Етістікті бекіту сабағы. Презентация. 6-сынып

Презентация қосу

ШҚО,Абай
ауданы,Қарауыл ауылы,
“ЖББ Қарауыл
гимназиясы”КММ,
қазақ тілі мен әдебиеті
пәні мұғалімі

Етістіктен
өткенді қайталау,
бекіту сабағы
Абай-170 жыл

Сабақтың тақырыбы:Етістікті бекіту сабағы (Сабақты Абай Құнанбаевтың
туғанына 170 жыл толуына орай әрі аймақтық компонент
ретінде ұлы ақынның шығармаларымен байланыстырып
өткізу)
Сабақтың мақсаты:а)Білімділік:етістік бойынша білімдерін пысықтап,
жинақтап,қорытып,бекіту
ә)Дамытушылық: оқушылардың тапқырлық, жылдамдық, есте
сақтау қабілеттерін арттыру, сөйлеу тілін жетілдіру, сауатты
жазуға дағдыландыру;
б)Тәрбиелік:Абай шығармалары арқылы
адамгершілікке,имандылыққа,оқу-білімге баулып,тыйым сөздер
арқылы мәдениеттілікке,әдептілікке тәрбиелеу.
Күтілетін нәтиже:Оқушылардың етістік пен оның түрлерін,жасалу жолдарын,сөйлемдегі
қызметін меңгеруі
Сабақтың көрнекіліктері:Интербелсенді тақта,презентация,электронды
оқулық,Абайдың портреті, өлеңдер жинағы,плакаттар
Сабақтың әдісі:СТО технологиясының элементтерін пайдалану,дамыта оқыту
Пәнаралық байланыс:Қазақ әдебиеті

ҮЙГЕ БЕРІЛГЕН
ТАПСЫРМАНЫ ТЕКСЕРУ
Ішінде
салт,сабақты,болымды,болымсыз,тұйық
етістіктері,есімше,көсемшесі бар
Абайдың қара сөздерінен мысал теріп
келу

“Миға шабуыл”
•
•
•
•
•
•
•

Етістік дегеніміз қандай сөз табы?
Етістік құрамына, тұлғасына, мағынасына
қарай қандай түрлері бар?Мысал келтір.
Болымды,болымсыз етістіктер деген не?
Есімше дегеніміз не?Қалай жасалады?Мысал
келтір.
Көсемше дегеніміз не?Қалай жасалады?Мысал
келтір.
Етіс дегеніміз не?Қандай түрлері бар?
Жұрнақтарын айт
Тұйық етістіктің жұрнағы қандай?

Семантикалық карта
Етістік

Ойнады
Сатып алдым
Бара
жатырмын
Жолықты
суреттеп
тұрмыз
Жеңдік
қарамай жүр
Оқыған жоқ
көтере
алмадың
Жүгірдік
Тазаладыңдар
жеңіліп қалды

Дара Күрделі Негізгі Туынды Салт Сабақты Болымды Болымсыз

“Дұрыс па?..Бұрыс па?..”
Рс

Тапсырмалар

Етістіктер басқа сөз таптарынан сөз тудырушы жұрнақ арқылы
жасалады.

Етістіктер құрамына қарай негізгі және туынды болып екіге бөлінеді.

Қимылдың, іс-әрекеттің болмауын, іске аспауын білдіретін етістікті
болымды етістіктер дейді.

Әрі есім, әрі етістік қызметін атқаратын етістіктің түрі көсемше деп
аталады.

Мағынасы жағынан тура объектіні, табыс септіктегі сөзді қажет етіп
тұратын етістіктерді салт етістіктер дейді.

Етістер төрт түрге бөлінеді.

Есімшенің –мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек жұрнақтары етістіктің
болымсыз тұлғасына жалғанбайды.

-ғалы, -гелі,-қалы, -келі тұлғалы көсемшелер жіктеледі.

Тұйық етістік тікелей септеле де, тәуелдене де алады, бірақ
жіктелмейді.

Дауыссыз дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық етістіктің –у
жұрнағы дауысты болып жалғанады.

Дұрыс Бұрыс

+
+

Түсіп қалған етістікті тап
Біріңді ,қазақ ,бірің дос
..................істің бәрі бос
Өлең — сөздің патшасы,сөз сарасы,
Қиыннан …………………… ер данасы.
Желсіз түнде жарық ай,
Сәулесі суда ………..
Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр-мылқау ……………… тірі жанды.

Сәйкестендір
Мысалдар
Пісірілді
Жуынды
Жаздырды
Тазаланды
Жинасты
Айтқызды
Ойнады

Өздік
+

Өзгелік Ырықсыз
+

Ортақ

Берілген етістіктерді екі бағанға бөліп жаз.
Дара
күрделі

Келді,тоқып отыр,жазды,сүртті,
ұшып келді,төседі,оқып болды,бара жатыр,ойнады,секіріп жүр

Негізгі және туынды етістіктерді ажыратып жаз
Негізгі

Туынды

Ақылдас,ойна,күлімсіреді,жайнады,болмады,
Жазды,санау,оқымақшы,достасу,қыста,кетті

Болымсыз етістік формалы
қазақтың тыйым сөздері

Дастарханды, тамақты баспа.
Кісі мініне күлме, кемтарға күлме.
Малды, ыдысты, тамақты теппе.
Суды сапырма, суға дәретке отырма, суға түкірме.
Көкті жұлма, шашыңды жұлма.
Үй айнала жүгірме.
Босағаны керме, құшақтама.
Табалдырықты баспа, отырма.
Үйді сабама, малды басқа сабама.
Бейіт тұсынан шауып өтпе, жүгіріп өтпе.
Бейітке қолыңды шошайтпа, оған қарап түзге отырма.
Итке ожаумен ас құйма.
Түнде үй сыпырма, түнда тырнағыңды алма.
Үлкендердің жолын кеспе, сөзін бөлме.
Тізеңді құшақтама.
Өтірік жылама.
Жұлдызды, адамды санама.
Сыпырғышты тік қойма.
Қолыңды қусырма.
Адамға пышақ, мылтық кезенбе.
Бос бесікті тербетпе.
Құранды, тамақты баспа.
Жақын адамға пышақ сыйлама.
Аяғыңды тұсама, қолыңды байлама.
Көп ішінде қатты сөйлеме, қатты күлме.
Желге қарсы түкірме, желге қарсы дәрет сындырма.
Үлкеннен бұрын сөйлеме. Бүйіріңді таянба, жер таянба,
иегіңді таянба.

Отты, ошақты аттама.
Дастарханды, ыдысты, тамақты
аттама.
Жаман әдетті үйренбе.
Жаманат шақырма.
Жаман ырым жасама.
Етбетіңнен жатпа.
Ерсі қимыл жасама.
Шашыңды, тырнағыңды өсірме.
Кісі төсегіне отырма.
Теріс қарап отырма, жүреңнен
отырма.
Сол қолмен тамақ ішпе.
Шалбарды басыңа жастама.
Қолыңды артыңа ұстама.
Түнде мал санама.
Түнде күл шығарма.
Таңертеңгі асты тастама.
Көзіңді жыпылықтатпа.
Қолыңды кеудеңе қойма.
Ерніңді шығарма.
Орындықта аяғыңды айқастырып
отырма.
Бала бетіне үрлеме.
Тырнағыңды тістеме.

Ақпанның он бірі
Сынып жұмысы
264-жаттығу

Б а ғ а л а у ( әр тапсырмаға
5 баллдық жүйемен )

Үй тапсырмасы

“Миға шабуыл”

Семантикалық карта

“Дұрыс па,бұрыс па?”

Етістерді сәйкестендіру

Дара,күрделі,негізгі,туынды
етістіктерді ажырату

7 Сынып жұмысы
Оқушының сабақ бойында
жинаған ұпай саны

Тиісті бағасы

28-35 ұпай

“5”

20-27 ұпай

“4”

7-19 ұпай

“3”

Етістік ағашы

Үйге
тапсырма:
267-жаттығу

Ұқсас жұмыстар

Етістік ағашы

Дара және күрделі етістіктер

Тұйық етістік тапсырмасы

Бастауыш сыныпта етістікті оқыту тәсілдері

Синтаксис. Сөз тіркесі туралы түсінік

Етістік сөз табы

Сөз тіркесі туралы түсінік

Тексеру сабағы

Алғанда қалай

Етістікті қайталау

Пәндер