

Ұқсас жұмыстар

Әлем халықтарының этнологиясы пәні

Үрмелі асбаптары

Қазақтың ұлттық аспаптары

Қазақтың ұлттық аспаптары туралы

ОРТА ҒАСЫРЛАРДАҒЫ СӘУЛЕТ ӨНЕРІ

ЭТНОГРАФИЯЛЫҚ ДЕРЕКТЕРДІҢ МАҢЫЗЫ

Руналық жазу

ОРТА ҒАСЫРЛАРДАҒЫ АЗИЯ ЖƏНЕ АФРИКА ТАРИХЫ

КИІЗ ҮЙДІҢ ІШІ ҚЫСТА ЖЫЛЫ, ЖАЗДА САЛҚЫН

Ұлы Жібек жолындағы көшпелі және отырықшы мәдениеттің қалыптасуы

Пәндер