Паскаль тілі: өрнектер, алгоритмдер және енгізу-шығару операторлары

Сиқырлы сандар

1995

1986

1991

1992

Өрнектерді Паскаль тіліне аударып жаз.

І топ: y= (а-в) ²/(а+2в) ;

ІІ топ: y= (с+а) ²/(с-4в) ;

ІІІ топ: y= (sin²x+cos²x) /x³;

ЖАУАБЫ:

І топ: y:= (sqr(a-b) /(a+2*b) ) ;

ІІ топ: y:= (sqr(c+a) /(c-4*b) ) ;

ІІІ топ:

y:= (sqr(sin(x) ) +sqr(cos(x) ) ) /(sqr(x) *x) ;

Информатикалық термин сөздердің қазақша аудармалары сұралады.

integer, write, boolean, var;

read, real, for, begin, if;

Жауабы:

бүтін, жазу, логикалық, дейін, айнымалы.

оқу, нақты, үшін, блок басы, егер.

Өрнек дегеніміз не? Паскаль тілінде өрнек қалай жазылады?

Өрнек деп арифметикалық амал таңбаларымен біріктірілген айнымалылардың функциялардың, тұрақтылардың жиынтығын айтады.

Тек сызықты түрде жазылады.

Суретке қарап атын, қызметін атау.

Ж а у а б ы :

Алгоритм дегеніміз не?

Алгоритм нешеге бөлінеді?

Ж а у а б ы :

Берілген есептің шығару жолын реттелген амалдар тізбегі түріне келтіру

Алгоритм 3 бөлінеді

Сызықтық, тармақталған,

Циклдік

Келесі қадамдарды ретімен орналастыр

а/ программа

б/ есептің қойылымы

в/ алгоритм құру

г/ маткматикалық модель

Дұрыс жауабы:

есептің қойылымы

маткматикалық модель

алгоритм құру

программа

Енгізу және шығару операторлары

Жаңа тақырып

Математикадағы өрнектерді, мысалы бөлшектерді,

дәрежелерді Паскаль-программаның ортасында компьютер

экранында жазуға бола ма? Есптердік өрнектердің бәрі

әріптермен белгіленген. Паскаль әріптердің орнына

сандарды қалай қояды?

Оператор дегеніміз - белгілі бір шамаға жүргізілетін

амалдардың орындалу жолын көрсететін нұсқау. Паскаль

тілінде операторларды begin - end деген операторлық

жақшалардың арасына жазылатынын біз білеміз. Паскаль

операторлары бірінің астына бірі немесе бірінен кейін бірі

арасы нүктелі үтірмен (; ) бөлініп жазылатынын тағыда

білеміз.

Енді паскаль тілінде енгізу және шығару оператоорларына

тоқталып өтейік. Ол үшін мына кестеге назар аударайық:

Операторлар

Жол пішіні

Қолданылуы және пайдалануы

{ }

{ Түсініктеме }

Түсініктеме операторы

Read (оқу)

Read (айнымалылар тізімі) ;

Пернетақтадан деректерді енгізу операторы. Мысалы Read (a, b) ; - екі санның енгізілуін сұрайды.

Readln

Readln (айнымалылар тізімі) ;

Деректер енгізілгеннен соң, меңзер жаңа жолға ауысады. Бос орын енгізу операторы - меңзердің жаңа жолға ауысуын жүзеге асырады.

Айнымалының аты := өрнек

Айнымалының аты := өрнек шығару

Меншшіктеу операторы <<:=>> белгісі <<меншіктеу>> деп оқылады. Мысалы: a:=a+1;

Write (жазу)

Write (параметрлер тізімі) немесе write (‘көмекші сөз’, параметрлер тізімі) ;

Деректерді экран дисплейіне шығару операторы. Тізім элементтеріне айнымалылар, сандар, мәтіндер жатады. Мысалы: а) Write (‘’, ‘x=’, x) ; ә) Write (‘x=’, x:6:2) ; - санды бекітілген нүкте түрінде шығару.

Writeln

Writeln;

writeln(шығару тізімі) ;

Бос шығару операторы - меңзердің жаңа жолға ауысуын жүзеге асырады. Басудан кейін меңзерді жаңа жолға көшіру.

Енгізу операторлары

Read операторы айнымалылардың әртүрлі мәндерін пернетақтадан компьютердің жадына енгізу үшін қолданылады.

Read (ln) (х) - х-тің мәнін енгіз

Read (ln) (а, в, с) - а, в, с айнымалыларының мәнін енгіз

Шығару операторлары

Write операторы ақпаратты компьютердің жадынан экранға шығару үшін қолданылады.

Write (ln) (‘y=‘, y) - х-тің мәнін енгіз

Есеп

Үш ыдыста су құйылған. Бірінші ыдыстағы V1 л судың температурасы t1, екіншідегі V2 л судың температурасы t2, үшіншідегі V3 л судың температурасы t3. Суларды бір ыдысқа құйды. Бір ыдысқа құйылған барлық судың жалпы көлемін және орташа температурасын анықтайтын программа құрыңдар. (Температураны мына формуламен T = (t1+t2+t3) /3 табуға болады)