Конденсаторлар

Сабақ тақырыбы

Үй тапсырмасын

тексеру

1. Ұяшықтар сыры

Деңгейлік тапсырмалар

Өткізгіштер деген не?мысал келтір.

Электр зарядының анықтамасы?

Электрленуді байқауға арналған ыңғайлы құрал

Элементар электр заряды, оның мәні?

Зарядтың сақталу заңы?

Кулон заңы?

Потенциалдар айырымы мен кернеулік арасындағы байланыс?

Қозғалмайтын екі нүктелік зарядтың

арақашықтығын 2 есе арттрма,

Кулондық күш қалай өзгереді?

Екі өткізгіштің потенциалы сәйкесінше 8в және -16в. Бір өткізгіштен екінші өткізгішке

Зарядты тасымалдау үшін өріс қандай жұмыс атқарады?

Электр зарядын өндіруге және жоюға болама?Түсіндір.

Кулондық күш пен бүкіл әлемдік тартылыс күшін өзара салыстыр.

1. Аттас зарядтар (+)

2. Әр аттас зарядтар (-, +)

3. Аттас зарядтар (-)

2-тапсырма.

1. Берілген суреттерді пайдаланып, зарядтардың әрекеттесуін суреттерді қозғау арқылы көрсет

2. Берілген фигуралардан атомның моделін жасаңыз және түсіндіріңіз.

3. Электр өрісінің күш сызықтарының бағытын бағдарша арқылы көрсет.

Жаңа сабақ

Конденсаторлар

1745 жылы Лейден қаласында неміс

физигі Эвальд Юрген фон Клейст және

голланд физигі Питер ван Мушенбрук

тарихта ең алғашқы конденсатор -

«лейден банкасын» жасады. Сынап

Шыны ыдысқа салынған шегенің үлкен

Электр зарядын жинақтай алатыны байқалған.

Мұндай конденсаторда сынап бір жапсардың

Ролін, ал ыдысты ұстап тұрған

экспериментатордың алақаны екінші

жапсардың ролін атқарған екен.

Кейінірек астарлардың жапсарлардың

екеуін де жұқа жезден немесе

қорғасын қағаздан жасайтын болады.

Сабақ мазмұны

1. Конденсатор.

2. Конденсатор түрлері

3. Жазық конденсатор

Жазық конденсатор

Цилиндр тәріздес конденсатор

Шар тәріздес конденсатор

1. Конденсаторлар катушка немесе резистормен бірге жиілікке тәуелді әртүрлі тізбек құрастыру үшін қолданылады

(тербелмелі контур, кері байланыс тізбегі) .

2. Конденсаторды жылдам разрядтау кезінде үлкен қуатты импульс алуға болады(фото жарқыл, импульстік лазерде) .

3. Конденсатор электр зарядын көпке дейін сақтайтын болғандықтан электр энергиясын сақтаушы құрал ретінде қолданады (аккумуляторлар) .

4. Өндірістік электротехникада реактивті қуатты толықтыру үшін қолданылады.

5. Конденсаторлар көп заряд жинақтай алатындықтан жапсарларындағы кернеу үлкен болады, сондықтан оны зарядталған бөлшекті үдету үшін де қолданылады.

6. Сыйымдылығының өзгерісіне байланысты өлшеуіш

түрлендіргіштер жасалады және т. б салаларда кең қолданыс тапқан

Конденсаторлардың қолданылуы

Жазық конденсаторлар

Конденсатордың электр сыйымдылығы жоғарыда көрсетiлген формуладағыдай екi өткiзгiштiң электр сыйымдылығынан есептеледi:

Жазық конденсатор бiр-бiрiнен аз арақашықтықта орналасқан бiрдей екi параллель пластинадан тұрады. Жазық конденсатордың электр сыйымдылығы мынаған тең:

мұнда S - әр пластинаның ауданы, d - пластиналар арасындағы арақашықтық.