"Бүркіт" Б.Емельянов

Жақсыға қылған жақсылық, өмірінше тозбайды, Жаманға қылған жақсылық, бір күнгідей болмайды.

14. 4. 10

Түрлі гүлдермен топқа бөлу,

сабақ соңында өз көңіл күйлерін

гүлдермен көрсету .

14. 4. 10

Аңшы құс көк Тәңірінің елшісі, ол Күннен жаратылған, күннің еркесі, көктің иесі деп көп халықтың көне сенімінде аса жоғары дәріптеледі. Бүркітке табыну күллі жануарлар мен адамзат әлемінен жоғары тұрды. Оны аспан денелерімен шендестірді.

Дәстүрлі ортада қолдағы бүркітке төмендегідей ат қойған. Мәселен: Ақиық, Ақбалапан, Ақбұршақ, Бақабас, Бұқатана, Барқын, Баршын, Қандыбалақ, Қырансары, Құлакер, Кершолақ, Саршолақ, Сөпелексары, Жапырыққара, Мұзбалақ, Алтайдың ақиығы, Қобданың қара кері, Нарының сарысы, Тақыртірек, Мартулы қыран, Шомбалсары, Ішжарғыш, Кәрішөгел және т. б.

Бүркіт аң ала алмай ауырып мазасызданса, тіптен ұшып кетсе де көз тиген деп ырымдайды . Құс ұстайтын торды құрар алдын¬да қазақ құсбегілері тоқылған торды өз үйінің есігінің маңдайшасына іліп, етегін екі босағадан салбыратып түсіріп қояды. Тордың үстінен адам көп аттаған сайын оның жолы ашылып, бүркіт тез түседі деп ырымдайды. Бүркіттің тұғыры да киелі деп саналған: оған адам отыруға және оны бос қоюға болмайды[7] . Көп жыл серік болған құсын қариялар қартайса да құрметтеп үй жанында ұстайды. Ал қайраты қайтқан қыранды «құс тебінен қайтты» деп қоя беретін де дәстүр бар. Атақты Әлібек батыр жылына алпыс түлкі, он қарсақ, он екі қасқыр алған құсын Құлагер аты мерт болған жылы ырым етіп, қолынан босатып қоя берген деседі.

БББ кестесі

Білемін

Білгім келеді

Білдім

14. 4. 10

«Жигсо»

1-топ 1. Жолаушылар қайда келді, олар кімдер еді? 2. Гайдар нені көрді, неге таңырқады? 3. Жолаушылар бүркіттің соқыр екенін қалай білді? 2-топ 1. Жолаушыларды қарт қайда шақырды, қалай күтті? 2. Қарт жолаушыларға өзін қалай таныстырды, қандай әңгіме айтты? 3. Әңгімедегі оқиға қай кезеңде болған деп ойлайсың?

Әңгімені бөліктерге

бөліп талдау