Бала Бауыржаннан батыр Бауыржанға дейін

Презентация қосу

Бала Бауыржаннан –
батыр Бауыржанға дейін.

Сабақтың мақсаты
Білімділік: бала Бауыржаннан, батыр Бауыржанға дейінгі
аралықтағы Бауыржан Момышұлының
азаматық,патриоттық, ақындық және жазушылық
болмысын ашу.
Дамытушылық: Б.Момышұлының азаматтық бейнесін,
оның қанатты сөздері, өлеңдері және кітаптары арқылы
білім алушылардың дүниетанымдарын жетілдіру.
Тәрбиелік: Отанын сүюге, Б.Момышұлының қанатты
сөздерінің құдіретін түсінуге және зерделей білуге тәрбиелеу .

Жоспар:
Кіріспе:

Бауыржан Момышұлына 104 жыл
Негізгі

бөлім:

а) Бала Бауыржаннан – батыр Бауыржанға
дейін
ә) Б. Момышұлының ұлағатты сөздері
б) Б.Момышұлы-ақын және қарымды қаламгер
Қорытынды:

Б. Момышұлы –дара тұлға.

“Қадірін білмеппіз ғой тірі кезде”, –
Деп жырлар сорлы қазақ мен
өлгенде.
Ұрпақ атар сексен мен жүздігімді,
Тарихтың түкпірінен сөз келгенде.
Бауыржан Момышұлы

Кіріспе:
2010 жылы желтоқсанның 24 күні Кеңестер Одағы батыры,
майдангер жазушы, қазақ халқының жолбарыс жүректі батыр ұлы
Бауыржан Момышұлының туғанына 104 жыл болады. Бауыржан
атамыздың 100 жылдық мерейтойына:
• 30 томдығы шықты.
• «Полковниктің жарияланбаған жазбалары, пьесасы».
• Волокаламск қаласы Мәскеу облысында тас мүсіні
орнатылды.
• «Қазақтың Бауыржаны» деректі фильмі шықты.
• Жуалыда мұражайы ашылды.
• Таразда ескерткіші бар.
Абай атамыз айтқандай тарих доңғалағын алға жылжытқан қалың
тобыр емес, жекелеген дара тұлғалар екенін мойындау керек. Кез
келген халықтың ұлылығы көптігімен емес, біртуар тұлғаларының
ерекшелігімен ерекшеленеді, олай болса сондай дара тұлғаның бірі –
Б. Момышұлы.

Негізгі бөлім:

Бауыржан 1910 жылы 24 желтоқсанда Жамбыл
облысы, Жуалы ауданы, Мыңбұлақ ауылында туған. Бабасы
Имаш 1911 жылы 92 жасында дүние салған. Әкесі Момыш
өз бетімен ескіше сауат ашып, өмір бойы оқып-тоқыған,
бүкіл аймаққа сыйлы болыпты.
Ағаш ұстасы

Етікші

Момыш
Тәуіпшілдік
Зергерлік істерімен
ерекше көзге түскен

Анасы Рәзия ерте қайтыс болғандықтан, Бауыржан үш жасынан бастап Қызтумас
әжесінің тәрбиесінде болған.Кішкентайынан әжесінің аузынан әлем туралы, адамзат
пайда болуы, өмір жайлы, не жақсы, не жаман екенін ертегілер мен аңыздардан естіп
біледі. Бұның барлығы тұлға ретінде қалыптасуына септігін тигізеді. Бауыржанның
тұлға ретіндегі бірегей болмысының жан-жақты ашылған тұсы да оның әскери
саптағы кезеңімен тікелей байланысты. Взвод командирлігіне шақырылғаннан бастап,
1940 жылға дейін Қиыр Шығыста қызмет еткен ол, аға лейтенант шенінен көтеріліп,
полк штабы бастығының бірінші көмекшісі болып жоғарылатылады және Киев әскери
округының қарамағына жіберіледі. Артынша Алматыға қайтып, 1941 жылдың
қаңтарынан бастап Ұлы Отан соғысы басталғанға дейін республика әскери
комиссариатында аға нұсқаушысы болады.
1941 жылы соғыс басталысымен генерал-майор И. В. Панфиловтың басшылығымен
Алматыда жасақталған 316-атқыштар /8-гвардиялық/ дивизиясы құрамында майданға
аттанады. Батальон, полк командирі болды. Соғыстың соңғы жылдарында гвардиялық
дивизияны басқарды. 1941 жылғы күзгі, қысқы кескілескен шайқастар кезінде өз
батальонын 27 рет шабуылға бастап шықты, 2 рет қатты жараланған, бірақ өліммен
бетпе-бет келген сәттердің барлығында 5 рет қоршауды бұзып, негізгі жауынгерлік
құрамымен аман-есен дивизиясына қосылып отырған.

Бауыржан Момышұлының
айтуы бойынша:
Бақытсыздыққа
ұшыраған
балалық шақ
Аштық пен
қайыршылық ,
1710 қала мен
70 мың
деревняны
жойып жіберу
Миллиондаған ерлер
мен әйелдерді, қарттар
мен балаларды аяусыз
қыру

Жесірлер мен
аналардың көз жасы

Соғы
с

Ұлттық
байлықты құрту,
мәдени
құндылықтарды
жою

Талай ұрпақтың қайғысы,
әрбір үйдің қасіреті

Б. Момышұлы – жау шептеріне ішкерілей еніп ұрыс жүргізу
теориясын соғыс тәжірбиесінде алғаш қолданғандардың бірі.
Ол педагогика мен психологияны байытушы, баға жетпес мұра
қалдырған тұлға. 1950 жылы КСРО Бас штабы арнаулы Жоғарғы
академиясын бітіріп, академияда дәріс беріп шығармашылықпен
шұғылданды. 1956 жылы демалысқа шығып, өмірінің соңына
дейін шығармашылық жұмыспен шұғылданды. 1982 жылы 10
маусымда 72-ге қараған шағында қайтыс болды. 1990 жылы
әскери қайраткер, ержүрек қолбасшы, жазушы Б. Момышұлына
КСРО батыры атағы берілді. Соғыс кезінде екі рет КСРО батыры
атағына ұсынылған: И. В. Панфилов, полковник Серебряков
(ұсынушылар). Әділетсіздіктің салдарынан Бауекеңе екі ретінде де
батыр атағы берілмеген. Ә. Нұршайықов тілімен айтсақ генерал не
маршал болу үшін жағыну мен табыну жетпеген.

Бауыржан Момышұлының
қанатты сөздері:
◦ Сын – ерді шыңдайды,
қинайды.
◦ Маған деген атақты
өзің ал.

Қорқақты
Міндет етсең
Әділдікке бас ұрып,
У берсең де маған бал.

◦ Ежелден ел тілегі – ер тілегі,
Адал ұл ер боп туса – ел тілегі.
◦ Қорқақ қаққа шөгіп өледі.
◦ Тексізден тезек артық,
Арсыздан
айуан артық.
◦ Көп тұрған су сасиды,
Ойламаған ми
сасиды.
◦ Намысты нанға сатпа.
◦ Арпалысып жүріп алған абырой – өмірдің ең шырын рақаты.
◦ Өмір үшін өлгенше күрес.

◦ Өз ұлтын сыйламау, оны мақтаныш етпеу – сатқындықтың
белгісі.
◦ Ел дегенде еміреніп, жұрт дегенде жүгініп қызмет еткін!
◦ Отан үшін отқа түс – күймейсің.
◦ Опасызда отан жоқ.
◦ Елсіз ер болмайды, жұртсыз жігіт болмайды.
◦ Өтіріктің балын жалап жүргенше, шындықтың уын ішіп өлген
артық!
◦ Ерлік – табиғат сыйы емес, саналы әскери тәрбиенің жемісі, Отан
алдындағы қасиетті парызыңды орындау үшін адамзаттың ең
асыл сезімін жігерленіп, өзіңді саналы түрде қауіп-қатерге бас
тігуге мәжбүр етудің нәтижесі.
◦ Ана үшін аянба – ант ұрады,
Бала үшін аянба – бетің күйеді.
Ел үшін аянба – ерлігіңе сын,
Жұрт үшін
аянба – жігіттігіңе сын.
◦ Қайратыңа әдісіңді жолдас ет,
Әдісіңе ақылыңды
жолдас ет.
◦ Қырағының өзі де, көзі де батыр.
◦ Ел дегенде езіліп, жұрт дегенде жұмылып қызмет ет.
Жерге тер төгіп, халыққа қан төгіп қызмет ет.
◦ Сабырлық алдында дұшпан сасады,
Сабырсыздан
береке қашады.

Талантты
стратег

Кеңес одағының
батыры

Жазушы

БАУЫРЖАН
МОМЫШҰЛЫ

Ақын

Әскери
қолбасшы

Әскери теоретик
Халық қаһарманы
(халық аузында)

Өлеңдері:
◦“Серігім”
◦“Жазушыға”
◦“Қалыбек аға”
◦“Біреулерге”
◦“Омарбекке”
◦“Жардың мұңы”
◦“Ана тілін ардақта”
◦“Досыма”
◦“Толғау”
◦“Ғ-ға”

Кітаптары:
◦ “Офицердің күнделігі”
◦ “Бір түннің тарихы”
◦ “Біздің семья”
◦ “Москва үшін шайқас”
◦ “Жауынгердің тұлғасы”
◦ “Майдан”
◦ “Майдандағы кездесулер”
◦ “Генерал Панфилов”
◦ “Төлеген Тоқтаров”
◦ “Кубa әсерлері”
◦ “Ел басына күн туса”
◦ “Ұшқан ұя”
◦ “Адам қайраты”, т.б.

Наградалары:
◦ Кеңес Одағы Батыры (қайтыс
болғаннан кейін)
◦ «Жауынгерлік Қызыл Ту» ордені
◦ «I дәрежелі Ұлы Отан Соғысы» ордені
◦ «Қызыл Жұлдыз» ордені
◦ «Халықтар достастығы» ордені
◦ «Құрмет Белгісі» ордені
◦ «Жауынгерлік ерлігі үшін» медальі
◦ «Германияны жеңгені үшін» медальі
◦ «Мәскеуді қорғағаны үшін» медальі
◦ КСРО Жазушылар одағы мүшесі
◦ Қазақ ССР мемлекеттік лауреаты

Бауыржан Момышұлы:
◦ Орасан ойдың адамы
◦ Фольклор білгірі
◦ Әскери әдебиет негізін салушы
◦ Өте білімді
◦ Намысқой
◦ Рухы күшті, жаны таза
◦ Айбынды, асқақ
◦ Қасқайып тұрып сөйлейтін
◦ Шындық дегенде ханға қараның бет жүзіне қарамаған
◦ Алдына қойған мақсатында жеңімпаз

Осылардың бәрінен қазақтың қас батыры шықты

Назарларыңызға рахмет!
Сау болыңыздар!

Ұқсас жұмыстар

Искаков Бауыржанның әкесі

Ата-анамен жұмыс

Елтаңбаның негізгі арқауы болып тұрған - шаңырақ

Ыбырай шығармалары қысқа мазмұнды, балалардың түсінуіне жеңіл

Тұтас педагогикалық үдерістегі тәрбиенің мәні мен мазмұны

Мақал – мәтелдерге жаттығу жұмыстары

Пәндер