Дауысты дыбыстар



Сабақтың тақырыбы:
Дауысты дыбыстарды қайталау
Қаржан жалпы орта мектебі
Төлендиева Клара Бекмұратқызы
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Дауысты дыбыстардың түрлері
ЖУАН
ЖІҢІШКЕ
А, О, Ұ,
Ы, У /
Ә, Ө, Ү, І, Е,
И, Э, У /
Тілдің ұшы кейін тартылып, үсті дөңестенуі арқ. жасалады.
Тілдің ұшы ілгері созылып жіңішкеруі арқ. жасалады.
АШЫҚ
ҚЫСАҢ
А, Ә, О, Ө,
Е, Э /
Ы, І, И, У,
Ү, Ұ
Жақтың кең ашылуы арқылы жасалады.
Жақтың тар ашылуы арқылы жасалады.
ЕРІНДІК
О, Ө, Ұ,
Ү, У /
Еріннің дөңгеле-ніп алға қарай созылуы арқылы жас.
ЕЗУЛІК
А, Ә, Е, Ы, І, И, Э /
Езудің кейін тартылуы арқылы жасалады.

Мына сөздердің ішінен жуан дауысты у дыбысы бар сөздерді бір бағанға, жіңішке дауысты у дыбысы бар сөздерді екінші бағанға теріп жазыңыздар.
көру, ілу, кешу, тығу, жазу, еру, жолығу, уақ, уыс, уық сену, сөгу, есу, ору, оқу, жону, асу, кесу, басу, бірігу, көндігу, өру, шоқу, егу, бөлу
Жуан У
Жіңішке У

Көп нүктенің орнына тиісті дауысты дыбыстарды қойып көшіріңіздер.
Қ . . . жаберг. . н жан-ж . . . ғын. . н қ . . . сылып су т . . . рге түст . . . Сасқ . . . н тек тұрм . . . с дег . . . ндей әр н . . . рсенің бас . . . н б . . . р шал . . . п, әбд . . . н қар . . . Терг . . . т . . . сті. Өз . . . нің кеше с . . . бақ оқ . . . мағ . . . нын . . . Өз . . . н . . . ң ж . . . ны к . . . лді. Мұғал . . . м өтк . . . н саб . . . қт . . . Айтқ . . . ндар . . . нан құл . . . ғынд . . . Қ . . . лған . . . н там-т . . . мдап жетк . . . зе баст . . . ды.

3- тапсырма. Семантикалық картаны толтырыңыздар.
№
Дауысты дыбыстар
Жуан
Жіңішке
Ашық
Қысаң
Еріндік
Езулік
1
А
+
+
+
2
Ұ
3
И
4
О
5
Ы
6
Ө
7
Ү
8
І
9
Е
10
Ә
11
Э
12
У

Семантикалық картамен жұмыс
дауысты
жуан
жіңішке
ашық
қысаң
еріндік
езулік
дауыссыз
қатаң
ұяң
үнді
о
қ
у
ш
ы
дауысты
жуан
жіңішке
ашық
қысаң
еріндік
езулік
дауыссыз
қатаң
ұяң
үнді
қ
а
р
ж
а
н
Семантикалық картамен жұмыс

Тест сұрақтары
.
І топ
1. Төрт дауыстыдан тұрған сөзді табыңыз.
А/уылдырық
В/дауыстап
С/қарулану
Д/туысқан
2. Жақтың қатысына қарай дауысты дыбыс қалай бөлінеді?
А/еріндік, езулік
В/жуан, жіңішке
С/ашық, қысаң
Д/ашық, жуан
3. Қай дыбыс жақтың кең ашылуы арқылы жасалады?
А/ ү В/ ы С/і Д/ ә
4. Дауыстылардың саны қанша?
А/ 11
В/12
С/ 13
Д/9
5. Ашық дауыстының саны қанша? А/6 В/5 С/4 Д/7
ІІІ топ
1. Қазақ тілінде қанша дыбыс бар?
А/36 В/35 С/37 Д/25
2. Дауысты дыбыстар ненің қатысына қарай жуан, жіңішке болып бөлінеді?
А/еріннің қатысына
В/тілдің қатысына
С/жақтың қатысына
Д/үннің қатысы
3. Сөздің ең кіші бөлшегі қалай аталады? А/сөз
В/буын
С/дыбыс
Д/әліпби
4. Жуан дауысты дыбыстар тұрған қатарды көрсетіңіз.
А/Кенесары, өнерпаз
В/Ұлытау, қуғыншы
С/Игілік, ержүрек
Д/Емхана, арбакеш
5. Еріндік дауыстылардың қатарын табыңыз.
А/ а, о, ұ, у, ы
В/а, ә, о, ө, е
С/ы, і, и, ұ, ү
Д/о, ө, ұ, ү, у
ІІ топ
1. Бірыңғай қысаң дауыстыдан тұратын сөзді табыңыз.
А/кемсіту
В/бұрылу
С/құдалық
Д/өшіру
2. Қай сөз қазақтың төл сөздерінің заңдылығына бағынбай тұр?
А/балалық
В/темір
С/қазір
Д/терезе
3. Қай дыбыс жақтың кең ашылуы арқылы жасалады? А/ ү
В/ ы
С/і
Д/ ә
4. Дауыстылардың саны қанша ?
А/ 11 В/12 С/ 13 Д/9
5. Ашық дауыстының саны қанша?
А/6 В/5 С/4 Д/7
Notes: (“9

Инсерт кестесі
Білемін
Білдім
Білгім келеді

Үй тапсырмасы:
-жаттығу
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz