Қазақ хандығына 550 жыл

Презентация қосу

Қазақ хандығына 550 жыл!!!

Қазақ хандығының
құрылуы
Қазақ хандығы - Қазақстан аумағында бұрын болған мемлекеттік
құрылымдардың мұрагері, этникалық процестермен байланысты
әлеуметтік қатынастардың өзгерістер мен экономикалық даму нәтижесі.
1457 жылдың күзінде Әбілқайыр хан Сығанақ түбінде қалмақтардан
жеңілгеннен кейін, Керей мен Жәнібек сұлтандар қол астындағы рутайпалармен Шу өңіріне келіп қоныстанып, Қазақ хандығының негізін
салады.

Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарихи Рашиди» кітабында Қазақ
хандығының құрылған жері - Шу бойы мен Қозыбасы деп айтылады. 1458
жылдың көктемінде Керейді ақ киізге көтеріп хан сайлайды. Әбілқайыр
ханға наразы сұлтандар, әмірлер, ру-тайпа басылары Керей мен
Жәнібекке келіп қосылады. Аз уақыттың ішінде халықтың саны 200
мыңнан асып түседі. Қазақ хандығының құрылуы осыған дейін бүкіл
Қазақстан аумағында болған әлеуметтік-экономикалық және этно саяси
процестердің заңды қорытындысы еді

Атамекен-алтын бесігім!

“Қазақ”-этносының
қалыптасуы.
XV ғасырдың алпысыншы жылдары Қазақ хандары
қарсыластарын тықсыра отырып, Батыс Жетісуға
табан тіреді. XVI-XVII ғасырларда Қазақ хандығы
нығайып, этникалық аумағының негізгі бөлігін
қамтитын шекаралары кеңейе түсті. Орта Азия,
Астрахан, Қазан, Сібір хандықтарымен
, Ресеймен тығыз байланыс болды. Қасым
хан, Хақназар хан, Тәуекел, Тәуке
хандардың есімдері Қазақ мемлекеттілігі деген
атаумен қоса жүреді. Өйткені олардың қазақ жерін
нығайтудағы, қазақтардың үстемдігін орнатудағы
әрекеттері орасан зор болатын.

Түркі әлемінің қара
шаңырағы.

Қазақ халқының
материалдық және рухани
даму үрдісі.
XV-XVII-ғ. Қазақ хандығы дәуірінде қазақ этносының
материалдық және рухани мәдениетінің негізгі сипаттары
қалыптасты.
Қазақ хандығынын пайда болу фактісі Жетісудың батыс
бөлігінде өтті. Дәл осы жерге Керей мен Жәнібектің
қарамағындағы, Орталық және Оңтүстік Қазақстан аумағында
тұратын Орта жүздің қазақтары қоныс аударды.
Қазақ хандығының әрмен қарайғы нығаю процесі жер
аумағының кеңеюі Сырдария өңірінде, Оңтүстік Қазақстан
өлкелерінде мемлекеттін орнығуымен қатар жүрді. Қазақ
хандары Сыр бойындағы қалалы өңірлерді өзінің
экономикалык және әскери базасы деп таныды.

Шаруашылық –басты
тірек нысаны.
Қазақ даласының жағрафиялық ерекшеліктеріне сай, Шығыс ДәштіҚыпшақ территориясында ерте ортағасырлар кезеңнен-ақ бақташы
қауымдар қыс уақытында оңтүстікке - Сырдария өңіріне, оның
сағасына, Қаратау қойнауына келіп қыстайтын мал шаруашылығы
қалыптасқан болатын. Дәл осы шаруашылық циклі Қазақ хандығы
кезінде де қолданылып жатқан еді.

Орталық Қазақстан мен Орта Сырдария Орта жүз қазақтары үшін
ортақ территория болып саналды. Ал төменгі Сырдария жерлері
мен Арал өңірі де Кіші жүз қазақтары үшін дәл осындай мәнге ие
еді.
Астанасы Түркістан қаласы болған Қазақ хандығы тұсында Орталық
Қазақстан мемлекеттің стратегиялық тұрғыдан аса маңызды
өлкелерінің бірі болды. Керуен жолдары ішінде көне дәуірлерден
жеткен екі бағыт ерекше орында тұрды

Ел қорғаны- батырлар!

Қазақ хандығының
мәңгілік жолы.
Қазақстан тарихында Қазақ хандығы дәуірі деп
аталатын кезеңге XV ғасырдың ортасы мен  XIX
ғасырдың бірінші ширегі аралығы жатады. XV
ғасырдың ортасында Керей мен Жәнібек хандардың
басшылығымен Қазақ хандығы құрылады. Ол
мемлекет қазақ жерінде сақ дәуірінен бері жалғасып
келе жатқан мемлекеттіліктің жалғасы және қазақ
халқының ұлттық сипаттағы мемлекеті болып
саналады.  XIX ғасырдың бірінші ширегінде Ресей
билігі алдыменен Орта жүзде(1822), содан кейін
Кіші жүзде(1824) хандық билікті жояды.

Қазақ хандығының
-“алтын ғасыры”
Үш жарым ғасырдан астам өмір сүрген Қазақ
хандығы дәуірі өз ішінде екі үлкен тарихи кезеңге
бөлінеді. Біріншісі - бір орталықтан басқарылған
кезең,   екіншісі -  бытыраңқылық кезең деп
аталады. Бірінші кезеңге хандық құрылғаннан 1715
жылы Тәуке хан қайтыс болғанға дейінгі аралық
жатса, ал екінші кезең 1715- 1824 жылдар аралығын
қамтиды.
Бірінші кезең тағы да өз ішінде шартты түрде
бірнеше кішігірім кезеңдерге бөлінеді. Олар –
хандықтың құрылуы, күшеюі, әлсіреуі, қайта өрлеуі,
өзара талас немесе «текетірес», жоңғарлармен
алғашқы күрес, «алтын ғасыр» кезеңдері.

Ел бақыты өз қолымда !

Қазақ хандары
данышпан!
Қазақ хандығында мынадай хандар билік
жүргізді: Керей хан, Жәнібек хан, Бұрындық
хан, Қасым хан, Мамаш хан, Тахир хан,
Бұйдаш, Ахмет, Тоғым хандар бір мезгілде,
Хақназар хан, Шығай хан, Тәуекел хан, Есім
хан, Тұрсын хан, қайта Есім хан,  Жәнібек
хан, Жәңгір хан, Тәуке хан.
Тәуке хан қайтыс болғаннан кейін екінші
кезең – бытыраңқылық кезең басталып
Қазақ елінде -Ұлы жүзде, Орта жүзде және
Кіші жүзде жеке хандар пайда болады.

Азаттық таңдары !
Кіші жүз хандары: Әбілқайыр хан-1710-1748 жж., Нұрәлі хан-17481786 жж., Ералы хан-1791-1794 жж., Есім хан-1794-1797 жж., Айшуақ
хан-1797-1806 жж., Жантөре хан-1806-1809 жж., Шерғазы-1812-1824
жж.
Ресей мойындамаған Кіші жүз хандары:Батыр хан-1748-1786
жж.,Қайып хан-1786-1790 жж., Есім хан-1790- ? жж., Қаратай хан1806-1816 жж., Арынғазы -1816-1821 жж.

Бөкей Ордасының хандары: Бөкей хан-1812-1823 жж.,  Жәңгір хан1823-1845 жж.
Орта жүз хандары: Қайып хан-1715-1718 жж., Болат хан-1718-1823
жж., Сәмеке хан-1719-1737 жж., Әбілмәмбет хан-1738-1771 жж.,
Абылай хан-1771-1781 жж., Уәли хан-1781-1819 жж., Бөкей хан18121817 жж.(Орта жүздңң бөр бөлігінде.) Ғұбайдулла хан-1820-1824 жж.
Ұлы жүз ханы: Жолбарыс хан 1720-1740 жж.

Ту тіккен-Қозыбасы !
Мұхаммед Хайдар Дулати «Тарихи Рашидиінде» «Қазақ хандарының
билік ете бастағаны хижраның 870 жылы» деп жазады. Бұл – қазіргі жыл
санау бойынша, 1465/66 жыл. Алғаш рет бұл мәліметтің ақиқаттығына
күмән келтіріп, көрсеткен орта ғасырлардағы Қазақстан тарихының
зерттеушісі Т.И. Сұлтанов болды. (Султанов Т.И. Кочевые племена
Приаралья в. XV-XVII вв. М., 1982, 113-114-бб.).

Енді М.Елеуовтің тапқан аңызының мәліметіне жүгінелік. Ондағы бірінші
аңыз: «Сырдың бойынан тышқан жылы қара күзде бір түмен елімен ауа
көшкен ағайынды Керей мен Жәнібек сұлтандар қыс түсе Мойынқұмға
жетіпті. Құмды қыстап шыққан қалың ел көктемде Тұлпарсазда Керейді
ақ киізге көтеріп хан сайлап, өздерін «Қазақ» деп атапты» десе, екінші
аңыз бұл жөнінде: «Қара күзде Сырдан қопарыла көшкен қалың елді
Керей мен Жәнібек сұлтандар Мойынқұмға бастап келіпті. Құмды
қыстап, мал-жаны аман қалған екі сұлтан көктемде Тұлпарсазда той
жасап, бәйге шаптырыпты» деп баяндайды

Болашаққа нық
қадаммен!

Тәуелсіз -елім менің
Қазақстан!

Тыңдағандарыңызға
көп рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Тәуке хан

ҚАЗАҚ ХАНДАРЫ

Хақназар қазақ хандығын

Шығай хан

XVI ғасырдың екінші жартысындағы Қазақ хандығы

Қазақ хандығының ХҮІ-ХҮІІ ғасырлардағы дамуы. Модульдік оқыту технологиясы. Презентация

Цин империясының қазақ жеріне шабуылы

Қазақ хандығының құрылуымен нығаюы

Әбілхайыр ханның немересі

Қазақ хандығына саяхат. Сайыс

Пәндер