Өткізгіштерді тізбектей және парллель жалғау

Презентация қосу

Мұғалімнің аты-жөні: Стамғазиева
Ақсамал Жұмажанқызы
Білімі: Арнаулы орта ,аяқталмаған
жоғары
Жұмыс орны: Қараөзен мектеп - лицейі
Пед. Өтілі: 2 жыл
Диплом бойынша мамандығы: Физика пәнінің мұғалімі
Оқытатын пәндері: Физика, информатика
Разряд: 12
Проблемалық тақырыбы: «Ойын элементтерін және жаңа
инновациялық әдістерді физика сабағында қолдану арқылы баланың
танымдық қызығушылығын арттыру»

Өткізгіштерді
тізбектей
және
параллель

Мақсаты:
А) Ақпараттық құзыреттілік:
Электр тізбектері мен өткізгіштерді жалғауды оқыту және оларды
жалғаудың екі әдісі туралы түсінік беру. Өз бетінше ақпарат алуға,
талдауға үйрету.

Б) Коммуникативтік құзіреттлік:
Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау кезіндегі сипаттайтын
шамалардың өзгерісі мен тізбектің жалры кедергісін есетеп шығаруға
баулу, техникалық қабілеттілігін, Зертханалық жұмыстарда алған білімін
қолдану.

В) Проблеманы шешу құзіреттілігі:
Кедергілерді өлшей және салыстыра білуге үйрету, өмірде қолдана алу
білігін қалыптастыру.

Сабақтың типі: аралас
Сабақтың әдісі: сөздік, көрнекілік, түсіндірмелі, білімді
бақылау, бағалау.
Сабақта қолданылатын педогогикалық технологиялар:
АКТ, оза оқыту,
ұжымдық және топтық оқыту, ойын, тірек сигналдары арқылы
Пәнаралық байланыс: математика, сызу
Оқыту құралдары: оқулық, электронды оқулық

l. Ұйымдастыру бөлімі
Оқытушы: Сыныптағы “жоқ” оқушылардың тізімін алу;

Сынып тазалығын тексеру;

Оқушы:

Мұғаліммен амандасу;
Зейіндерін сабаққа аудару;

Күтілетін нәтиже: Зейіндерін сабаққа аударып, сабақты

мұқият тыңдайды.

ll. Үй тапсырмасын тексеру
∙ Сұрақтар қою арқылы;
Оқытушы:
1)
2)
3)
4)
5)

Металл өткізгіштер кедергісінің температураға тәуелділігі қандай?
Бұл құбылыстың себебі неде?
Асқын өткізгіштік құбылысы туралы не білесіңдер?
Температуралық коэффиценттің өлшем бірлігі қандай?
Асқын өткізгіштің анықтамасы қалай тұжырымдалады?

Оқушы:
1) Өткізгіш кедергісінің температуруға тәуелділігі былай анықталады:
R=R0 (1+dt) бұдан d=R-R0 /R0t, мұндағы R өткізгіштің t°C – тағы кедергісі,
R0 өткізгіштің 0°C – тағы кедергісі, t – температура, d – кедергінің
температуралық коэффиценті.
2) Темпертура артқанда кедергісі ешқандай өзгермейтін арнайы қорытпалар
да бар. Оларға константан мен манганин жатады. Оларды эталондарды
реостатарды мен басқа да аспаптарды дайындауға пайдаланады. Қыздырғанда
кедергінің өсу себебі өткізгіштің темпаратурасы артқанда кристалдық тордың
түйіндеріндегі иондар тербелісінің күшеюі болып табылады. Нәтижесінде
Электрондар иондармен жиірек соқтығысады. Бұл олардың өткізгіштегі

3) Асқын өткізгіштік күйінде тұйықтылған өткізгіштігі ток күші кедергінің
болмауы салдарынан шексіз ұзақ уақыт бойы сақталады. Қазіргі таңда күннің
магнит өрісінен он мың есе күшті магнит өрісін беретін өте қуатты асқын
өткізгішті элетр магниттер жасалған.
4) К-1=1/K
5) Асқын өткізгіштік деп таза металдардың және бірқатар қоспалардың
Кедергісінің абсолют нөлге дейін төмендеу құбылысын айтады.

Күтілетін нәтиже:
Нақтылау мен түсінуге берілген тапсырмамен жұмыс жасайды.

III. Жаңа материалдарды хабарлау
-Элетронды оқулықпен жұмыс;
-Тірексигналдар арқылы түсіндіру;

Оқытушы:
Өткізгіштерді жалғау

Тізбектей жалғау

Паралель жалғау

Егер бірінші өткізгіштің
соңы екінші өткізгіштің
басымен екіншінің
соңы үшіншінің басымен
жалғанса онда мұндай
қосуды тізбектей жалғау
дейміз

Егер өткізгіштің басын
бір ғана А нүктесінде,ал
ұштарын екінші бір В
нүктесінде жалғасақ онда
мұндай жалғауды
өткізгіштерді паралель
жалғау деп аталады.

I=I1=I2=…=In

I=I1+I2…+In

U=U1+U2+…Un

R=R1+R2+…Rn

U=U1=U2…=Un

1/R=1/R1+1/R2+…1/Rn

Оқушы:

- Жаңа тақырыпты қабылдайды;
- Тірек сызбаны дәптеріне көшіреді;
- Қысқаша конспект жасайды;

Күтілетін нәтиже:
Оқулықтармен дәптерлерін ашып сабаққа бар зейіндерін аударады.
Оқытушының айтқанын мұқият тыңдайды. Есіне сақтауға тырысады,
қажетін бөліп алады, тапсырмаға сәйкес қорытынды жасайды.

Өткізгіштерді параллель жалғау
I1
I2

R1
R2

U=U1=U2…=Un
I=I1+I2+…+In
1 = 1 + 1 +……+ 1
R R2 R2
Rn

А

In

Rn

Өткізгіштерді тізбектей жалғау

1. I = I1 = I2= … = In
2. U = U1 + U2 … +Un
3. R = R1 + R2 + … Rn

lV.Жаңа сабақты бекіту
Ұлттық ойындар физика сабағында...
Сынып екі топқа бөлінеді.
Оқытушы:
l тур – “Шеңберден өтіп шығу” ойыны
1) Тізбектей жалғау үшін...

U = U1 + U2 … +Un

I=I1+I2+…+In

R = R1 + R2 + … Rn

I = I1 = I2= … = In

U=U1=U2…=Un

2) Параллель жалғау үшін...

I=I1 +I2+…+In

U=U1 = U2…=Un
I=I1 =I2=…=In

U=U1 + U2 +…+Un
1/R=1/R1 +1/R2

II тур- “Дәлдеп көзде” ойыны
1)
2)

3)

Өткізгіш сымдардың қосылуы
Гальвани элементтері
Өткізгіштің сымдардың қиылысуы

4)

Аккумулятор батареясы

5)

Реостат

6)

7)

Электр шамы

Қысқыштар

ІІІ тур- “Мәреге жет” ойыны
1) Тізбектей жалғау үшін...

Ай
I= I1 = I2 = In

R=R1+R2+…+Rn

Кедергінің
өлшем бірлігі
“Ом”

Өлшем бірлігі “А”
Электр өрісінің
атқарған
жұмысының
зарядқа
қатынасы

Өлшем бірлігі “В”

Зарядталған
бөлшектердің
Реттелген
қозғалысы

Жер

2) Параллель жалғау үшін...
Үй

Өлшем бірлігі “В”

Зарядталған
бөлшектердің
реттелген қозғалысы

1/R= 1/R1 + 1/R2

Электр өрісінің
атқарған
жұмысының
зарядқа қатынасы

U = U1 = U2=…=Un
Мектеп

Күтілетін нәтиже:
Тапсырмаларды мұқият оқып, дұрыс жауап беруге тырысады.
Сұрақтарға жауапты өз ойын ұсына отырып түсіндіреді.
Сабақта алған білімдерін практикада қолданылады.

Кесте толтыру
Сұрақтар
1)
2)
3)
4)
5)

Тізбектей

Параллель

Ток күшінің өзгерісі қандай?
Кернеудің өзгерісі ше?
Жалпы кедергі қалай болады?
Өріс көзі не болып саналады?
Өріс ненің көмегімен
зерттеледі?

Күтілетін нәтиже:

Ұсынылған ақпаратта қойылған міндеттерді шешуге
қажетін бөліп алады, бұрынғы алған білімдерін қолданады

Қорытынды:
Оқушылар өткізгіштерді тізбектей
жалғауды және параллель
жалғауды үйренеді.Өткізгіштерді
жалғағанда ток күшін, өткізгіш
ұштарындағы кернеуді,
жалпы кедергіні есептеуді
жетік меңгереді.

Ұқсас жұмыстар

Өткізгіштерді тізбектей және параллель қосу

Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғауды зерттеу

Өткізгіштің кедергісі

Тізбектей жалғау Параллель жалғау

Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау

Электр тогының жұмысы

Тұрақты тоқ заңдары туралы ақпарат

Электр тогының энергиясы мен қуаты

Металдар мен электролитт ердегі электр тогы

Электр тоғының жұмысы мен қуаты

Пәндер