Шешендік өнер тарихы және қазақ риторикасының ерекшеліктері

Скачать

Шешендік өнер тарихы:Шешендік өнер дегеніміз жалпы тіл өнерінің шығуымен, қалыптасуы.

Шешенік өнердің пайда болуы, адам қоғамының пайда болуына байланысты.

Шешендік өнер туралы ғылымды халықаралық тілде риторика деп атайды.

Риторика ғылымының негізгі тарихы ежелгі Греция мен Рим империясынан басталған.

Ежелгі Грекия мен Ежелгі Рим

Сократ пен Платон

Аристотель

Цицерон

Квинтилиан

Оның алғашқы негізін салушы грек, софист Протагор болған.

Қазақ риторикасын сөз еткенде алдымен ауызға аларымыз әл- Фараби, Жүсіп Баласағұни, Махмұт Қашқариді аламыз.

Кейінгі дәуірде Әйтеке би, Төле би, Қазыбек билерді атауға болады.

Шешендік сөз сапасы

Сөз дәлдігі

Сөз дәйектілігі

Сөз әуезділігі

Сөз түсініктілігі

Ой жүйелігі

Тіл тазалығы

Сөз айшығы

Сөз байлығы

Ой жүйелігі

шешендік

*

Қазақ шешендік өнерінің ерекшеліктері.

Біріншіден: қазақ шешендерінің сөздері қағазда емес, ауызда, халық жадында сақталған. Сондықтан олар сол бастапқы қалпында емес, ұрпақтан -ұрпаққа көшіп, өңдеуге көп ұшыраған.

Екіншіден: шешендердің сөздері бүкіл қазақ еліне тарағандықтан, өзгеріспен әр жерде әр түрлі адамның атынан айтылатындығы. Демек, шешендік сөздерді алғашқы айтушы жеке адамдар болғанымен, оны кейін өңдеген де, сақтаған да халық болды, сондықтан оның авторы да - халық.

Шешендік сөздердің түрлері

Шешендік арнау

Шешендік толғау

Шешендік дау

Шешендік сөздердің құндылығы

Шешендік сөзге қойылатын талаптар:

Белгілі бір әлеуметтік мәні бар тақырыпты қозғайтын шаршы топ алдында сөйленетін сөз болу қажет;

Әңгіме өзегінің дәлелі болу керек;

Тыңдаушыларға түсіндіріп, ойлантып, харекетке жетелеу керек;

Тыңдаушыларды сүйсіндіретін эстетикалық қасиеті болу керек;

Шындықты, ақиқатты тануға ұмтылдыру керек;

*

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс