Бірқалыпты және бірқалыпты емес қозғалыстар. Жылдамдық. Жылдамдық бірліктері




Презентация қосу
Бірқалыпты және бірқалыпты
емес қозғалыстар.
Жылдамдық. Жылдамдық
бірліктері.
Жумаева Гулшат Туркановна
физика пәні мұғалімі
№17 орта мектеп

Дүниедегі құбылыстың мәнін де
Табиғаттағы қозғалыстың бәрін де
Мүмкін емес физикасыз түсіну,
Физика - дүние кілті бүгін де

Өткен тақырыпқа шолу
Сұрақ - жауап

Материалдық нүкте дегеніміз не?
Қозғалыс траекториясы деп нені
айтамыз?
3. Дене қозғалысының түзусызықты немесе
қисықсызықты екенін қалай ажыратамыз ?
4. Сағат тілі ұшының қозғалыс
траекториясы қандай?
5. Жүрілген жол дегеніміз не?
6. Орын ауыстыру деп нені атайды?

Теңдікті түрлендір:
Жол (м) Уақыт (с)
7 км = …м

12сағ = …с

65 см = …м

45мин = …с

300мм = …м

0,5с = …с

Жол (м)

Уақыт (с)

7км = 7000м 12сағ = 43200с
65см = 0,65м 45мин = 2700с
300мм = 0,3м 0,5сағ= 1800с

Бірқалыпты және бірқалыпты емес
қозғалыстар.
Жылдамдық. Жылдамдық бірліктері.

Негізгі ұғымдар :
1. Бірқалыпты қозғалыс
2. Бірқалыпты емес
қозғалыс
3. Жылдамдық

Бірқалыпты қозғалыс
Дене кез келген тең уақыт аралықтарында
ұзындығы бірдей жол жүрсе,ондай қозғалыс
бірқалыпты қозғалыс деп аталады.

Бірқалыпты емес қозғалыс
Дене тең уақыт аралығында әр түрлі жол
жүріп өтсе, ондай қозғалысты бірқалыпты
емес қозғалыс деп атайды.

Бірқалыпты емес қозғалыс

Жылдамдық
Бірқалыпты қозғалатын дененің
жылдамдығын анықтау үшін оның берілген
уақыт ішіндегі орын ауыстыруын сол уақыт
аралығына бөлу керек:

ЖЫЛДАМДЫҚ=

ОРЫН АУЫСТЫРУ
УАҚЫТ

Дененің бірқалыпты қозғалысының
жылдамдығы белгілі болса, сол арқылы
дененің белгілі бір уақыт ішінде жүрген
жолын анықтауға болады:

Дененің бірқалыпты қозғалысының
жылдамдығы мен жүрген жолы белгілі
болса,сол қозғалысқа кеткен уақытты
табуға болады:

Жылдамдық сан мәнімен қатар бағыты
бойынша да сипатталады, яғни ол векторлық
шама болып табылады.
Физикалық шамалардың векторлық қасиетін
көрсету үшін сол шама белгісінің үстіне
сызықша қойылады.
Жылдамдықты өлшейтін аспап
спидометр

Жылдамдық
Жылдамдық км/сағ, км/с м/с, см/с, мм/с.
72 км/сағ =?
• Мысалы: 72 км =72 000 м; 1 сағ = 3600 с
Сонда 72 км /сағ = 72х1000/3600с =20 м/с.
Мысалы: ұшақтың жылдамдығы
400 м/с,
жарықтың таралу жылдамдығы 300 000 000 м/с,
жүрдек пойыздың жылдамдығы
72 км/сағ,
дыбыс жылдамдығы
340 м/с
тасбақаның жылдамдығы

0,05 м/с.

Сіз білесіз бе?

1. 60 км/сағ жылдамдықпен қозғалатын автомобиль
секундына 17 м жол жүреді.
Спортшы 100 м қашықтыққа
жүгірген кездегі
шамамен сағатына 35 км/сағ жылдамдықпен
қозғалады.

Теңдікті түрлендір:

36 км/сағ
360 км
250 см
6 км/мин
100 см/с
7,9км/с








м/с
м
с
м
м/с
м

Өзіңді тексер.

36 км/сағ
54км/сағ
250 см/с
6 км/мин
100 см/с
7,9 км/с

10 м/с
15 м/с
2,5 м/с
100 м/с
1 м/с
7900 м/с

І топ

Ақтау мен Жаңаөзеннің арақашықтығы
150 км . Жаңаөзеннен шыққан жеңіл машина
Ақтауға дейін 2,5 сағат жол жол жүрді. Жеңіл
машинаның жылдамдығын анықтау керек.
ІІ топ

Велосипедші бірқалыпты қозғалып,
мин
ішінде
км
жол жүрген
.Велосипедшінің жылдамдығын м/с – пен
есептеп табыңдар.
ІІІ топ

750 км/сағ жылдамдықпен ұшақ 6 сағ
ішінде қандай аралықты ұшып өтеді?

« Кім жылдам?»
Қатысушы

Жылдамдық

Акула

8,3 м/с

Қарға

47 км/сағ

Жираф

14,6 м/с

Қоян

60 км/сағ

жылдамдық
м/с

орын

«Кім жылдам? »
Қатысушы

Жылдамдық

жылдамдық м/с

орын

Акула

8,3 м/с

8,3 м/с

ынталандыру

Қарға

47 км/ч

13 м/с

Жираф

14,6 м/с

14,6 м/с

Қоян

60 км/ч

16,7 м/с

Жылдамдық

Үй тапсырмасы:
• §17 Бірқалыпты және бірқалыпты емес қозғалыстар.
• §18. Жылдамдық. Жылдамдық бірліктері.
5- жаттығу ( 4 )


Ұқсас жұмыстар
Механика Бірқалыпты қозғалыс
Жылдамдық. Жылдамдық бірліктері
Бірқалыпты және бірқалыпты емес қозғалыстар.Жылдамдық
Зaттың тығыздығы
Сабақтың көрнекіліктері
Айналмалы қозғалыстың теңдеуі
Қисық сызықты қозғалыс
Дененің массасы, Инерттілік
Қозғалыс тарауына есептер шығару
Инерциялық санақ жүйесі
Пәндер