Қимақтар мен қыпшақтар

Презентация қосу

ХІ ғасырдың бас кезіндегі Орта Азиядағы мемлекеттердің орналасуы (ой қозғау)

ҚимақтарІХ-ғасырдың соңы-ХІ
ғасырдың басы (1,5
ғасыр өмір сүрді)
ҮІІ ғасырдың басында
қимақтар Моңғолия
жерінің солтүстік-батысын
мекендеген.

Қимақтардың
орталығы
–
Имақия, екінші қаласы Алакөл
жағасындағы Карантия қаласы
болды.

Батыс Түрік қағанаты ыдыраған кезінде
қимақтар Алтайдың солтүстік ауданы
мен Ертіс өңіріне көше бастайды.
Моңғолия жерінің солтүстік-батысын
мекендеген
Қимақтардың
ішінде
қыпшақтар да болған.Орта ғасырлардағы
парсы тарихшысы Гардизидің айтуы
бойынша Қимақтардың құрамында
7 тайпаның болғандығын жазған.
Олардың ішіндегі атақтылары қимақтар
мен қыпшақтар –деді.
766-840 жылдары қимақтар Батыс
Алтайға, Тарбағатай мен Алакөл маңына
ойысады.

Қимақтар

Қоғамдық құрылысы
Қаған
Яғбу
Имек байғу, қимақ яғбу
тайпа көсемдері
Шад- түтік

Ажларлар, қыпшақтар

шонжарларға

Яғбу,шад

Жатақтарға

2. Қыпшақтар - ХІ-ХІІІ ғасырдың басы (2 ғасыр өмір сүрді)
Қимақ қағанатының жері
ХІ ғасырда құрылған
Қыпшақ қағанатының қолын
толығымен көшті.
Шығыста Алтайдан басталып,
батысында Днестрге дейінгі
кең-байтақ аумақты алып
жатты.

• Алтайдан Еділге дейінгі аралықтың “Қыпшақтар
даласы” (Дешті Қыпшақ) деп атаған.
Қыпшақтардың этникалық құрамы ҮІІ-ҮІІІ ғасырда
қалыптаса бастаған.

Қыпшақтардың этникалық құрамы

• Батыс бірлестігі
11 тайпадан
тұрады:
елбөрілі, тоқсоба,
йетиоба, дурдут

• Шығыс бірлестік
16 тайпадан тұрады:
8 негізгі , 8 ұсақ тайпалық бөлімшелер.
Ең беделдісі бөрілер болған.
Қыпшақ ханы осы тайпадан шығып
отырған.

Қыпшақ бірлестігіндегі түрік тілдес тайпалар:
• Қимақ
• Оғыз
• Құман
• Ежелгі башқұрттар.
XII ғ бастап Арал маңындағы
• Қаңлылар
• Қарлұқтар
• Жіліктер қосылған
Еуропа саяхатшысы Плано Карпинидің “қаңлылар қыпшақша сөйлейді
екені” дегені толық дәлелдейді.

Венн диаграммасы
Қимақтар

ұқсастығы

Қыпшақтар

Рефлексия
Өте жақсы

Жақсы

Орташа

Ұқсас жұмыстар

Батыс Түрік қағанаты Шығыс Түрік қағанаты

Арал өңірін зерттеген ғалымдар

Қазіргі түркі тілдері бойынша қысқаша мәлімет

ҚЫПШАҚ ХАНДЫҒЫ

Қыпшақтардың батыс бірлестігі

Қыпшақтардың шаруашылығы

ТАС ДӘУІРІНДЕГІ ҚАЗАҚСТАН. МЕЗОЛИТ. НЕОЛИТ. ЭНЕОЛИТ

ҚАЗАҚСТАН ЖЕРІНДЕГІ КЕЙІНГІ ОРТАҒАСЫРЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТЕР

Қыпшақтар мекендеген ұлан байтақ территория

Қыпшақ ескерткіштерін қазақ тілімен сабақтастыра зерттеу

Пәндер